ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΛΑΝΔΡΙΑΣ: “Η μουσική είναι μια παγκόσμια γλώσσα με πολλές όμως διαλέκτους κι αυτή είναι η ομορφιά της”

Η μουσική ενώνει τους λαούς και τους πολιτισμούς;

Αναμφίβολα. Οι λαοί δεν έχουν να χωρίσουν τίποτα μεταξύ τους. Έχω ταξιδέψει πολύ, κυρίως λόγω της δουλειάς μου στο Πανεπιστήμιο, κι έτσι είχα την ευκαιρία να διαπιστώσω πόσες ομοιότητες έχουμε μέσα από τις διαφορετικότητές μας.

Πιστεύω μάλιστα ότι το υλικό που μπορεί να ενώσει άτομα και λαούς είναι η διαφορετικότητα, διότι το διαφορετικό, το αλλιώτικο είναι το στοιχείο που εξάπτει την περιέργεια και τη διάθεση να γνωρίσεις τον άλλο, τουλάχιστον άμα δεν είσαι τόσο ψυχικά διαταραγμένος ώστε να εμφορείσαι από ρατσιστικά και εθνικιστικά συναισθήματα.

Για το λόγο αυτό, για να δείξω πόσο κοντά είμαστε ο ένας με τον άλλο προσπαθώ αρκετά συχνά να μπολιάζω τα τραγούδια μου με στοιχεία από άλλες μουσικές παραδόσεις.

Ποιον μουσικό θαυμάζετε και γιατί;

Είναι πολλοί και από όλα τα μουσικά είδη. Είναι δύσκολο να αναφέρω έναν ή δύο. Κυρίως θαυμάζω εκείνους που άνοιξαν νέους δρόμους στη μουσική και που, ταυτόχρονα, έζησαν ή ζουν σύμφωνα με τις αξίες που προβάλουν μέσα από το έργο τους.

Δυστυχώς ή ευτυχώς δεν μπορώ να ξεχωρίσω τον δημιουργό από το έργο του και δεν μπορώ να αποδεχτώ, πόσο μάλλον να θαυμάσω, έναν δημιουργό που η κοινωνική και προσωπική του συμπεριφορά δεν συνάδει με τις αξίες που πρεσβεύει το έργο του.

“Η μουσική είναι μία, οι μουσικοί πολλοί.” Πως θα περιγράφατε αυτή την πρόταση;

Είναι κάπως πολυακουσμένη κι έχει γίνει κλισέ. Όμως υπάρχει μια αλήθεια σε αυτή τη φράση.

Ναι, η μουσική είναι μια παγκόσμια γλώσσα με πολλές όμως διαλέκτους και αυτή είναι η ομορφιά της.

Όλα τα είδη και οι τάσεις συνεισφέρουν στον ανθρώπινο πολιτισμό ο οποίος εξελίσσεται μέσα από τις επαφές και τις ανταλλαγές μεταξύ των πολλών μουσικών που μιλούν διαφορετικές μουσικές διαλέκτους.

Γιατί χρειάζεται η μουσική παιδεία; Είναι πολυτέλεια ή ανάγκη;

Η μουσική, όπως και κάθε μορφή τέχνης, είναι ένα εξαιρετικό μέσο διαπαιδαγώγησης διότι διαμορφώνει ολοκληρωμένες προσωπικότητες.

Είναι επίσης γνωστό πώς η ενασχόληση με τη μουσική αναπτύσσει το νου και διευρύνει τις δυνατότητές μας να αντιληφθούμε καλύτερα τον κόσμο. Αρκεί να κοιτάξουμε τις κοινωνίες που σήμερα αποκαλούμε πρωτόγονες για να διαπιστώσουμε ότι η μουσική, μαζί με το χορό, ήταν στοιχείο της καθημερινότητάς τους και συνόδευε όλες τις δραστηριότητές τους.

Αυτό μας κάνει να καταλάβουμε ότι η μουσική ήταν ανθρώπινη ανάγκη και σε καμία περίπτωση πολυτέλεια κι έτσι θα συνεχίσει να είναι.

Πώς μπορεί ένας γονιός να ανακαλύψει το ταλέντο του παιδιού του στη μουσική;

Δεν ξέρω να σας πω πώς ακριβώς. Φαντάζομαι όμως πως αν ο γονιός ενδιαφέρεται πραγματικά για το παιδί του και ξέρει να παρατηρεί θα ανακαλύψει ενδεχομένως κάποια σημάδια, για παράδειγμα αν το παιδί του έχει αντίληψη του ρυθμού, αν τραγουδά σωστά ή, αν υπάρχει κάποιο μουσικό όργανο στο σπίτι, πιάνο ας πούμε, αν μπορεί να αναπαράγει μελωδίες σε αυτό.

Τα υπόλοιπα, η καλλιέργεια του ταλέντου και η εξέλιξη του παιδιού είναι δουλειά ειδικών τους οποίους ο γονιός μπορεί να συμβουλευτεί.

