Mαριλένα Φωκά: “…τo νέο βιβλίο μου είναι γραμμένο σε απλή γλώσσα, προσιτή αφήνοντας εκτός δυσνόητες θεωρίες και περίτεχνα σχήματα λόγου, αλλά επιμένοντας στο ουσιαστικό και εισάγοντας επεξηγήσεις όπου έκρινα απαραίτητο…”

Κυρία Φωκά κυκλοφόρησε αυτές τις ημέρες το νέο βιβλίο σας «Δοκίμια περί τέχνης και Πολιτισμού» των εκδόσεων Όστρια. Ως εγχείρημα πιστεύετε πως σας έδωσε την δυνατότητα να εκθέσετε την ταλαντούχα γραφή αλλά και τα επιστημονικά εφόδια που κατέχετε; Πως αντιμετωπίζετε και τι σημαίνει η επιτυχία του;
Πως συνδέονται στις σελίδες του η προοπτική του πολιτισμού και ο προσανατολισμός της προέκτασης του στο χρόνο; Το βιβλίο όπως αναφέρω στο εισαγωγικό σημείωμα του γράφτηκε μετά από τη συμμετοχή μου στο Λογοτεχνικό Ανθολόγιο 2019 των εκδόσεων «Όστρια»με το διήγημα «Το Άδειο Δωμάτιο». Είναι ένα απάνθισμα δοκιμίων, ομιλιών και καταθέσεων σχετικό με πολιτιστικά μνημεία στα οποία συμπεριλαμβάνονται εικαστικές δημιουργίες, ποιητικός λόγος, αρχιτεκτονικά μνημεία, ιστορικά γεγονότα, λογοτεχνικά μνημεία, κ.α. αλλά κυρίως μνημεία θρησκευτικού προσανατολισμού και ένας μεγάλος αριθμός από κειμήλια της Ορθοδοξίας. Γραμμένο σε απλή γλώσσα, προσιτή αφήνοντας εκτός δυσνόητες θεωρίες και περίτεχνα σχήματα λόγου αλλά επιμένοντας στο ουσιαστικό και εισάγοντας επεξηγήσεις όπου έκρινα απαραίτητο ώστε να είναι κατανοητά όπως έλεγε και ο πατέρας του ηθογραφικού μυθιστορήματος, Γρηγόριος Ξενόπουλος «από τον κ. Παλαμά αλλά και τον μαθητή του γυμνασίου» σας το παραδίδω σε αυτή τη μορφή. Κυρίως θα ήθελα να το αφιερώσω στη νέα γενιά, στα παιδιά, ώστε να έχουν μια πρώτη επαφή με τον πολιτισμικό πλούτο της χώρας μας και παρ’ όλες τις δυσκολίες και κρίσεις που αντιμετωπίζουμε σε πολιτικό, οικονομικό αλλά και ηθικό επίπεδο να αποκτήσουν συνείδηση της ταυτότητάς τους και να αισθάνονται περήφανοι που γεννήθηκαν Έλληνες καθώς η ιστορία δεν αλλοιώνεται, δεν παραγράφεται αλλά μένει εκεί σαν καταγεγραμμένη αλήθεια να νοηματοδοτεί την πορεία μας. Στους απογόνους μας συνεπώς, οφείλουμε να κληροδοτήσουμε ένα semantic field, ένα «γνωστικό πεδίο» γνώσεων όπως το σηματοδοτεί και η Αγγλική γλώσσα την οποία διδάσκω επί 18 χρόνια και ένα μεγάλο τμήμα των γνωστικών πεδίων της (προθέματα, ιατρική και φιλοσοφική ορολογία) το έχει αντλήσει από αρχαία ελληνικά μορφήματα), έναν κόσμο όμορφο, έναν κόσμο καλύτερο, έναν κόσμο με αξίες, έναν κόσμο με νόημα στον οποίο οι νέοι θα μπορέσουν να υπάρξουν, να ονειρευτούν, να δημιουργήσουν και να γράψουν τη δική τους ιστορία αντάξια των προγόνων τους. Έχοντας κατά νου αυτές τις σκέψεις και συναισθανόμενη την ευθύνη μου σας το παραδίδω. Η επιτυχία με γεμίζει ευθύνη για την συνέχεια. Η προοπτική του πολιτισμού δυναμικά φέρνει την έκβαση του αγώνα για την προέκταση του προσανατολισμού αλλά και της περιεκτικής αποστασιοποίησης.

