Lesson 1: Τι εστί Mumblecore Cinema του Γιώργου Τέρπου

Tο mumblecore..

Ένα είδος δράματος που παρουσιάζει έντονα τα στοιχεία της κωμωδίας. Αυτό είναι, με δυο λόγια, το Mumblecore cinema κυρίες και κύριοι. Για να είμαστε όμως απόλυτα ειλικρινείς, δεν αρκούν μόνο τα παραπάνω χαρακτηριστικά για να ενταχθεί μια ταινία στο συγκεκριμένο υποείδος.

Πρόκειται για ένα κύμα που επηρεάστηκε πολύ από την Nuvelle Vague(1958-1962 & 1966-1968) του Godard, κι ενώ υπάρχει στο σινεμά εδώ και μια δεκαετία, έγινε ευρέως γνωστό τα τελευταία χρόνια μέσα από τις ταινίες του Joe Swanberg και των αδερφών Duplass. Χαρακτηρίζεται από την έμφαση στους διαλόγους και από τα κοινωνικά άγχη των πρωταγωνιστών, οι οποίοι συνήθως δεν τα πάνε καλά με το πέρασμα του χρόνου και την συνύπαρξη τους με άλλους ανθρώπους. Δεν υπάρχει αρχή ή κάποιο συγκεκριμένο τέλος στην πλοκή, παρά μόνο αληθινή ζωή που μεταφέρεται στην οθόνη μέσα από μια σειρά καθημερινών περιστατικών.

Συνήθως πρόκειται για κινηματογραφικές απόπειρες νεαρών σκηνοθετών(20-30 ετών). Το ίδιο συμβαίνει και με τους πρωταγωνιστικούς ήρωες. Χαρακτήρες που σπανίως ξεπερνούν τα 35 χρόνια της ζωής τους, μονοπωλούν το σεναριακό ενδιαφέρον του Mumblecore. Χαρακτηρίζεται από τους φυσικούς, καθημερινούς διαλόγους και την εστίαση στον άνθρωπο-πρωταγωνιστή παρά στην πλοκή. Πολλές φορές υπάρχει και το στοιχείο του αυτοσχεδιασμού. Κύριο αντικείμενο των ταινιών είναι οι ανθρώπινες σχέσεις κατά βάση ανθρώπων μεταξύ 20-30 ετών.

Άνθρωποι απλοί, καθημερινοί που αγωνίζονται να επιβιώσουν σε μια κοινωνία μουντή κι απρόσωπη. Εκεί ακριβώς εστιάζει η κάμερα του είδους. Στην μετάδοση μιας ιστορίας που θα μοιάζει βγαλμένη από την πραγματικότητα. Μια φέτα ζωής δηλαδή. Ιδιαίτεροι χαρακτήρες χτισμένοι όσο πιο ρεαλιστικά γίνεται. Μιλάμε για τέτοιον ρεαλισμό που οι ίδιοι οι ηθοποιοί πολλές φορές αυτοσχεδιάζουν στους διαλόγους τους.

Προφανώς και πρόκειται για ανεξάρτητο κινηματογράφο, γι’ αυτό άλλωστε το Sundance Film Festival αποτελεί το έτερον του ήμισυ. Χαρακτηριστικά σαν και αυτά που διάβασες παραπάνω αγαπητέ αναγνώστη σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσαν να ανήκουν στο βιομηχανοποιημένο σινεμά. Πρόκειται για low-budget παραγωγές που πολλές φορές αναλαμβάνουν έναν άχαρο ρόλο

ανάδειξης νέων, ταλαντούχων ηθοποιών. Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί ότι στις πρώτες ταινίες συχνά έπαιζαν μη επαγγελματίες ηθοποιοί.

Δεν είναι λίγοι οι πρωταγωνιστές και οι σκηνοθέτες που “χρησιμοποίησαν” ταινίες του είδους σαν σκαλοπάτι για την χρυσή πύλη του Hollywood(Brie Larson, John C. Reilly, Greta Gerwig/Woody Allen, James L. Brooks, Mike Nichols). Κύριοι εκφραστές του είδους είναι οι Andrew Bujalski, Lynn Shelton, Mark Duplass, Jay Duplass, Aaron Katz, Joe Swanberg.

Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι όλοι έχουμε δει Mumblecore ταινίες ακόμη κι αν δεν το γνωρίζουμε μερικές φορές. “Before Sunset”, “Before Midnight”, “Before Sunrise” όλα του Richard Linklater, “Frances Ha” του Noah Baumbach, “Kissing on the Mouth” του Joe Swanberg, “The Puffy Chair” των αδερφών Duplass, “Funny Ha Ha” του Andrew Bujalski, “Drinking Buddies” του Joe Swanberg.. είναι μόνο μερικές από τις πιο γνωστές ταινίες που έχουμε δει κατά καιρούς στις κινηματογραφικές αίθουσες.

Δυστυχώς η ευτυχώς το Mumblecore cinema βρίσκεται πλέον στο περιθώριο και αυτό γιατί είναι ένα είδος που στηρίζεται κατά βάση στην επένδυση των χαρακτήρων, η οποία μέσα σε 90 λεπτά είναι δύσκολο να επιτευχθεί και βρίσκει καλύτερη διέξοδο στη λογική μιας σειράς επεισοδίων. Αυτός είναι και ο κύριος λόγος που έχει καταφύγει στους τηλεοπτικούς δέκτες βρίσκοντας στέγη στην αμερικάνικα κανάλια.