Να πω όμως ότι για να διαπιστωθεί αν ένα παιδί έχει ταλέντο πρέπει πρώτ’ απ’ όλα να πάρει τα κατάλληλα ερεθίσματα από το σπίτι, να το φέρει δηλαδή ο γονιός σε επαφή με όσο το δυνατόν περισσότερα είδη μουσικής.

Δεν είναι καθόλου απίθανο ένα παιδί να είναι εξαιρετικό ταλέντο και να μην το ανακαλύψει ποτέ αν δεν έχει τα ερεθίσματα για να το εκδηλώσει.

Διδάσκεται σήμερα η Μουσική παράδοση μέσα από την εκπαίδευση;

Δεν έχω παρακολουθήσει την εξέλιξη της εκμάθησης της μουσικής στα σχολεία για να απαντήσω με βεβαιότητα.

Ξέρω ότι σε πολλά Μουσικά σχολεία γίνεται εξαιρετική δουλειά αλλά δεν γνωρίζω αν η παραδοσιακή μουσική εντάσσεται και αν ναι, πώς, στο πρόγραμμα σπουδών τους. Αυτό που βλέπω πάντως τα τελευταία χρόνια είναι ότι αρκετοί μουσικοί, τραγουδοποιοί κυρίως αλλά όχι μόνο, έχουν αρχίσει και προσεγγίζουν την παράδοση με κριτικό και δημιουργικό πνεύμα και χαίρομαι πάρα πολύ γι’ αυτό.

Επιτέλους πρέπει να αφήσουμε οριστικά πίσω μας τις στείρες αναπαραγωγές και τις σκυλάδικες εκτελέσεις παραδοσιακών τραγουδιών που ταλαιπώρησαν τη μουσική και τ’ αυτιά μας επί δεκαετίες κάνοντας μια μερίδα του κόσμου να απομακρυνθεί από την πλούσια και όμορφη παράδοσή μας και μια άλλη μερίδα να αναπτύξει μια εντελώς απαράδεκτη, ελεεινή θα έλεγα αισθητική.

Υπάρχουν Έλληνες αξιόλογοι μουσικοί, με μουσική κατάρτιση και γνώσεις;

Πάρα πολλοί, περισσότεροι από όσους πιστεύουμε και σε όλα τα είδη της μουσικής.

Το ότι οι περισσότεροι από αυτούς δεν φαίνονται και δεν έχουν την αναγνωρισιμότητα που θα τους έπρεπε οφείλεται σε εξω-καλλιτεχνικούς παράγοντες στους οποίους δεν θα ήθελα να αναφερθώ αυτή τη στιγμή διότι θα μιλάμε μέχρι αύριο και δεν θα τελειώσουμε.

Ποια είναι τα μελλοντικά μουσικά σας σχέδια;

Αυτή τη στιγμή ετοιμάζομαι να κυκλοφορήσω ένα δίσκο με τραγούδια σε δικούς μου στίχους και μουσική.

Τίτλο δεν έχω βρει ακόμα για να σας τον πω. Λογικά θα είναι έτοιμος μέσα στον Οκτώβριο. Παράλληλα ετοιμάζω με κάπως πιο χαλαρούς ρυθμούς ένα δίσκο σε στίχους Μαρίας Παπαδάκη και με πολλούς ερμηνευτές που, εκτός απροόπτου, θα κυκλοφορήσει του χρόνου.

Έχω και άλλο ένα πρότζεκτ στα σκαριά που έχει να κάνει με την παραδοσιακή μουσική αλλά δεν θέλω πω τίποτα περισσότερο γι αυτό, τουλάχιστον μέχρι να ολοκληρώσω τη σύνθεση και την ενορχήστρωσή του.

Από κει και πέρα για φέτος προγραμματίζω κάποιες ζωντανές εμφανίσεις στην Κέρκυρα όπου ζω και εργάζομαι αλλά και σε άλλα μέρη, Αθήνα και επαρχία, το πρόγραμμα δεν είναι ακόμα έτοιμο. Υγεία να έχουμε πάνω απ’ όλα και τα άλλα θα τα βρούμε με κάποιο τρόπο.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Γεννήθηκε στη Νέα Φιλαδέλφεια και από το 2000 ζει στην Κέρκυρα και διδάσκει στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο.
Ξεκίνησε τις εμφανίσεις του το 1982 συμμετέχοντας σε διάφορα σχήματα ως κιθαρίστας και τραγουδιστής και, παράλληλα, κάνει τις πρώτες του συνθετικές απόπειρες μελοποιώντας ποιήματα του Τάσου Λειβαδίτη, του Κώστα Βάρναλη και του Νίκου Καββαδία.

Το 2009, έπειτα από δεκαπέντε σχεδόν χρόνια συνειδητής αποχής από τα μουσικά πράγματα, ξεκίνησε να γράφει τους πρώτους του στίχους.
Την ίδια χρονιά ίδρυσε την μπάντα “Μικρόκοσμοι” με την οποία έκανε αρκετές εμφανίσεις σε μουσικές σκηνές και εκδηλώσεις στην Κέρκυρα, την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, το Βόλο και άλλες πόλεις παρουσιάζοντας κυρίως δικά του τραγούδια.