Αναμφίβολα αποτελεί τον κύριο τρόπο επικοινωνίας μιας αναγνωρισμένης δημιουργού με το αναγνωστικό κοινό. Κάνει τον αναγνώστη να θέλει να το ψάξει να το ανακαλύψει . Τι περισσότερο προσφέρει ως γεγονός σε πνευματικό επίπεδο; Τι επιβεβαιώνουν και τι εκφράζουν οι αποτυπώσεις και οι αποδόσεις του; Πιστεύω αποτελεί ένα άμεσο τρόπο επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων, του συγγραφέα και του αναγνώστη όπου ο δεύτερος κάθε φορά επιδίδεται σε μια καινούργια δική του ανάγνωση, σε μια προσωπική δική του ερμηνεία. Όπως αναφέρει και μια από τις μεγαλύτερες Αγγλίδες δοκιμιογράφους, η Virginia Wolf στοA Room of One’s Own, ελπίζω και εγώ μέσα από το Δοκίμια Περί Τέχνης και Πολιτισμού εσείς να μπορέσετε να βρείτε «ένα κομματάκι χρυσού, ένα ψήγμα γνώσης, ένα κομματάκι αλήθειας» να το κρατήσετε για σας, να έχει αναφορά στις ζωές σας.

Μιλήστε μας για τις αναφορές που υπάρχουν, που κυριαρχούν ουσιαστικά και το κάνουν να ξεχωρίζει; Τα πιο πολλά κείμενα έχουν να κάνουν με την Ελλάδα και
τις αναφορές στον πολιτισμό της. την ιστορία και παράδοσή της,
τον αρχαιοελληνικό, τον βυζαντινό και των νεώτερων χρόνων
καθώς και την μεγάλη προφορά της στην εξέλιξη των πολιτισμών
της Ευρώπης που οφείλουμε να μην λησμονούμε. Υπάρχουν και άλλες αναφορές (λίγες) όπως για το Τατζ Μαχάλ το οποίο είναι ένα μεγάλο μνημείο αγάπης που συμπεριλήφθηκε λόγω της έντασης των συναισθημάτων που μεταφέρει διαπολιτισμικά αλλά και την αναφορά στην Ινδιάνικη λογοτεχνία των Ιθαγενών της Αμερικής καθώς μικρή στον Καναδά επισκέφτηκα με τον πατέρα μου έναν καταυλισμό και η επαφή μαζί τους έμεινε χαραγμένη
στη μνήμη μου και τις κατακόμβες του Αγίου Σεβαστιανού στις
οποίες ξεναγήθηκα στη Ρώμη και γνώρισα τον τόπο μαρτυρίου
πολλών χριστιανών. Το γεγονός ότι κάποιοι σημαντικοί δημιουργοί
ή μνημεία με λύπη μου δεν συμπεριλαμβάνονται σε αυτήν
την έκδοση είναι καθαρά θέμα συγκυριών. Ελπίζω στο μέλλον να επανέλθω μια πιο ενημερωμένη έκδοση. Σας εύχομαι να απολαύσετε την ανάγνωσή του και να βρείτε μέσα στις σελίδες του τη ζεστασιά και θαλπωρή που ένιωσα και εγώ δημιουργώντας το.

Έχετε καταφέρει αρκετή διαφήμιση, παρουσίαση και προβολή μέχρι στιγμής από σοβαρούς ιστιότοπους και έντυπα. Ωστόσο ποια υπήρξε η ποιο τεκμηριωμένη κριτική προσέγγιση για εσάς απέναντι στο κείμενο σας; Βαρύνουσα σημασία έχει για μένα ο κριτικός πρόλογος που έγραψε ο πολιτικός επιστήμονας και διαπρεπής ιστορικός τέχνης Λεόντιος Πετμεζάς που ανάμεσα σε άλλα επισημαίνει : «H συλλογική παρουσίαση των δοκιμίων αυτών αποτελεί επιλεγμένο απάνθισμα ενδεικτικών κειμένων της εικαστικού -αγιογράφου Μαριλένας Φωκά που με προοπτική αναπαραγωγής ανασύρουν, ανασυγκροτούν και αποθησαυρίζουν πολυδιάστατες έγκριτες αναφορές από την ευρύτατη γκάμα και την εμβέλεια του φάσματος της μέχρι σήμερα συμμετοχής της στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο. Η εμπεριστατωμένη διακριτική σημειωτική εμπέδωση τους με προσφιλή και οικεία συμβολιστική διαδρομών συγκροτείται από αυτούσιες και αυτόχθονες ενότητες που περισυλλέγουν αυτοτελείς κατηγορίες με ποικίλο πνευματικό προσανατολισμό και έγκαιρο προσδιορισμό. Παράλληλα με σθεναρή τόλμη στην πραγμάτευση και την πραγμάτωση η πολυκύμαντη προσθετική συμπλήρωση που επιτελούν αναμορφωτικά καταλήγει να ενσταλάζει στην τελεολογική πληρότητα παραθέτοντας
αυτόφωτες γνώσεις συγγράμματος και φιλτραρισμένες ποιοτικά πληροφορίες. Η κυρίαρχη γραφή τους στην πορεία κατέχει
δικαιωματικά και κυριολεκτικά μια σημαντική θέση με θεματική
στόχευση και απόλυτα διευρυμένη ματιά στο κοσμοθεωρητικό
υπόβαθρο που αναμφίβολα δεν απομυθοποιεί αλλά υπερνικά και
κορυφώνεται σε εκπαιδευτικές καταστάσεις εξιχνιάσεων. Με ιδεολογική ευαισθησία ανάπτυξης και επαρκή ανέλιξη η δοκιμιογράφος ανιχνεύει και δίνει έμφαση σε μια στρατηγική γλωσσικής νόρμας που αναπτύσσεται με διαισθητική λεκτική απεικόνιση και συνέχεια.
