Ζωή Νικητάκη: “Ο πολιτισμός δεν μπορεί να υπάρξει όταν οι πολίτες δεν ευδαιμονούν και δεν κοπιάζουν σε εσωτερικό επίπεδο για το Γνώθι σαυτόν”

Συμμετέχω με έναν πίνακά μου στην έκθεση με θέμα «Ο Μίτος της Αριάδνης» στην γκαλερί European Center Athens (Μητροπόλεως 74, Αθήνα), της οποίας τα εγκαίνια θα γίνουν την 1η Απριλίου και θα διαρκέσει ως τις 17 Απριλίου με επιμέλεια έκθεσης και καταλόγου από την Μαρίνα Γκόντα, ιστορικό τέχνης και διδάκτορα Σορβόννης”

Ποια είναι τα συναισθήματά σας για το 2021; Λύπη για τον άνθρωπο που εξέπεσε τόσο πολύ στα δίχτυα της πνευματικής λήθης, του ψυχικού μαρασμού και του σκοταδο-υλισμού και δέχθηκε άκριτα, δίχως διάκριση και δίχως νοητική εγρήγορση να καταστεί δέσμιος πλανών, ψευδαισθήσεων και θυμαπατών. Λύπη για τον άνθρωπο που μέσα από τα δυο αυτά χρόνια της πανδημίας δεν αναζήτησε εσωτερικά τις λύσεις, δεν εξέτασε τον εαυτό του προκειμένου να κατανοήσει και να αντιληφθεί τί συμβαίνει εντός του και στον κόσμο που τον περιβάλλει, που δεν αποτελεί παρά εσωτερική αντανάκλασή του. Λύπη για τους υπηρετούντες το πεδίο της επιστήμης που υποτάχθηκαν στις επιταγές και στα πρόσκαιρα οφέλη της ύλης αντί του καθήκοντός τους που αφορά την υπηρεσία στην Ανθρωπότητα με ανιδιοτέλεια, με αλτρουισμό και με αληθινή προσφορά για την Ψυχή. Λύπη που η ανθρωπότητα δεν έχει διδαχθεί μέσα στον ρου της ιστορίας από τα επαναλαμβανόμενα λάθη και σφάλματα, από την επίμονη προσκόλληση στον επιφανειακό κόσμο της μορφικής πραγματικότητας που γεννά μυριάδες φόβους, γεννήματα του ενός Φόβου, εκείνου του Αγνώστου που μας καλεί προκειμένου να διευρυνθούμε ως υπάρξεις, να επιτύχουμε την αληθινή εξέλιξή μας πέρα από τον κόσμο των φαινομένων.

Είναι σχεδόν τραγικό που ακόμα και την ώρα της ύστατης κρίσης και δοκιμασίας ο άνθρωπος αντί να ανάψει τα πυρά της καρδιάς του και να κινηθεί με νέους τρόπους αγώνα, με νέους τρόπους σκέψης, έρευνας και δράσης φωτίζοντας τα σκοτάδια του μικρού εαυτού του και του κόσμου, συντάσσεται τελικά με τις δυνάμεις των σκοταδιών και τις πιο πολλές φορές δεν έχει καν επίγνωση αυτής της συναίνεσης και της συμπόρευσης, την οποία ο ίδιος έχει επισφραγίσει με την στάση ζωής του και με την απόφαση του, για τον ίδιο, για τα παιδιά του και τον κόσμο μας. Πού είναι οι θεματοφύλακες του πολιτισμού, τα σχολεία; Ποιά είναι η εικόνα τους και ποιό το έργο που επιτελούν σε ευρύ φάσμα; Ετοιμάζουν το παιδί να γίνει πολίτης, τού διδάσκουν τη θέση σαν κοινωνική μονάδα, τού τονίζουν τις ομαδικές σχέσεις του, προσαρμόζοντάς το έτσι, για μια νοήμονα ζωή και εφελκύοντάς του τη φυλετική μνήμη μέσω των μαθημάτων ώστε να τεθούν οι βάσεις για θεμελιώδεις αλήθειες και για τα θεμέλια για τις ανθρώπινες σχέσεις του;  Όμως η λύπη μπορεί να ταυτόχρονα να καταστεί και πύλη  ώστε μέσα από εσωτερικές διεργασίες μετασχηματισμού και υψηλών οραμάτων, να μπορέσει τελικά ο άνθρωπος να προβεί στην αναγκαία υπέρβαση που η ίδια η ψυχή του τον καλεί.

