Μια εξαιρετική και ταλαντούχα εικαστικός, η Φωτεινή Τσακιρούδη, “ανακρίνεται” από τους πολιτισμικούς συντάκτες του polismagazino.gr
Ποιες είναι οι πηγές έμπνευσής σας ως εικαστικός;
Ανήκω στους εικαστικούς που εμπνέονται από οπτικά ερεθίσματα ως επί το πλείστον. Έντονες κι ενδιαφέρουσες εικόνες συνήθως, μου δίνουν το έναυσμα να ξεκινήσω ένα έργο τέχνης το οποίο πλάθεται μέσα σε μια διαδικασία έντονα συγκινησιακή.
Ποια είναι η αγαπημένη θεματολογία στη δουλειά σας;
Η αγαπημένη μου θεματολογία είναι αναντίρρητα τα πορτραίτα. Η τέχνη μου είναι ανθρωποκεντρική. Με ενδιαφέρει η αποτύπωση των προσώπων, αλλά συχνά χρησιμοποιώ την παραμόρφωση. Άλλωστε τι άλλο είναι η ζωγραφική από παραμόρφωση, δεδομένου ότι γίνεται μεταφορά τριών διαστάσεων σε δυο;
Ποια είναι τα υλικά που χρησιμοποιείτε για να δημιουργήσετε τα έργα σας και ποιους συμβολισμούς εμπεριέχει η επιλογή τους;
Χρησιμοποιώ κυρίως λάδια σε καμβά λόγω των πλαστικών ιδιοτήτων τους, καθώς και πηλό στα γλυπτά μου για τον ίδιο ακριβώς λόγο.
Ποιοι είναι οι λόγοι ή οι αφορμές που σας έδωσαν την ώθηση να ασχοληθείτε με τη ζωγραφική;
Η ανάγκη μου για δημιουργία και αυτοέκφραση ήταν οι κύριοι λόγοι. Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου ασχολούμαι με κάποια μορφή τέχνης. Αποτελεί για μένα αναγκαιότητα το να μπορώ να δημιουργώ.
Με ποια προσωπικότητα της Τέχνης θα θέλατε να έρθετε σε διάλογο και με αφορμή ποιο θέμα;
Αν πρέπει να διαλέξω έναν καλλιτέχνη αυτή θα είναι η YAYOI KUSAMA. Πρόκειται για μια πολύ ιδιαίτερη περίπτωση καλλιτέχνιδος η οποία ζει έγκλειστη σε ψυχιατρική κλινική από το 1977 και βγαίνει κάθε μέρα για κάποιες ώρες μόνο και μόνο για να πάει στο ατελιέ της και να ζωγραφίσει. Θα ήθελα να μάθω πως προέκυψαν τα “infinity rooms” που φτιάχνει, τα οποία είναι περιορισμένοι χώροι που με τη χρήση καθρεφτών μοιάζουν αχανείς. Η τέχνη της είναι pop, ψυχεδελική, θηλυκή, πολύχρωμη και χαρούμενη και με αγγίζει βαθύτατα.
Θα μπορούσατε να ασχοληθείτε με κάποια άλλη μορφή τέχνης εκτός της ζωγραφικής;
«Ο ζωγράφος φέρει μαζί το σώμα του» έλεγε ο Paul Valery, τονίζοντας την παρουσία σωματικότητας κατά τη δημιουργία. Σώμα και πνεύμα συνυπάρχουν και συνεργάζονται. Η πολυετής ασχολία μου με τον χορό δεν θα σταματήσει ποτέ, και μέσα στα σχέδια μου είναι να επιχειρήσω να τα κάνω ταυτόχρονα σε κάποια performance.
Ποιες θα επιθυμούσατε να είναι οι προσωπικές σας σφραγίδες ως εικαστικός;
Ήδη υπάρχουν άτομα που αναγνωρίζουν το «προσωπικό μου στυλ» γιατί προφανώς υπάρχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά στα έργα μου. Αυτά θα έλεγα ότι είναι τα έντονα χρώματα, η pop διάθεση, το εμφανές σχέδιο και περίγραμμα και ίσως μια αίσθηση χαράς, ομορφιάς μυστηρίου και αισιοδοξίας.
Τι είναι η τέχνη για εσάς; μια μορφή προσωπικής έκφρασης; ανάγκη για δημιουργία; επικοινωνία; ή κάτι άλλο;
«Όποιος διατηρεί την ικανότητα να βλέπει την ομορφιά, δεν γερνάει ποτέ» είχε πει ο Franz Kafka και αυτή είναι μια έκφραση που με χαρακτηρίζει. Βλέπω – ή τουλάχιστον προσπαθώ- να βλέπω παντού την ομορφιά, την αρμονία και την αισιοδοξία γύρω μου. Κι αυτό θέλω να επικοινωνήσω με τα έργα μου μέσα στα οποία διοχετεύω την ανάγκη μου για δημιουργία και την αγωνία μου για αυτοέκφραση.
Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια ή και όνειρα;
Θα ήθελα πολύ να έρθει ο κόσμος λίγο πιο κοντά στην εικαστική τέχνη. Να μη θεωρείται σαν κάτι που είναι δυσνόητο, είδος πολυτελείας ή ότι απευθύνεται μόνο σε μια ελίτ κατηγορία ανθρώπων. Η τέχνη είναι για όλους. Θα ήθελα πολύ να μπορέσω να βάλω ένα λιθαράκι ώστε η τέχνη να ξαναπάρει τη θέση που της αρμόζει στην κοινωνία.
Προσωπικά, θα ήθελα να συνεχίσω αυτό το αέναο ταξίδι στη δημιουργία. Να εξελιχτώ στην τεχνική, να πειραματιστώ σε υλικά και να περπατήσω σε μονοπάτια που ως τώρα μου είναι άγνωστα. Και μέσα από όλα αυτά να ανακαλύψω τον εαυτό μου.
Κάθε καλλιτέχνης αντιμετωπίζει τις δημιουργίες του σαν παιδιά του και αγαπάει εξίσου την κάθε μία από αυτές για διαφορετικούς λόγους. Υπάρχει ωστόσο κάποια δημιουργία σας που να σας είναι ιδιαιτέρως αγαπητή;
Δεν μου είναι εύκολο να επιλέξω μια, καθώς όλες συνέβαλαν στο να φτάσω στο σημείο που είμαι τώρα.
Η Ελλάδα της κρίσης, και των όποιων προβλημάτων την ταλανίζουν τα τελευταία χρόνια, δημιουργεί σίγουρα δυσκολίες στον βιοπορισμό κάθε ανθρώπου, πόσο μάλλον κάποιου που ασχολείται με την τέχνη. Πιστεύετε παρόλα αυτά ότι το δυσμενές κλίμα λειτουργεί επικουρικά ή ανασταλτικά όσον αφορά στην διάθεση για δημιουργία;
«Πενία τέχνας κατεργάζεται» κατά τον Θεόκριτο και σίγουρα βλέπουμε μια κάποια πλασματική ή όχι επιστροφή στις τέχνες. Θα προτιμούσα σίγουρα να ζω σε ένα κράτος όπου οι πολιτικοί να τηρούν το σύνταγμα και να προασπίζουν τα δικαιώματά μου. Η διάθεση για δημιουργία μπορεί να γεννηθεί και μέσα σε οικονομική άνθηση, και δεν πιστεύω πως είναι μόνο τα προβλήματα που παρακινούν τον καλλιτέχνη. Με τρανό παράδειγμα τον χρυσό αιώνα του Περικλή (τον 5ο αιώνα π.Χ.)
Αν επιλέγατε μια διαφορετική εποχή για να ζήσετε και να δημιουργήσετε ποια θα ήταν αυτή και με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι θα εκφραζόσασταν καλλιτεχνικά;
Θα επαναλάβω τον χρυσό αιώνα του Περικλέους όπου έργα τέχνης και αρχιτεκτονήματα απεριόριστου κάλλους γεννήθηκαν, σε μια περίοδο άνθησης της φιλοσοφίας, των τεχνών και της επιστήμης. Σίγουρα θα καταπιανόμουν με τη γλυπτική και τις νωπογραφίες.
Ποια είναι η σχέση του δημιουργού με το έργο του;
Η σχέση μεταξύ δημιουργού και έργου θα μπορούσε κατά τη γνώμη μου να παραλληλιστεί με τη σχέση γονέα και παιδιού από πολλές απόψεις. Ένας δημιουργός παίρνει μέρος στην γέννηση ενός έργου, δίνει την αγάπη και την αφοσίωσή του και παιδεύεται κατά τη διάπλαση του ενώ ταυτόχρονα γνωρίζει όλο και περισσότερο τον εαυτό του, τα όριά του και τα θέλω του. Και έρχεται ένα σημείο όπου το έργο γίνεται αυτόνομο όπως ακριβώς κι ένα παιδί. Το έργο όμως δεν παύει να φέρει ποτέ την «σφραγίδα» του δημιουργού του, όπως ακριβώς ένα παιδί κουβαλάει τον γενετικό κώδικα του γονέα του, όσο αυτόνομο κι αν είναι.
Πώς καλλιεργείται η εικαστική παιδεία;
Η εικαστική παιδεία πρέπει να ξεκινάει από την παιδική ηλικία. Είναι ελπιδοφόρο και πολύ ευεργετικό για την κοινωνία το γεγονός της πρόσληψης καθηγητών καλλιτεχνικών στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Η «ανάγνωση» ενός έργου τέχνης δεν είναι εύκολη υπόθεση, και απαιτεί νοητική επεξεργασία. Υπάρχουν όμως μέθοδοι και τεχνικές που διδάσκονται για τον σκοπό αυτόν. Η ανάπτυξη καλλιτεχνικών και κριτικών δεξιοτήτων και η βοήθεια στην αυτοέκφραση και την εύρεση ταυτότητας, ανήκουν επίσης φυσικά στα καθήκοντα ενός εκπαιδευτικού καλλιτεχνικών.
