Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας: Μήνυμα Ενότητας Και Προόδου Στη Σύγχρονη Ελλάδα

Γράφει ο Παναγιώτης Γρηγοριάδης*

Η Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας εορτάζεται από το 2017 ετησίως στις 09 Φεβρουαρίου, έπειτα από κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Εξωτερικών και Παιδείας (Φ.Ε.Κ. της 24ης Απριλίου 2017, αρ. 1384). Οι συζητήσεις για την καθιέρωση μιας ημέρας αφιερωμένης στον εορτασμό της Ελληνικής Γλώσσας είχαν ήδη ξεκινήσει από το 2014. Ο καταξιωμένος Καθηγητής της Ομογένειας Ιωάννης Κορίνθιος προέβη πρώτος σε σχετική εισήγηση με πολύ θετική ανταπόκριση. Οιωνός της Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας υπήρξε το νομοσχέδιο «Καθιέρωση Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνοφωνίας και Ελληνικού Πολιτισμού», το οποίο τέθηκε αρχικά σε διαβούλευση από το Υπουργείο Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης εν έτει 2016. Υπήρξαν βέβαια διαφωνίες ως προς την ημερομηνία του εορτασμού, με αρκετούς να εισηγούνταν την 20η του Μάη ως την ημερομηνία που ταυτίζεται με τη γέννηση του Φιλοσόφου Σωκράτη (470-399 π.Χ.). Τελικά επικράτησε η 9η του Φλεβάρη ως η ημερομηνία θανάτου του Διονυσίου Σολωμού (1798-1857), καθώς στο ποιητικό έργο του βασίζεται η Νεοελληνική Λογοτεχνία. Πέραν τούτου, ο Διονύσιος Σολωμός είναι ο εμπνευστής του «Ύμνου εις την Ελευθερίαν», με τον οποίο δοξάζεται το σπουδαιότερο αγαθό στη συλλογική συνείδηση των Ελλήνων. Εξ ου και ο χαρακτηρισμός του ως Εθνικού Ποιητή. Παρά τις επίπονες προσπάθειες του Υπουργείου Εξωτερικών, ακόμα δεν έχει αναγνωριστεί επίσημα η Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών (Ο.Η.Ε.) και την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.). Οι σχετικές εορταστικές εκδηλώσεις λαμβάνουν χώρα όμως ετησίως μέσα σε κλίμα ευγνωμοσύνης για την ξεχωριστή συμβολή του Ελληνισμού στην Ευρωπαϊκή και Παγκόσμια Πολιτισμική Κληρονομιά.

Η Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας έχει βαθύτατη πνευματική αξία. Η απήχηση του Ελληνικού Γλωσσικού Στοιχείου είναι διασκορπισμένη μέσα στην ανθρώπινη ιστορία. Το Κίνημα του Φιλελληνισμού εν μέσω της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 υπήρξε το εφαλτήριο για αυτήν την απήχηση. Με την ενίσχυση των Ελληνικών Στρατευμάτων, την ίδρυση Κέντρων Περίθαλψης και τη συμμετοχή στον Εθνικοαπελευθερωτικό Αγώνα, τα πρώτα δείγματα ειλικρινούς θαυμασμού προς τον πολύπαθο Ελληνικό Λαό αναδύθηκαν. Σύμφωνα με τον Φιλέλληνα Άγγλο Ποιητή Percy Shelley (1792-1822): «Όλοι είμαστε Έλληνες». Άξιος μνείας είναι επίσης ο Διαφωτιστής François-Marie Arouet (1694-1788), ευρύτερα γνωστός ως Βολταίρος (Voltaire), με την δήλωσή του: «Είθε η Ελληνική Γλώσσα να γίνει κοινή όλων των λαών». Άλλα χαρακτηριστικά παραδείγματα Φιλελλήνων είναι οι Victor Hugo (1802-1885), Γάλλος Μυθιστοριογράφος, και George Gordon Byron (1788-1824), ευρύτερα γνωστός ως Λόρδος Βύρωνας (Lord Byron), Βρετανός Διανοούμενος.

Ο Φιλόσοφος Αριστοτέλης (384-322 π.Χ.) υποστήριζε πως «Ἔστι δ᾽ ἀρχὴ τῆς λέξεως τὸ ἑλληνίζειν», δηλαδή πως το βασικότερο στοιχείο για την εποικοδομητική επικοινωνία είναι η ομιλία της Ελληνικής Γλώσσας. Επιπροσθέτως, ο Νομπελίστας Ποιητής Οδυσσέας Ελύτης (1911-1996) έλεγε: «Τη Γλώσσα μου έδωσαν Ελληνική». Ακόμα και γνωμικά Λογίων και Διανοουμένων της Διασποράς καταδεικνύουν τη σπουδαιότητα της Ελληνικής Γλώσσας, όπως του Γερμανού Ποιητή Johann Wolfgang von Goethe (1749-1832): «Άκουσα στον Άγιο Πέτρο της Ρώμης το Ευαγγέλιο σε όλες τις Γλώσσες. Η Ελληνική αντήχησε άστρο λαμπρότερο μέσα στη νύχτα». Μερικοί Διανοούμενοι μάλιστα, εντυπωσιασμένοι από το Ελληνικό Γλωσσικό Στοιχείο, το συνέκριναν με άλλες Γλώσσες. Παραδείγματα:

