Γράφει ο Τραϊκούδης Χρήστος. Οικονομολόγος, προϊστάμενος εμπορικού τμήματος Α’ υλών εταιρείας ανακύκλωσης, Msc in politics & economics in S.E and Eastern Europe, UoM
Τα τελευταία χρόνια, ολοένα και περισσότεροι νέοι, συχνά οι πιο ικανοί, μορφωμένοι και δημιουργικοί, επιλέγουν να αναζητήσουν εργασία στο εξωτερικό-το κοντέρ γράφει μία μεγάλη ζημία για όλους όσο προστίθεται ακόμη ένας τέτοιος νέος στη λίστα φυγής από τη χώρα. Η απόφασή τους δεν οφείλεται μόνο στη διαφορά των μισθών, αποτέλεσμα μεγαλύτερης εξωστρέφειας και λειτουργίας των θεσμών, αποτελεί, κυρίως, αντίδραση σε ένα περιβάλλον που συχνά δεν προσφέρει αξιοπρέπεια, σταθερότητα και θεσμούς που λειτουργούν με συνέπεια και δικαιοσύνη.
Πολλοί μεγαλώνουν βλέποντας τους γονείς τους να βιώνουν αδικίες, να παλεύουν με γραφειοκρατία, αυθαιρεσίες και μικρές ή μεγαλύτερες μορφές τοπικής εξουσίας που, αντί να υπηρετούν την κοινωνία, τη χρησιμοποιούν ως μέσο. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις, με μεγαλύτερη ένταση στο παρελθόν, όπου ένας δήμαρχος μπορεί να χαρακτηρίσει έναν δρόμο ως οικόπεδο ή να προσπαθήσει να παραχωρήσει τμήμα δημόσιου χώρου σε συνεργάτες ή δημοτικούς του συμβούλους (δεν τα βγάζω από το κεφάλι μου αυτά, έχουν συμβεί και δεν είναι οι μοναδικές κατσαπλιάδηκες και φιλοκλεπτικές συμπεριφορές). Τέτοιες πρακτικές υπονομεύουν την εμπιστοσύνη των πολιτών και ενισχύουν το αίσθημα ότι η αξιοκρατία αποτελεί εξαίρεση και όχι τον κανόνα.
Το ποσοστό σκιώδους οικονομίας είναι ένας δείκτης που μπορεί να πει πολλά αλλά ακόμη και σήμερα δεν έγινε καμία σοβαρή προσπάθεια να δούμε πώς κάποιοι πλουτίσανε με σχεδόν μονίμως παράνομους τρόπους. Πρέπει να γίνει έλεγχος σε βάθος 20ετίας και γιατί όχι και πιο πίσω από αυτή.
Η τεχνολογία πλέον μπορεί να λύσει πολλά ερωτηματικά. Επιπρόσθετα να πηγαίνουν κάποιοι στην κάλπη και να ενισχύουν τον κακό νεποτισμό είναι ένα άλλο φαινόμενο που ενισχύει την κακή εικόνα σε κάποιους δείκτες. Τυχαία δεν είναι η μοίρα και η εικόνα που παρουσιάζουν κάποιες περιοχές με απαρχαιωμένες υποδομές, χωρίς αγορά, χωρίς αισθητική δημόσιοι χώροι κ.α.
Παράλληλα, η χώρα αντιμετωπίζει ένα σοβαρό χωροταξικό και κοινωνικό ζήτημα: τη συνεχή αύξηση του πληθυσμού που μετακινείται στα μεγάλα αστικά κέντρα, κυρίως στην Αττική. Η συγκέντρωση δραστηριοτήτων, ευκαιριών και υποδομών στην πρωτεύουσα δημιουργεί ένα ασφυκτικό περιβάλλον, τόσο για τους κατοίκους όσο και για την οικονομία. Τα προγράμματα κατοικίας, όπως το «Σπίτι μου 2», παρότι έχουν ως στόχο να ενισχύσουν τη στέγαση των νέων, δεν κατορθώνουν να μεταβάλλουν αυτή τη ροπή συγκέντρωσης. Αντί να συμβάλουν στην αποσυμφόρηση και την αναζωογόνηση της περιφέρειας ή των μικρότερων πόλεων, καταλήγουν συχνά να ενισχύουν τη ζήτηση στα ήδη υπερφορτωμένα αστικά κέντρα. Συνάμα το παλιό απόθεμα κτηρίων συνεχίζει να υφίσταται ενώ κανείς δεν είναι 100% σίγουρος ότι τα παλιά οικήματα είναι και στατικώς επαρκή-οι πολεοδομίες δεν έχουν και την καλύτερη φήμη στην Ελλάδα. Έτσι, οι μεγαλουπόλεις δεν “αναπνέουν”, ενώ η περιφέρεια συνεχίζει να χάνει δυναμικό και παραγωγικές ηλικίες. Μεσοβέζικες λύσεις θα τις χαρακτήριζε κάποιος. Θα είχε άδικο;; τί λέτε;;
Θα χαθούν άραγε περιοχές γιατί πλέον ο ελληνικός πληθυσμός θα ‘ναι μειονότητα ή και σχεδόν ανύπαρκτος;;; Πιστεύετε ότι μία τέτοια εξέλιξη ενδιαφέρει όσους δρούσαν φιλοκλεπτικά ή τους απογόνους τους οι οποίοι διδαχθήκαν να πλουτίζουν και αυτοί κατ΄αυτό τον τρόπο;;;
Το ότι δεν αναπνέουν οι πόλεις έχει να κάνει σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό με τις κατσαπλιάδηκες συμπεριφορές οι οποίες αψηφούσαν τόσο την υγεία τον συμπολιτών τους και την εύρυθμη καθημερινότητα τους όσο και τη γενικότερη εικόνα της χώρας στο εξωτερικό.
Το αποτέλεσμα είναι ένας φαύλος κύκλος: οι νέοι φεύγουν είτε για το εξωτερικό είτε για την Αθήνα, η περιφέρεια αδειάζει, οι ανισότητες διευρύνονται και η χώρα χάνει ένα πολύτιμο κομμάτι του μέλλοντος της. Χρειάζονται πολιτικές που θα αποκαθιστούν τη δικαιοσύνη, θα ενισχύουν την αξιοκρατία, θα στηρίζουν πραγματικά τη δημιουργική εργασία και θα κατανέμουν εξίσου ευκαιρίες, πόρους και υποδομές. Μόνο τότε οι νέοι θα έχουν λόγο να μείνουν και να χτίσουν εδώ τη ζωή που ονειρεύονται.