Υπερασπίζεται και υπερθεματίζει αγωνιστικά και δυναμικά θεάσεις και σημάνσεις θέτοντας κύριο σκοπό και
στόχο την ορθότητα των απόψεων που προσκομίζει παρενθετικά.
Με λογοτεχνικές περγαμηνές και παρακαταθήκες χρονικού και
ντοκουμέντου το πόνημα της επιδίδεται έντεχνα και ευπρόσδεκτα στην διευθέτηση μιας ενδόμυχης διερεύνησης με βαρύτητα.
Σκιαγραφεί και επεξηγεί με προέκταση πιστότητας μια διαγώνια
δυναμική ακολουθώντας καταλυτικά μια κατάθεση με ενδοσκόπηση, προβληματισμό, εξάρσεις και εκφάνσεις με περιεχόμενο
στο οποίο τονίζονται οι οραματισμοί ενός ψυχισμού που ενημερώνεται και ψάχνει ακατάπαυστα διαρκώς και συνεχώς. Καθοδηγεί συνειρμικά, καλεί και υποδεικνύει ανοικτά, πληροφορεί τον αναγνώστη και τον κρατά σε διαρκή εγρήγορση με ξεχωριστή συναισθηματική υπόσταση απέναντι στην αλήθεια. Εμπλουτίζει
τις γνώσεις του, απαντά στα αιτήματα και στα ερωτηματικά του,οξύνει την κρίση του, καλλιεργεί και μετουσιώνει διδάγματα και
εντυπώσεις καθώς επιχειρηματολογεί με αντικειμενική και υποκειμενική σκοπιά και χροιά».

Πραγματικά αρκετά εμπεριστατωμένη και κατατοπιστική η κριτική του Λεόντιου Πετμεζά, φωτίζει τις σελίδες με ένα λόγο λιτό και κατανοητό που περικλείει την ουσία των πραγμάτων. Θα μας παραθέσετε ένα ακόμη απόσπασμα που σίγουρα θα λειτουργήσει περισσότερο ενημερωτικά για το κοινό που μας διαβάζει και που θα διαβάσει το βιβλίο. Συνεχίζοντας ο Λεόντιος Πετμεζάς αναφέρει πως:
«Η χαρισματική παρεμβατική και καθηγητική ιδιότητα που διαφαίνεται στις σελίδες του βιβλίου εστιάζεται και επισυνάπτεται σε συστοιχίες και αφορμές που στελεχώνουν μια περιρρέουσα φυσική και φορτισμένη ατμόσφαιρα.