Συμφωνείτε με τα μέτρα της κυβέρνησης ως προς την αντιμετώπιση της πανδημίας; Δεν είδα μέτρα που να προάγουν τη διασφάλιση της υγείας των συμπολιτών μου, την ουσιαστική προάσπισή της και την αποτελεσματική αντιμετώπιση του φαινομένου της πανδημίας. Δεν είδα τα δύο αυτά χρόνια να δίδεται η δέουσα προσοχή και η οικονομική στήριξη στη δημιουργία νοσοκομειακών μονάδων, στην πρόσληψη ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, στην αληθινή πρόληψη και φροντίδα της υγείας που αφορά όχι μόνο στο φυσικό, συναισθηματικό και νοητικό επίπεδο, μα και στο ψυχικό και πνευματικό επίπεδο των συμπολιτών μας. Δεν είδα τα δύο αυτά χρόνια την οικονομική στήριξη της παιδείας και τη δημιουργία καλύτερων συνθηκών στα σχολεία, όπως δεν είδα να δίδεται ενδιαφέρον και προσοχή στον επανασχεδιασμό μιας εκπαιδευτικής διαδικασίας και πολιτικής που θα έχει ως κέντρο την ψυχοπνευματική ανάπτυξη του παιδιού, την ενδυνάμωση της ψυχής του, την καλλιέργεια των ποιοτήτων και αρετών και την ενεργοποίηση των χαρισμάτων του με στόχο τη δημιουργία οντοτήτων ενάρετων, αυτόνομων και πνευματικά ώριμων που να μπορούν να στοχάζονται ελεύθερα, να συλλογίζονται με κρίση και διαλεκτική και με ευθύνη, αφοσίωση και θυσία να υπηρετούν ένα κοινό όραμα για την Ανθρωπότητα. Αντίθετα, είδα μια άνευ προηγουμένου διασπορά του φόβου από την  πρώιμη παιδική ηλικία, καθώς και μια ακραία, άτεγκτη και μονοδιάσταστη επιβαλλόμενη καταστολή που εμπεριείχε τη μορφή τιμωρίας ενίοτε απέναντι στο δικαίωμα του επιλέγειν, στο δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης, στο δικαίωμα του συνδιαλέγεσθαι και στο δικαίωμα της λήψης ατομικών αποφάσεων σε σχέση με την φροντίδα της υγείας και σε σχέση με τη θέαση, κατανόηση και αντίληψη αναφορικά με τη θεραπεία.