Το 2011 κυκλοφόρησε με τους Μικρόκοσμους τον πρώτο του δίσκο με τίτλο “Κάθε μέρα όπως πάντα”. Περιλαμβάνει δεκατρία τραγούδια σε δικούς του στίχους και μουσική που ενορχήστρωσε ο Νίκος Παπαδημητρίου.

Το 2012 έγραψε μουσική και τραγούδια για τις ανάγκες της θεατρική παράστασης “Περλιμπλίν και Μπελίσα” του Φεντερίκο Γκαρσία Λόρκα κατόπιν παραγγελίας από το Θέατρο του Ιονίου.
Το 2013 και 2014 τραγούδια του συμπεριλήφθηκαν στη συλλογή Urban Folk Traditional Post Rebet and other stories.
Το 2014, μαζί με τον Παναγιώτη Δόβρη, νέο δισκογραφημένο τραγουδοποιό-ερμηνευτή και τον λυράρη-κρουστό Μάρκο Κατσιγιάννη δημιούργησε το σχήμα “Αθιβολές” με το οποίο εμφανίστηκαν σε μουσικές σκηνές της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης, της Κέρκυρας και άλλων πόλεων παρουσιάζοντας ένα πρόγραμμα με δικά τους τραγούδια και διασκευές αγαπημένων τραγουδιών γνωστών και καταξιωμένων Ελλήνων δημιουργών.

Τον Φεβρουάριο του 2014 κυκλοφόρησε ηλεκτρονικά τον πρώτο προσωπικό του δίσκο με τίτλο “Αγγελοστάλσημο” σε στίχους Ερασμίας Πεδιαδιτάκη, κάνοντας παράλληλα την πρώτη του ενορχηστρωτική προσπάθεια. Πρόκειται για ένα EP με τέσσερα τραγούδια με αναφορές στην παραδοσιακή ελληνική μουσική, κυρίως εκείνη της Κρήτης και της Μικράς Ασίας, την οποία συνδυάζει με ακούσματα από τη μουσική της Κάτω Ιταλίας και της Ιρλανδίας και πειραματίζεται συνδυάζοντας παραδοσιακά και κλασικά όργανα. Τον Μάρτιο του 2015 ο ίδιος δίσκος κυκλοφορεί σε φυσική μορφή από την Re-Define Productions.

Το 2014 γνωρίζει τον στιχουργό Θοδωρή Τσάκωνα και μελοποιεί ένα τραγούδι του με τίτλο “Το ρούχο του θεού” το οποίο παρουσιάζει σε εκδήλωση του Μικρού Πολυτεχνείου στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο. Η γνωριμία αυτή οδήγησε στη μελοποίηση δέκα συνολικά τραγουδιών του Θοδωρή.

Τον Φεβρουάριο του 2017 κυκλοφορεί με την POLYMUSIC τον τρίτο του δίσκο με τίτλο “Via negativa” που περιλαμβάνει δέκα τραγούδια σε στίχους Θοδωρή Τσάκωνα κι ενορχήστρωση Αρετής Κοκκίνου. Σε αυτή την παραγωγή συνεργάζεται με το μουσικό σχήμα ΑΡΑΘΕΛ και με καταξιωμένους μουσικούς, όπως ο Φώτης Σιώτας, ο Θύμιος Παπαδόπουλος και ο Πέτρος Αθανασίου, κι ερμηνεύτριες όπως η Καίτη Κουλιά και η Θέλμα Καραγιάννη. Ο δίσκος κυκλοφόρησε τον Μάρτιο του 2017 και παρουσιάστηκε επίσημα σε εκδήλωση στη μουσική σκηνή Σφίγγα στις 25 Οκτωβρίου 2017.
Παράλληλα συνεργάζεται με την ποιήτρια-στιχουργό Μαρία Παπαδάκη. Έχει μελοποιήσει δέκα ποιήματά της τα οποία θα περιλαμβάνονται σε επόμενη δισκογραφική του δουλειά στην οποία θα συμμετάσχει ο Μιλτιάδης Πασχαλίδης. Ήδη ένα από αυτά τα τραγούδια με τίτλο “Κι ήθελα μόνο ένα φιλί”, ερμηνευμένο από τη Βασιλική Παπακωνσταντίνου, κυκλοφόρησε το 2013 κι έλαβε μέρος και διακρίθηκε στο μουσικό διαγωνισμό του MusicHeaven.
Το 2019 το τραγούδι του “Αγγελοστάλσημο” σε λόγια Ερασμίας Πεδιαδιτάκη συμπεριλήφθηκε στο δίσκο της Αντιγόνης Κατσούρη με τίτλο “Ειρήνη”.
Αυτή τη στιγμή ετοιμάζεται να κυκλοφορήσει τον τέταρτο δίσκο του με τραγούδια σε δικούς του στίχους και μουσική κι ερμηνευτές τον ίδιο, την Αφροδίτη Διαβάτη και με φιλική συμμετοχή του Γιάννη Νικολάου. Ο δίσκος αναμένεται να κυκλοφορήσει τον ερχόμενο Οκτώβριο.