Συνδέεται άμεσα και έμμεσα με το ρεαλιστικό περιβάλλον της
εφικτής εικόνας και αποβλέπει στην εγκαθίδρυση ιδιότυπων
στάσεων και γνωματεύσεων. Μεταποιώντας πρώτιστα και εντυπωσιακά τους προσδοκώμενους συσχετισμούς εντρυφά στην σφαίρα της υπέρβασης και ενατενίζει με υπερβατική βούληση ότι υπερακοντίζει την συμπαντική νομοτέλεια με την προσθήκη των κατάλληλων και απαιτούμενων υλικών. Στοιχειοθετεί εκλεκτικά εκκολαπτόμενα και ενορχηστρωμένα χαρακτηριστικά. Το συνολικό δοκίμιο προσεγγίζει την αναμόρφωση και την έλκυση του εικονιστικού ιδεολογήματος, στις τάξεις του οποίου εντάσσεται η θεώρηση της ανασύστασης που διανύει. Ο χώρος του με διαχρονική ομοιογένεια και ακρίβεια επιμερίζεται διαρθρωτικά σε επίπεδα τόνων καθώς ισορροπεί με αδρότητα πάνω σε μια συγκεκριμένη τροχιά πορείας με περισσή εγκυρότητα στις προθέσεις. Εμβόλιμα οι οπτικές προσλαμβάνουσες του συνδιαλέγονται και συνυπάρχουν σε ενσωματωμένες χωρονομικές ιδιάζουσες καταβολές. Οι κεραίες της γράφουσας ενεργοποιούν υφολογικά,
κατά κόρον, με περιδίνηση μνημονικά συμβάντα και μνημειακά
πεπραγμένα του παρελθόντος χρόνου, της τρέχουσας επικαιρότητας, καθημερινότητας και εποχής που λειτουργούν μεθοδικά
σαν πομπός και δέκτης επεισοδιακών επισημάνσεων. Διαβάζουμε μια μελέτη που πραγματεύεται αξιοσημείωτα θρησκευτικά, θεολογικά, φιλολογικά, φιλοσοφικά, ιστορικά, λογοτεχνικά, πολιτιστικά, κοινωνιολογικά και άλλα θέματα με δύναμη επιμέλειας,
δυναμική πνοή, συμμετρική διάταξη ενώ παράλληλα αποτείνει
σπονδή στην αισθητική. Η ύψιστη σημασία της έγκειται κυρίως
στον δοκιμιακό λόγο, στην προσπάθεια και στην διερεύνηση που
προσφέρεται στον αναγνώστη με σαφήνεια διαλόγου, ακρίβεια
συζήτησης, φυσικότητα έκφρασης, καλλιέργεια και καλλιέπεια,
με ευσύνοπτο, ουσιώδη και καλογραμμένο τρόπο απόδοσης,
πρόσβασης και οντότητας. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της ως
κράμα, αποτέλεσμα, αντίκτυπο και απόρροια στοχασμού εκπέμπει
και διατηρεί ένα γοητευτικό είδος συγγραφής που προβάλλει και
προδιαγράφει δυνατότητες και χαρίσματα όπως η βαθιά γνώση,
η ικανότητα για απλούστευση και απλοποίηση, η ευλυγισία στην
συντόμευση και στην σταχυολόγηση, η συνέπεια των εύστοχων
οριακών προσεγγίσεων. Επιτρέπει στις τεκμηριωμένες περιπλανήσεις και περιηγήσεις να στοιχειοθετούνται με θεωρητικό τρόπο
αναδεύοντας και ανατιμώντας συνάφειες, ταυτίσεις, αντιλήψεις,
παρεκκλίσεις, παρεκβάσεις και παρατηρήσεις. Οι κινήσεις και οι
σκέψεις επαναφέρουν δηλωτικά μοτίβα συμπεριφοράς και αγωγής που σημαδεύονται ανεξίτηλα από την συγγραφική αδεία με
εμβόλιμη αυτοδιάθεση για περαιτέρω αναζήτηση και ανίχνευση.’’

Η ροή της κριτικής ενέχει το μεγαλείο της ιδιάζουσας λεκτικής προσέγγισης . Θα θέλαμε και τον επίλογο του ενδιαφέροντος κειμένου; Φυσικά. Καταλήγοντας ο Λεόντιος Πετμεζάς αναφέρει:
«Η παρούσα σημαντική πραγματεία και διατριβή της Μαριλένας
Φωκά με επιστημονική κατάρτιση, πολιτιστική και διαδραστική
συνδιαλλαγή αποσκοπεί και αποβλέπει να διασαφηνίσει, να αποσαφηνίσει, να μεταδώσει. Μηνύει και μυεί με αρωγή το πλατύ
κοινό καίρια και ουσιαστικά. Το επιμελημένο σχεδίασμα της αποκαλύπτει έμπρακτα την έννοια ενός ευθυτενούς παραδειγματικού πλαισίου που υπόκειται στην ακτινοβολία της προβολής και εισακούεται από μια αδέσμευτη διαδικασία. Χαρακτηρίζει, επιδεικνύει, ακτινογραφεί, καταλογίζει, προκαταβάλει και
χαιρετίζει μάχιμα μια ενορατική σημειολογική που αναδύεται,
κυμαίνεται και διαχέεται βαθμιαία και σταδιακά ανάμεσα στα
ιδεογράμματα της ενδελεχούς λεπτομέρειας και στις εντάσεις των
εμφορούμενων εικονισμών. Η προσωπική επιλογή που διεκπεραιώνει αποδεικτικά ως μέσο αντλεί και δραστηριοποιεί καταθέσεις από την ειδίκευση της εμπειρίας, από την συσσώρευση και την προσήλωση στην εντρύφηση της έρευνας».