Ποιο θα είναι το μέλλον του Πολιτισμού το 2022; Το μέλλον του Πολιτισμού την χρονιά που έχει ανατείλει μαζί με έναν νέο πόλεμο που πλήττει την Ευρώπη, με πολλούς άλλους πολέμους που μαίνονται χρόνια ολόκληρα, με έναν πόλεμο που υφιστάμεθα δυο χρόνια τώρα σε πλανητικό επίπεδο, σε εθνικό, σε συλλογικό, σε ομαδικό, σε οικογενειακό και σε ατομικό, σαφώς είναι δυσοίωνο και ζοφερό. Ο Πολιτισμός δεν μπορεί να ανθίσει σε εμπόλεμη κατάσταση, δεν μπορεί να επιτευχθεί η καλλιέργεια και η ανάπτυξή του μέσα σε συνθήκες ξέρας, ανυδρίας, ακαρδίας, άκρατου υλισμού και πρωτοφανούς σκοταδισμού, δηλαδή μέσα σε ατμόσφαιρα σκλαβιάς και πνευματικής ανελευθερίας. Ο πολιτισμός δεν μπορεί να ανθίσει όταν εκλείπει το περιβάλλον της πνευματικότητας, όταν οι άνθρωποι προτιμούν να πολεμούν αντί να διαλέγονται και να φιλοσοφούν, όταν οι άνθρωποι έχουν επιλέξει να είναι εστιασμένοι και προσηλωμένοι στην απληστία, στη φιλοχρηματία, στη συσσώρευση υλικού πλούτου, στην εκμετάλλευση του συνανθρώπου, στην ανανδρία, στην ατολμία, στην ανεντιμότητα, στην αισχροκέρδεια πάνω στον πόνο και στην ευαλωτότητα του αδελφού και συμπολίτη, στην έλλειψη ιστορικής μνήμης και στην μυωπική θέαση της ιστορικής συνέχειας και του ψηφιδωτού του κοινωνικού, πολιτικού, πανανθρώπινου και οικουμενικού γίγνεσθαι. Ο πολιτισμός δεν μπορεί να γεννηθεί και να ανθίσει σε πολιτείες που δεν ευδαιμονούν, σε πολιτείες που τα όντα λειτουργούν αρπακτικά αποσκοπώντας στην ατομική αποθησαύριση και όχι θυσιαστικά για το συλλογικό καλό, ωραίο και αληθινό. Ο πολιτισμός δεν μπορεί να υπάρξει όταν οι πολίτες δεν ευδαιμονούν, όταν δεν κοπιάζουν και δεν μοχθούν σε εσωτερικό επίπεδο για το γνώθι σαυτόν, όταν δεν γνωρίζουν ποιος είναι ο αληθινός Εαυτός, όταν δεν φωτίζουν τα σκιερά κομμάτια του μη εαυτού, ώστε να τα αλλάξουν, να βελτιώσουν τις ελλείψεις, να διαλύσουν τα σκοτάδια, να μετασχηματίσουν τα σφάλματα σε δώρα για να τα προσφέρουν για την ευδαιμονία του κοινωνικού συνόλου και για τη δημιουργία ενός νέου δίκαιου κόσμου που όλοι θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στα αγαθά όλων των επιπέδων που θα μπορούν να τους παρέχουν αυτάρκεια, αυτονομία, ευημερία και αφθονία.