  • Claude Charles Fauriel (1772-1844), Γάλλος Ακαδημαϊκός: «Η Ελληνική Γλώσσα έχει ομοιογένεια σαν τη Γερμανική, είναι όμως πιο πλούσια από αυτήν. Έχει τη σαφήνεια της Γαλλικής, έχει όμως μεγαλύτερη ακριβολογία. Είναι πιο ευλύγιστη από την Ιταλική και πολύ πιο αρμονική από την Ισπανική. Έχει δηλαδή ο,τι χρειάζεται για να θεωρηθεί η ωραιότερη Γλώσσα της Ευρώπης».
  • Humphrey Davy Findley Kitto (1897-1982), Βρετανός Πανεπιστημιακός: «Είναι στη φύση της Ελληνικής Γλώσσας να είναι ακριβής, καθαρή και περίπλοκη. Η ασάφεια και η έλλειψη ενόρασης, που χαρακτηρίζουν μερικές φορές τα Αγγλικά, καθώς και τα Γερμανικά, είναι εντελώς ξένες προς την Ελληνική Γλώσσα».

Μια ιδιαίτερα αξιοσημείωτη εξέλιξη στον αιώνα που διανύουμε είναι η μετονομασία του Facebook σε ένα τρισδιάστατο περιβάλλον, το Meta(verse). Κατά τους ιδρυτές, αυτή η ονομασία καταδεικνύει την πιο προηγμένη ψηφιακή επικοινωνία που επιδιώκεται. Ο γνώστης της Ελληνικής Γλώσσας αντιλαμβάνεται εύκολα αυτήν την εξέλιξη σημασιολογικά μέσω του χρονικού συνδέσμου «Μετά» (Meta). Διαδίκτυο και Τεχνολογία φέρνουν ραγδαίες επικοινωνιακές αλλαγές. Σε αυτό το περιβάλλον επηρεάζεται πρωτίστως ο Γραπτός Λόγος. Απλουστεύεται και αλλοιώνεται με ξενόφερτες λέξεις («λοκντάουν» αντί για «εγκλεισμός») και συντομογραφίες («σμρ» αντί για «σήμερα»). Ο λόγος στην πρώτη περίπτωση συχνά για τα περίφημα Greeklish, τουτέστιν τα Ελληνοαγγλικά / Λατινογενή Ελληνικά (“tha ta poume” αντί για «θα τα πούμε»). Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την επικοινωνιακή υποβάθμιση της Ελληνικής Γλώσσας, καθώς οι χρήστες των Greeklish είναι κατά βάση γηγενείς Έλληνες. Η Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας υπενθυμίζει την ανάγκη διασφάλισης της ποιοτικής αρτιότητας της Ελληνικής Γλώσσας ορθογραφικά και πραγματολογικά.

Η Γλώσσα αντιπροσωπεύει τη Λαϊκή Ταυτότητα. Στην Ελληνική Γλώσσα αναγνωρίζεται διαχρονικά η ποιοτική προσφορά της στον Παγκόσμιο Πολιτισμό. Στη Σύγχρονη Ελλάδα, παρά τις κρίσεις, η Ελληνική Γλώσσα είναι το υψηλοτέρου κύρους εργαλείο για την πνευματική χειραφέτηση προς επίτευξη επικοινωνιακής αναβάθμισης. Για την ιερότητα, ίσως και ευλάβεια με την οποία αντιμετωπίζεται η Ελληνική Γλώσσα θα μπορούσε κανείς να παραπέμψει στον τίτλο της εκπομπής «Σὲ προσκυνῶ, Γλώσσα», με την ενεργό συμμετοχή του επιφανούς Φιλολόγου και Γλωσσολόγου Γεωργίου Μπαμπινιώτη. Σε αυτόν αποτυπώνεται η στάση ζωής που οφείλουμε ως Έλληνες να κρατάμε προς διασφάλιση ενότητας και προόδου.

Παναγιώτης Γρηγοριάδης ολοκλήρωσε τις λυκειακές σπουδές του στο Αμερικανικό Κολλέγιο «Ανατόλια» της Θεσσαλονίκης, από όπου εισήχθη στο Τμήμα Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ.

Στην διάρκεια των προπτυχιακών σπουδών του παρακολουθούσε σεμινάρια που αφορούσαν την καλύτερη δυνατή μαθητοκεντρική οργάνωση του μαθήματος της Ξένης Γλώσσας, ανάλογα με την ομάδα-στόχο και τις διδακτικές ανάγκες της. Αποφοίτησε από τη σχολή του με βαθμό «Λίαν Καλώς».

Έπειτα ξεκίνησε τις μεταπτυχιακές σπουδές του στο Δ.Π.Μ.Σ. «Νευροεπιστήμες, Νευρογλωσσολογία και Εφαρμογές», στην Ιατρική και Φιλοσοφική Σχολή του Α.Π.Θ. Παράλληλα με τις μεταπτυχιακές σπουδές του διδάσκει Γερμανικά ως (Δεύτερη) Ξένη Γλώσσα τόσο κατ’ οίκον όσο και σε Κέντρα Ξένων Γλωσσών.

Αυτήν την στιγμή εκπονεί χρηματοδοτούμενη έρευνα ως νέος ερευνητής. Στον ελεύθερο χρόνο του συνηθίζει να αρθρογραφεί για πολυποίκιλα θέματα που έχουν να κάνουν με τη Γλώσσα, π.χ. Ζητήματα Εκμάθησης Ξένων Γλωσσών.