Μιλήστε μας κάπως πιο διευκρινιστικά και με περισσότερη λεπτομέρεια για το πολυδιάστατο και πολυσήμαντο περιεχόμενο του βιβλίου. Θέλω να παρατηρήσω πως αρκετές σελίδες του κοσμούνται από δικούς βραβευμένους πίνακες και αγιογραφίες σας και άλλες σελίδες με επιλεγμένες φωτογραφίες. Στις 366 σελίδες κυριαρχεί ο δοκιμιακός λόγος, ομιλίες, αναφορές και αφιερώματα σε εκθέσεις μου με ένθετες αγιογραφίες και εικαστικά έργα, κεφάλαια για τα αρχιτεκτονικά, ταφικά, χριστιανικά και Αγιογραφικά μνημεία, τις τελετουργίες, την ιστορία, την υφαντική, την κεντητική τέχνη, τα σύμβολα, τα έγγραφα, τα βιβλία ,την πολεοδομία, τους θρησκευτικούς κανόνες, την όρχηση, τις Άγιες μορφές. Επίσης, υπάρχουν αναφορές στους στρατευμένους Αγίους, τους ιαματικούς, τους μοναχούς, τους εγγράμματους θεολόγους και τους απλούς ανθρώπους που κατατάχθηκαν στο χορό των δικαίων. Υπάρχουν αναλύσεις και κριτικές προσεγγίσεις για την ιδιάζουσα, ιδιότυπη και υψηλής αισθητικής ποίηση των ιθαγενών της Αμερικής, για τον ποιητή που κατέγραψε σε λαϊκότροπο ύφος, σε έμμετρο λόγο και επτανησιακή ντοπιολαλιά το θαύμα της «Συγχώρεσις του Φονέως» του Αγίου Διονυσίου, του Αντρέα Μαρτζώκη, για το ποιήμα ‘’Le Sainte Anne” του Κώστα Ευαγγελάτου που συνέδεσε με λυρισμό τον ποιητικό λόγο με πίνακα του Da Vinci ,για την βραβευμένη ποιητική συλλογή από το Πανεπιστήμιο Αθηνών «Αρχείο Συνείδησης» του Λεόντιου Πετμεζά και την σύνδεσή της γραφής του με το Νιτσεικό ιδεώδες όπως στο ίδιο κλίμα είναι η αναφορά μου στο Συνέδριο Λογοτεχνίας για τον Νίκο Καζαντζάκη το 2001 του University of Indianapolis στο οποίο ήμουν ομιλήτρια και συνέδεσα τον Ζορμπά το Έλληνα με τον Υπεράνθρωπο του Νίτσε.
Επίσης ξεχωριστή θέση κατέχουν οι ενότητες για την θυματοποίηση της γυναίκας στον Αλμπέρτο Μοράβια, η αποδόμηση του ψυχισμού στο κορυφαίο έργο της Παγκόσμιας λογοτεχνίας «Η Πείνα» του Κνούτ Χάμσουν και «Ο Λύκος της Στέππας» του Herman Hesse. Ακολουθούν τα εικαστικά μνημεία «ο Μυστικός Δείπνος» του Leonardo Da Vinci σε αντιδιαστολή με την βυζαντινή τέχνη αλλά και το επίσης βυζαντινό στοιχείο που ενυπάρχει στην στρατευμένη λαϊκή τέχνη της χαρακτικής του Α. Τάσσου. Εκτεταμένη αναφορά έκανα την θεραπευτική διάσταση και δόνηση των έργων του Κώστα Ευαγγελάτου που τα θεωρώ σπουδαίους μουσικοθεραπευτικούς πίνακες καθώς έχω παρακολουθήσει το πρόγραμμα του Ωδείου Opera στη μουσικοθεραπεία και ψυχανάλυση, αλλά και τον ψυχογραφικό εικαστικό διάλογο του Ντίκου Βυζάντιου με τα σύμβολα. Υποκλίθηκα στο μεγαλείο της Guernica, στην απόλυτα στρατευμένη τέχνη του Πάμπλο Πικάσο, στην πολιτιστική κληρονομιά του Θεόφιλου, στην αριστοτεχνική αποτύπωση της θρησκευτικής τέχνης επιχειρώντας μια εικονολογική προσέγγιση στο έργο του Βαγγέλη Παπαδόπουλου. Κατάθεσα την φορτισμένη με ρομαντισμό και αθωότητα γυμνή αποκάλυψη της Θάλειας Μαγδαληνού, την γοητευτική χρωματολογία στην παιδική ζωγραφική της Θάλειας-Βαρβάρας Τρανταλίδου, την εντυπωσιακή μοντέρνα αλλά δογματικά ορθή θρησκευτική τέχνη του Σάντυ Νικολαρέα, την προσφορά του Φώτη Κόντογλου στον ιστορισμό και την βυζαντινότροπη απόδοση ενός θρύλου, του Κουταλιανού. Στάθηκα στο καινοτόμο και ποιοτικό έργο του Μποστ ,στη μουσική ποιότητα και βαθιά καλλιέργεια του ερμηνευτή Μιχάλη Βιολάρη και την προσφορά του στον πολιτισμό, στα φωτογραφικά μνημεία, στην γλυπτική και σε άλλα ποικίλα και πολυκύμαντα θέματα.

