Γράφει ο Χρήστος Πετρίδης, Πρόεδρος & Συνιδρυτής Dreamteam
Η Γέννηση του Θείου Βρέφους, τα Χριστούγεννα στην εικαστική Τέχνη αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα, πιο εμβληματικά και πιο πολυζωγραφισμένα θέματα στην Ιστορία της δυτικής Τέχνης.
Από τα πρώτα Χριστιανικά χρόνια έως τη σύγχρονη εποχή, καλλιτέχνες έχουν αποδώσει το γεγονός της Γέννησης του Χριστού μέσα από διαφορετικά αισθητικά ρεύματα, τεχνοτροπίες και συμβολισμούς.
Συγκεκριμένα:
Στη Παλαιοχριστιανική και Βυζαντινή Τέχνη η Γέννηση απεικονίζεται με σταθερούς εικονογραφικούς κανόνες.
Ο Χριστός τοποθετείται σε φάτνη μέσα σε σπήλαιο, η Παναγία αναπαύεται σε ερυθρό στρώμα, ενώ οι άγγελοι αναγγέλλουν στους ποιμένες το χαρμόσυνο γεγονός.Ετσι βλέπουμε εικόνες Γεννήσεως στο Άγιο Όρος, ψηφιδωτά Ραβέννας, αγιογραφίες σε ναούς της Κωνσταντινούπολης.
Στη Μεσαιωνική Τέχνη (Ρομανική – Γοτθική) οι απεικονίσεις γίνονται πιο αφηγηματικές. Στις μινιατούρες των χειρογράφων συναντάμε πλούσιο διάκοσμο, φωτεινά χρώματα και σκηνές από την καθημερινή ζωή γύρω από τη Γέννηση. Εμφανίζονται στοιχεία όπως το αστέρι, οι μάγοι και το ταξίδι τους.
Στην περίοδο της Αναγέννησης, βλέπουμε τα πλέον διάσημα έργα για τα Χριστούγεννα. Η Γέννηση (Nativity) και η Προσκύνηση των Μάγων (Adoration of the Magi) εμπλουτίζονται με ρεαλισμό, προοπτική και ανθρωποκεντρική διάθεση.
Σημαντικότερα ζωγραφικά έργα αυτής της περιόδου ειναι:
Giotto “Η Γέννηση” (Scrovegni Chapel)
Sandro Botticelli “Μυστική Γέννηση”
Leonardo da Vinci “Προσκύνηση των Μάγων”
Caravaggio “Γέννηση με τον Άγιο Φραγκίσκο και τον Άγιο Λαυρέντιο”
El Greco – Η Γέννηση
Στη Μπαρόκ περίοδο έχουμε στη απόδοση του θέματος της Γέννησης, δραματικό φωτισμό, έντονο συναίσθημα και ρεαλισμό.
Η φτώχεια της φάτνης τονίζεται, με έμφαση στο Θείο Φως πάνω στο Βρέφος. Χαρακτηριστικά παραδείγματα έργων είναι των:
Rembrandt “Η Προσκύνηση των Ποιμένων”
Georges de La Tour “Η νεογέννηση”
Στο 19ο – 20ο ιώνα οι καλλιτέχνες προσεγγίζουν τη Γέννηση με ρομαντισμό, συμβολισμό ή ακόμα και μοντερνισμό. Ορισμένοι ζωγράφοι μεταφέρουν τη σκηνή στο δικό τους κοινωνικό περιβάλλον, δίνοντάς της επίκαιρο χαρακτήρα.
Στη σύγχρονη Τέχνη πολλοί καλλιτέχνες επαναπροσδιορίζουν το θέμα της Γέννησης με αφηρημένα μέσα, εγκαταστάσεις, street art (π.χ. ο Banksy με σύγχρονες πολιτικές αναφορές). Συχνά το μήνυμα επικεντρώνεται στην ειρήνη, τη φτώχεια και τον πόλεμο.
