129 χρόνια πριν… και η ανάγκη για εγκατάλειψη μιας νοοτροπίας που θα μας οδηγήσει να συναντήσουμε ξανά τα μελανά σημεία της ιστορίας μας

Γράφει ο Τραϊκούδης Χρήστος. Οικονομολόγος, προϊστάμενος εμπορικού τμήματος Α’ υλών εταιρείας ανακύκλωσης, Msc in politics & economics in S.E and Eastern Europe, UoM

Αγαπητές αναγνώστριες και αγαπητοί αναγνώστες,

Σαν χθες πρίν από 129 χρόνια ο μεταρρυθμιστής Τρικούπης χάνει τις εκλογές από τον Λαϊκιστή Δηλιγιάννη και ουσιαστικά γεννάται ακόμη μία κρίση στη χώρα της οποίας οι συνέπειες στους πολίτες της θα φανούν λίγα χρόνια αργότερα με ακόμη μία χρεωκοπία. 

Η περίφημη φράση του Τρικούπη ότι η «Η Ελλάς προώρισται να ζήση και θα ζήση», θα μπορούσε να αναφέρεται στην Ελλάδα ως πολιτισμική έννοια παρά ως εθνικό κράτος.

Έκτοτε και μέχρι τις πρόσφατες δανειακές συμβάσεις και την αυστηρή επιτήρηση από τους θεσμούς η Ελλάδα βίωσε και άλλες παράλληλες ιστορίες όπου ο λαϊκισμός νίκησε και το παράλογο επικράτησε.

Μόνο που αρκετά γεγονότα φανέρωσαν ότι όχι μόνο επικράτησε το παράλογο σε μεμονωμένες πράξεις αλλά είχε και μία δυναμική ώστε να θεσμοθετήσει τις επιθυμίες του.

Οι νόμοι πηγαίνανε περίπατο, κάποιοι οι οποίοι θέλανε να ικανοποιήσουν τα πάθη τους βρίσκανε συνδαιτημόνες και έτσι τόσο το ιδεολογικό κομφούζιο όσο και το κοινωνικό αμμώδες συνεχίζανε να φέρνουν την πατρίδα μας πιο κοντά στον πάτο. Το να αποφασίζεις με το έτσι θέλω να δωρίσεις δημόσια περιουσία αποτελεί ευθεία απειλή για την ίδια την πατρίδα όσο και αν θέλεις μετά από χρόνια να το υποβαθμίσεις ως γεγονός. Η λήθη ιδιαίτερα αγαπητή σε όσους θέλουν να ικανοποιούν τα πάθη τους, έχει στοιχίσει πάρα πολύ σε όλους τους άλλους.

Η Ελλάς ως παρίας είναι μία εικόνα που δεν αποτυπώνεται μόνο μία φορά στη σύγχρονη ιστορία της.

Τί έχει αλλάξει όμως ώστε να αποφεύγουμε την επανάληψη της ιστορίας;

Ποιος πιστεύει ότι τα καθημερινά προβλήματα, οι επιμέρους μικρές τραγωδίες, η αδιαφορία για τα κοινά είναι άσχετα ως γεγονότα από τα μεγάλα μελανά σημεία της ιστορίας ενός τόπου;

Η έκθεση Πόρτερ το χειμώνα του 1947 ανέφερε ότι εδώ (στην Ελλάδα) δεν υπάρχει κράτος σύμφωνα με τα δυτικά πρότυπα. Αξίζει να διαβάσετε τις θέσεις του σχετικά με την οικονομική και κοινωνικοπολιτική κατάσταση στη μετεμφυλιακή Ελλάδα. Αυτά είναι γεγονότα τα περί των οποίων δυστυχώς δε διδασκόμαστε πολλά.

Συνάμα οι εμφύλιοι πόλεμοι στην Ελλάδα ήταν περισσότεροι πέρα από αυτόν που γνωρίζουμε οι περισσότεροι ενώ θα ήταν φρόνιμο να δούμε και αίτια τους.

Η Ελλάς χρειάστηκε ουκ ολίγες φορές οικονομικής ενίσχυσης από το εξωτερικό ενώ ουκ ολίγες φορές δανείστηκε ώστε να δημιουργήσει ένα κράτος με δομές και υποδομές που θα την επιτρέπαν να συγκλίνει πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά με άλλα δυτικά κράτη.

Η συμμετοχή της σε υπερεθνικούς θεσμούς ήταν επιβεβλημένη ώστε να καταλαγιάσουν και όσοι θεωρούσαν τα ξένα δάνεια αλλά και τη δημόσια περιουσία δικό τους τσιφλίκι. Οι παρεμβάσεις των ξένων δεν ήταν πάντα με αρνητικό πρόσημο όπως πολλοί θέλουν να νομίζουν. Ίσως σε κάποιες περιπτώσεις όπως ο τρόπος που σπαταλήθηκαν τα πακέτα Ντελόρ να έπρεπε να ήταν πιο δυναμικές και πιο ουσιαστικές.

Φυσικά αν δεν αλλάξουν πολλά στο τρόπο που αντιμετωπίζουμε τα κοινά, εκκινώντας από τα μικρά φαινομενικά καθημερινά προβλήματα, μην περιμένουμε τη μεγάλη αλλαγή στην εικόνα τους κράτους μας.

Τα διαλυμένα πεζοδρόμια, οι χαμένες διαγραμμίσεις στους δρόμους, το κακό συντηρημένο οδόστρωμα, τα λίγα πάρκα, ο ελλιπής φωτισμός σε κάποια σημεία, οι ξεχασμένες διανοίξεις οδών, τα χόρτα που κρύβουν την ορατότητα σε διασταυρώσεις είναι μερικά από τα στραβά και ανάποδα που μπορεί να συναντήσει κάποιος στην καθημερινότητα του και αναδεικνύουν την έλλειψη πολιτικής βούλησης ώστε να υφίστανται μηχανισμοί που να επιλύουν άμεσα αυτά τα προβλήματα ακόμη και σε πείσμα όσων βάζουν προτεραιότητα την ικανοποίηση των προσωπικών τους παθών.

Πλησιάζουν και οι ευρωεκλογές οπότε οι σύγχρονες μεγάλες δυνάμεις που διαμορφώνουν τη γεωπολιτική θα έχουν ακόμη ένα επιπλέον στοιχείο για το πώς πορευόμαστε ως κοινωνία.