Υπάρχει αγορά Τέχνης;
Φυσικά και υπάρχει αγορά τέχνης αλλά φυσικά και δεν έχει καμία σχέση με την αγορά που υπήρχε 20 ή 30 χρόνια πριν στην Ελλάδα. Όσον αφορά την παγκόσμια αγορά, δεν έχω εικόνα.
Aν δεν ζούσατε στην Ελλάδα, σε ποιά χώρα θα νοιώθατε πολίτης της;
Νιώθω τόσο ευλογημένη που έχω γεννηθεί σε αυτό τον τόπο που δεν μπορώ να φανταστώ κάποιον άλλον για πατρίδα μου.
Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας ζωγράφοι;
Ανάμεσα στους αγαπημένους μου είναι οι : Gustav Klimt, Vincent Van Gogh, Leonardo Da Vinci, Rembrandt, Salvador Dali, Edgar Degas, Pierre- Auguste Renoir, Paul Gaugen, Rene Magritte, Hieronymus Bosch, Jean- Michel Basquiat και Francis Bacon. Όλοι πολύ διαφορετικοί μεταξύ τους αλλά καθένας εξαιρετικός στη δουλειά του.
Ο Πολ Βαλερύ είχε πει «το πρόβλημα με την εποχή μας είναι ότι το μέλλον δεν είναι πια αυτό που ήταν». Σε ποιους πιστεύετε ότι ανήκει το μέλλον;
Άσχετα αν με χαροποιεί ή όχι, το μέλλον ανήκει σαφώς στους ισχυρούς.
Είναι η αγάπη ο σκοπός της ζωής;
Σκοπός της ζωής είναι η ευδαιμονία, η οποία επιτυγχάνεται κατά πολύ μέσω της αγάπης και του ενάρετου τρόπου ζωής.
Με την επιστροφή των Μαρμάρων συμφωνείτε; Ή θεωρείτε ότι είναι καλύτερη διαφήμιση να βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο;
Δεν υπάρχει κανένα δημιούργημα γλυπτικής ή αρχιτεκτονικής, κατά τη γνώμη μου, που να ταιριάζει καλύτερα σε άλλο μέρος από εκείνο που προορίστηκε να τοποθετηθεί από τον δημιουργό του. Είναι σαν να εκτίθεται μόνο του το κομμάτι ενός πάζλ, μακριά από το υπόλοιπο. Στην προκειμένη περίπτωση τα Μάρμαρα όχι μόνο δεν έχουν κανέναν λόγο να βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο, αλλά προκαλούν και διαφυγόντα κέρδη στο Ελληνικό κράτος. Από την άλλη όμως πώς να διαψεύσουμε όσους μας κατηγορούν για ελλιπή ανάδειξη του πολιτισμού και των αρχαιοτήτων μας;
Μια εικόνα που δεν θα ξεχάσετε ποτέ και ποιο το ωραιότερο ταξίδι που έχετε κάνει;
Τις ωραιότερες αναμνήσεις τις έχω από το Σούνιο και από φέτος το καλοκαίρι όπου είχα την ευκαιρία να επισκεφτώ 14 ελληνικά νησιά με τη δουλειά μου. Αλλά θέλω να πιστεύω ότι τα ωραιότερα ταξίδια μου δεν τα έκανα ακόμα.
Υπάρχουν κανόνες και όρια στην τέχνη;
Θεωρητικά δεν υπάρχουν κανόνες και όρια, σωστό και λάθος στην τέχνη. Εγώ προσωπικά όμως, δεν θα επέλεγα να προσβάλλω κάποιον ή κάποια ομάδα ανθρώπων μέσω του έργου μου, γιατί δεν ταιριάζει στον χαρακτήρα μου.
Αν έπρεπε να “ντύσετε” μουσικά ένα οδοιπορικό στη ζωή σας, ποιό τραγούδι θα επιλέγατε;
Αυτή την ερώτηση δεσμεύομαι να την απαντήσω σε κάποια χρόνια από τώρα…
Ποιά είναι η άποψη σας για την καθημερινότητα στη Θεσσαλονίκη και ποιο είναι το αγαπημένο σας σημείο από την πόλη;
Αγαπώ την Θεσσαλονίκη με τα θετικά και τα αρνητικά της και πάντα γυρίζω σε αυτή. Είναι μια πόλη ζωντανή και πολύχρωμη, με έντονους ανθρώπους και ζεστά χαμόγελα. Μια βόλτα στο κέντρο δίνει μια σχετικά ολοκληρωμένη εικόνα της πόλης. Εξίσου αγαπημένα σημεία μου είναι τα κάστρα με την μαγευτική θέα όπου μεγάλωσα και η παραλία της.