Ως καλλιτέχνης και άνθρωπος του πολιτισμού, τι θα προτείνατε για την επιστροφή στην κανονικότητα; Κοινωνία, Απομόνωση, Αποξένωση, Βία. Πώς θα είναι η επόμενη ημέρα; Η επόμενη μέρα δεν μπορεί να είναι ξεκομμένη και ασύνδετη από τις προηγούμενες, το μέλλον χτίζεται και συντίθεται στο παρόν, αυτό που υφαίνουμε τώρα, αυτό που σπέρνουμε, αυτό θα θερίσουμε στο μέλλον. Κανονικότητα με τους όρους και τους προσδιορισμούς του παρελθόντος χωροχρόνου, έτσι όπως γνωρίζαμε, δεν μπορεί να υπάρξει, καθώς οδεύουμε προς έναν κόσμο εντελώς διαφορετικό του προηγούμενου, και στον οποίο δεν μπορούμε να εισέλθουμε με τα οχήματα και τα ενδύματα που είχαμε ως τώρα συνηθίσει, εκείνα του παλιού παρελθοντικού κόσμου. Όσο και να εθελοτυφλούμε ή να εμμένουμε στην προσμονή ρυθμών κανονικότητας του παρελθόντος, η ίδια η ζωή που κινείται με τους δικούς της ρυθμούς μας ωθεί σε μια επαναδιάταξη που καθίσταται αναπότρεπτα αναγκαία και σε μια ανακατεύθυνση και επαναδιοργάνωση. Καλούμαστε να ξεκινήσουμε με έναν τρόπο από την αρχή την ύφανση του κόσμου και καλούμαστε να θέσουμε ειλικρινώς με τόλμη το ερώτημα στον εαυτό μας: «Ποιόν κόσμο θέλω και οραματίζομαι για μένα, για τα παιδιά μου και τους συνανθρώπους μου; Τί χρειάζεται να κάνω, για να αρχίσει να υφαίνεται στην πράξη το όραμα του κόσμου αυτού; Μπορώ με τα παλιά μου υποδήματα να βαδίσω στο νέο μονοπάτι; Ποιο είναι το καλύτερο που μπορώ να κάνω προς την νέα αυτή κατεύθυνση; Ποιο είναι το χρέος και το αληθινό καθήκον μου απέναντι στον σκοπό της ψυχής μου και στον αληθινό λόγο της ενσάρκωσής μου; Ποιο είναι το καθήκον που καλούμαι να επιτελέσω για τα παιδιά μου και τα παιδιά αυτού του κόσμου; Πώς θα βαδίσω πάνω στο Μονοπάτι του Ωραίου για να ευεργετηθούν όλα τα όντα;» Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που προτείνω ο καθένας μας να θέσει με ειλικρίνεια, με τόλμη και εντιμότητα στον εαυτό του και αυτή η διαδικασία θα ανακινήσει και θα πυροδοτήσει μια σειρά συνειδητοποιήσεων, επιγνώσεων και πρακτικών που θα κυοφορήσουν τους σπόρους των αλλαγών από τον κόσμο της απομόνωσης, της αποξένωσης και της βίας, στον κόσμο της σύνθεσης, της συλλογικότητας, της συμπόρευσης και της ειρήνης. Εντός μας αν αλλάξει ο ρυθμός του κόσμου, τότε θα αλλάξει και η αντανάκλαση του κόσμου του εξωτερικού. Καλούμαστε να ενθυμηθούμε την εργασία που από τους αρχαίους χρόνους λάμβανε χώρα στην Ελλάδα στα μυστήρια, στα ιερά, στα Ασκληπιεία και στις φιλοσοφικές μας σχολές, και η ενθύμηση αυτή να λάβει χώρα όχι στη θεωρία, μα στην πράξη. Χρειάζεται να κατανοήσουμε ότι μόνο αν αληθινά φιλοσοφήσουμε, αν θεραπεύσουμε τη ψυχή δια του αληθινού λόγου, γνωρίζοντας αληθινά τον εαυτό και καλλιεργώντας τις αρετές, θα προσανατολιστούμε στην ατομική και κοινωνική ηθική.

Ποια είναι τα καλλιτεχνικά σχέδιά σας για το 2022; Να υλοποιήσω την ατομική έκθεση ζωγραφικής που λόγω της πανδημίας ακυρώθηκε, και να εκδοθούν τα νέα μου βιβλία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Το χρωματοθεραπευτικό βιβλίο μου, Ζωγραφίζοντας τα Οράματα της Εσώτερης Πηγής που εκδόθηκε τον Δεκέμβριο από τις εκδόσεις Οσελότος και είναι το πρώτο Coloring Healing Book στην Ελλάδα, θα εκδοθεί στην Αγγλία τη νέα αυτή χρονιά. Ετοιμάζονται και άλλα βιβλία που ευελπιστώ να τα παρουσιάσω στο κοινό σε συνθήκες πιο κατάλληλες από αυτές που ζούμε. Θέλω να παρουσιάσω και το βιβλίο μου με τη συλλεκτική κασετίνα που περιέχει 19 εικαστικά έργα και δύο cd με ζωντανή αφήγηση παραμυθιών, «Από καρδιά σε καρδιά όλα είναι δυνατά» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αλφάβητο Ζωής.

Τώρα συμμετέχω με έναν πίνακά μου στην έκθεση με θέμα «Ο Μίτος της Αριάδνης» στην γκαλερί European Center Athens (Μητροπόλεως 74, Αθήνα), της οποίας τα εγκαίνια θα γίνουν την 1η Απριλίου και θα διαρκέσει ως τις 17 Απριλίου με επιμέλεια έκθεσης και καταλόγου από την Μαρίνα Γκόντα, ιστορικό τέχνης και διδάκτορα Σορβόννης.