Κυρία Φωκά είστε Αγιογράφος –εικαστικός και μουσικοθεραπεύτρια. Σπουδάσατε όμως και άλλα πράγματα που μας ενδιαφέρει να μάθουμε. Είμαι καθηγήτρια Αγγλικής με σπουδές (MA Univ. Of Indianapolis). Σπούδασα υποκριτική τέχνη στην σχολή του Διομήδη Φωτιάδη, κιθάρα στο Ωδείο Νάκα και μονωδία με τον διεθνή βαρύτονο Τζον Μοδινό με τον οποίο συνεργάστηκε δισκογραφικά. Έχω BA in Tourism & Business Administration (Univ. of Derby) και στο Management (Univ .of Υοrk). Στα εικαστικά και την αγιογραφία έχω παιδεία ανώτατου πανεπιστημιακού επιπέδου από την μαθητεία μου με τον καθηγητή Σπύρο Κορδολαίμη της ΑΣΚΤ Βενετίας και την πρεσβ. Ευαγγελά Σιάτα. Σπούδασα αγιογραφία και ζωγραφική στο εργαστήριο αγιογραφίας του Ιερού Ναού Προφήτη Ηλία Αγ. Παρασκευής με βεβαίωση σπουδών. Έχω επίσης σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό στο Ε.Α.Π., μια σπουδή την οποία έχω αντιμετωπίσει με την πρέπουσα και απαιτούμενη προσοχή γιατί με ενδιαφέρει πραγματικά.

Στην τηλεόραση έχετε επιμεληθεί και παρουσιάσει τα περασμένα χρόνια αρκετές εκπομπές με επιτυχία, απήχηση και παρακολούθηση από το τηλεοπτικό κοινό. Ποιες θα ξεχωρίζατε; Όλες οι εκπομπές με τις οποίες ασχολήθηκα είχαν ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ακροαματικότητα και τηλεθέαση. Ωστόσο μεταξύ άλλων θεωρώ πως οι σημαντικότερες, που με εκφράζουν περισσότερο που είναι πιο κοντά στο εικαστικό και λογοτεχνικό πνεύμα μου είναι δύο εκπομπές. Η εκπομπή ‘’Μιλώντας για την τέχνη’’ που παρουσίαζα σε συνεργασία με τον ιστορικό τέχνης Λεόντιο Πετμεζά, στην οποία πραγματοποιήσαμε εκτενή ποιοτικά αφιερώματα σε μεγάλες μορφές Έλληνες και ξένους της εικαστικής δημιουργίας όπως ο Πικάσο, ο Τσαρούχης, ο Andy Warhol, o Κόντογλου, η εικονογραφική απεικόνιση Αγίων όπως της Αγίας Ματρώνας της Αόμματου, της Αγίας Βαρβάρας, κλ.π. και η εκπομπή ’’Σεργιάνι στον κόσμο του βιβλίου’’ στην οποία πρόβαλα το έργο σημαντικών σύγχρονων λογοτεχνών όπως του Κυτόπουλου, του Λιόγκαρη, του Αποστολάτου, κ.α. στον τηλεοπτικό σταθμό 902.

Παράλληλα αρθρογραφείτε σε έντυπα και ηλεκρονικά ΜΜΕ με θέματα πολιτισμού, τέχνης, θρησκείας , ιστορίας και ως κριτικός βιβλίου. Έχετε παρουσιάσει το έργο σας σε τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εκπομπές. Κείμενα σας έχουν συμπεριληφθεί σε σημαντικές εκδόσεις. Μιλήστε μου για τα κείμενα που ξεχωρίζετε. Από τα σημαντικότερα κείμενα θεωρώ την εισήγηση-μελέτη μου ‘’Zorba the Superman’’ που παρουσιάστηκε στο Διεθνές συνέδριο για τον Ν.Καζαντζάκη ‘’ Ζορμπάς ο Έλληνας’’ του University of Indianapolis το 2002 στην οποία τεκμηριωμένα συσχετίζω τον Ζορμπά με τον Νιτσεικό Υπεράνθρωπο. Το Θεωρητικό-κριτικό κείμενο μου που δημοσιεύθηκε στην εγκυκλοπαίδεια Νεοελληνικής Λογοτεχνίας ΧΑΡΗ ΠΑΤΣΗ του 2015. Φέτος έγραψα κριτικό κείμενο για έργο του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου δημοσιεύτηκε στην ΦΙΛΟΓΟΓΙΚΗ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ 2020. Επίσης θεωρώ σημαντικές τις προσεγγίσεις και αναφορές που έκανα την ημέρα των εγκαινίων στις ατομικές εκθέσεις μου.

Μιλήστε μου για τις ομαδικές εκθέσεις στις οποίες κατά καιρούς έχετε λάβει μέρος. Έχω συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές εκθέσεις : Στο Μορφωτικό κέντρο της Αιγυπτιακής Πρεσβείας της Αθήνας, στο Μουσείο Εθνικής Αντίστασης της Ηλιούπολης, στο πολιτιστικό κέντρο της Νέας Ερυθραίας, στον Ελληνικό Κόσμο, στο Σπυροπούλειο πολιτιστικό κέντρο Ν. Ψυχικού, στον Ελληνογαλλικό Σύνδεσμο, στο Ρωσικό Πολιτιστικό και Επιστημονικό κέντρο στο Χαλάνδρι, στην Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά, στο Hilton Hotel, στα πολιτιστικά κέντρα ‘’Μελίνα Μερκούρη’’ των Δήμων Καλλιθέας και Αθηναίων. Στο πολιτιστικό Κέντρο ‘’Μίκης Θεοδωράκης ‘’στην Αργυρούπολη, στο πολιτιστικό κέντρο ‘’Φλοίσβος’’ του Παλαιού Φαλήρου, στην Gallery Chilly,στον χώρο τέχνης του Posidon Hotel στην Πάρο, στους εναλλακτικούς χώρους ‘’ Βαγόνι’’ στην Ηλιούπολη , στο BOOART , στην Γκαλερί των Δημιουργών στην Κηφισιά, στο Alico κ.α.

Έχετε πραγματοποιήσει με επιτυχία ατομικές εκθέσεις. Ποια ήταν συγκεκριμένα η θεματολογία τους και ποιοι ήταν οι χώροι στους οποίους πραγματοποιήθηκαν; Πρόκειται για τις δέκα εκθέσεις που είναι οι εξής : (1)«ΜΕΘΕΞΗ ΣΤΗΝ ΡΩΣΙΚΗ ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑ» στο χώρο του Ρωσικού Πολιτιστικού και Επιστημονικού κέντρου της Αθήνας τον ΜΑΙΟ του 2014. (2) «ΟΙ ΣΤΡΑΤΗΛΑΤΕΣ ΤΟΥ ΟΥΡΑΝΟΥ» στο χώρο του Πολεμικού Μουσείου Αθηνών τον ΔΕΚΕΜΒΡΙΟ του 2015. (3)«ΓΥΝΗ-ΜΗΤΗΡ ΘΕΟΥ -ΑΓΙΕΣ ΜΟΡΦΕΣ» στον χώρο του κεντρικού καταστήματος Δεληολάνη στην λεωφόρο Συγγρού τον ΜΑΡΤΙΟ του 2016 . (4)«ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΝΙΚΑ»(IN HOC SEGNIO VINCES)» στο Μουσείο Εθνικής Αντίστασης Ηλιούπολης τον ΙΟΥΝΙΟ του 2016. (5)« ΧΑΙΡΕ ΚΕΧΑΡΙΤΩΜΕΝΗ» στο χώρο του πολιτιστικού κέντρου Μελισσίων -Πεντέλης τον ΙΟΥΛΙΟ του 2016 . (6)«ΕΦ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΥΛΗΣ» στον χώρο του καταστήματος Δεληολάνη τον ΟΚΤΩΒΡΙΟ του 2016 . (7) « Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΒΑΡΒΑΡΑ» στο χώρο του Πολιτιστικού κέντρου Μελισσίων-Πεντέλης τον ΔΕΚΕΜΒΡΙΟ του 2016 . (8) «ΜΕΡΕΣ ΕΠΤΑΝΗΣΙΑΚΗΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ ΚΑΙ ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΑΣ» στον χώρο του Margarita Hotel στον Λαγανά Ζακύνθου τον ΑΥΓΟΥΣΤΟ του 2017. (9) «ΚΑΙΟΜΕΝΗ ΒΑΤΟΣ» στο Σταθοπούλειο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Βύρωνα τον ΜΑΙΟ του 2018. (10) «ΒΑΡΒΑΡΑ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΤΙΜΗΣΩΜΕΝ» στο χώρο του Δημαρχείου Χολαργού- Παπάγου τον ΔΕΚΕΜΒΡΙΟ του 2018. Επίσης πρέπει να αναφέρω πως το 2016 επιμελήθηκα την αναδρομική ομαδική έκθεση ‘’ ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΕΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΕΙΣ ‘’με έργα των αναγνωρισμένων δημιουργών: Μιχάλη Αβραμίδη, Αλέξη Ακριθάκη, Κώστα Ευαγγελάτου , Νίκου Ζερβού, Ελισάβετ Θωμαίδου, Γιώργου Ηλιόπουλου, Βάσως Κατράκη, Χρήστου Λεβέντη, Δέσποινας Κουβάτσου, Θάλειας Μαγδαληνού, Γιώργου Σικελιώτη, Γιώργου Σιούντα , Α.Τάσσου κ.α στο χώρο τέχνης Δεληολάνη της Λ.Συγγρού .

Με την εικαστική και αγιογραφική εργασία σας γίνονται αναφορές συχνά στα έντυπα και ηλεκτρονικά ΜΜΕ. Λάβατε μέχρι σήμερα εγκωμιαστικά και επιδοκιμαστικά κριτικά κείμενα από επιφανείς ιστορικούς τέχνης. Ανάμεσα τους ο Λεόντιος Πετμεζάς . Θα θέλατε να μας παραθέσετε ένα ακόμα απόσπασμα από κριτική του; Φυσικά. Θα παραθέσω ένα χαρακτηριστικό δείγμα της γραφής του. Ο ιστορικός τέχνης Λεόντιος Πετμεζάς έχει επισημαίνει σε ένα από τα κείμενα του για τις δημιουργίες μου: ‘’… Η απόλυτη τέχνη της Μαριλένας Φωκά στηρίζεται εύληπτα στην ρυθμισμένη κατάσταση της χρωματικής διευθέτησης και στην ύψιστη σχεδιαστική αποτύπωση δύο αρχέτυπα δόμησης που λειτουργούν ευρηματικά σαν κώδικες γραφής στην ολοκληρωμένη σύλληψη . Με άψογα δομημένες καταθέσεις κινείται ευπρόσδεκτα και αισθησιακά προς την απόδοση της εκφραστικότητας αναπτύσσοντας συνθέσεις που εκπέμπουν εκπληκτικά την ουσιώδη έκφραση των επικεντρωμένων αναζητήσεων . Υπερασπίζεται τις εμπνεύσεις της με μεγαλείο διακριτικότητας και συνέπεια απέναντι στην διάσταση των υλικών στοιχείων. Κάθε εργασία της λουσμένη με θερμά και ψυχρά χρωματικά πεδία ακτινογραφεί και αναπαριστά ένα ευγενή συμβολισμό εκλεπτυσμένης κατανυκτικής και αποκαλυπτικής παράστασης. Οι εμπεριστατωμένες εικονογραφήσεις της προβάλουν και αγγίζουν περίτεχνους τονισμούς που συνδέουν την αισθαντικότητα με την ιδεογραφική κλίση και την αέναη εντρύφηση με την απαράμιλλη γνώση του αντικειμένου. Οι ερεθισμοί της δυναμώνουν την λεπτομέρεια …. ’’

Κυρία Φωκά θεωρείστε μια από τις πιο αναγνωρισμένες εικαστικούς και κορυφαίες αγιογράφους των τελευταίων χρόνων. Μιλήστε μας για τα επιτεύγματα σας, για την σχέση σας με την αγιογραφία που σας ανέδειξε και για τις τιμητικές διακρίσεις που λάβατε σε μια εποχή μάλιστα που χαρακτηρίζεται από την διαφοροποίηση στην κοινωνική και οικονομική πραγματικότητα. Έχω φιλοτεχνήσει Αγιογραφίες σε ιερούς ναούς στην Ζάκυνθο και στην Αθήνα και πλήθος εικόνων. Έργα μου κοσμούν τις γνωστές συλλογές της Σύγχρονης Πινακοθήκης Villa Ροδόπη του Αργοστολίου ,του Λαογραφικού Μουσείου Καμιναράτων στο Ληξούρι ,του Γηροκομείου Ληξουρίου ,του Χατζηκυριάκειου Ιδρύματος Πειραιά ,του Νοσοκομείου Μεταξά κ.α. Έχω κυκλοφορήσει τα Αγιογραφικά Ημερολόγια 2016 και 2017 με επιλεγμένες και βραβευμένες Αγιογραφίες μου . Έχω τιμηθεί μεταξύ άλλων από την Ελληνική Ακαδημία Τέχνης και Πολιτισμού, την UNESCΟ Πειραιώς και Νήσων, την Ένωση Καλλιτεχνών και Λογοτεχνών Ηλιούπολης , τον πολιτιστικό σύλλογο Άνδρου ,τον Σύλλογο Εικαστικών Καλλιτεχνών Ελλάδος «Ο Απελλής» τον Ελληνογαλλικό Σύνδεσμο, τον χώρο τέχνης Δεληολάνης, τον Σύλλογο Ελλήνων Λογοτεχνών, την Ευρωπαϊκή Εταιρία Επιστημόνων Λογοτεχνών και Καλλιτεχνών, την Ενωτική Πορεία Συγγραφέων και άλλους πολιτιστικούς φορείς.