“Μουσικοθεραπεία είναι η τεκμηριωμένη χρήση της μουσικής ως παρέμβαση σε κλινικό χώρο με σκοπό να επιτευχθούν συγκεκριμένοι και ατομικοί στόχοι μέσω της θεραπευτικής σχέσης”
Ποια είναι η πρώτη σας μουσική ανάμηση; Η πρώτη μουσική μου ανάμνηση -που θυμάμαι σήμερα τουλάχιστον- είναι σε ηλικία 7 ετών περίπου, όταν τα Σαββατοκύριακα κυρίως που είχαμε ελεύθερο χρόνο, η μητέρα μου έβαζε μουσική από το πικάπ και τραγουδούσαμε και χορεύαμε! Είχαμε τους δίσκους βινυλίου τότε…. ωραίες εποχές!
Ποιον μουσικό θαυμάζετε και γιατί; Υπάρχουν πολλοί αξιόλογοι συνθέτες και μουσικοί που θαυμάζω από αρκετά είδη μουσικής. Ενδεικτικά από την κλασική μουσική θα αναφέρω τον Ρίχαρντ Στράους, τον Φραντς Σούμπερτ και τον Φρεντερίκ Σοπέν (εποχή του ρομαντισμού), Λούντβιχ βαν Μπετόβεν (εποχή κλασικισμού) και από τους πιο μοντέρνους τον Τζορτζ Γκέρσουιν όπου η συμβολή του στην διαμόρφωση της τζαζ ήταν σημαντική. Από άλλους χώρους θα αναφέρω τον Μάικλ Τζάκσον, όπου θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες στην ιστορία της μουσικής και του θεάματος. Επίσης εκτιμώ και θαυμάζω απεριόριστα έλληνες συνθέτες που μεγαλώσαμε όλοι μας με τις διαχρονικές τους επιτυχίες, όπως τον Μίμη Πλέσσα, τον Γιάννη Σπανό, τον Γιώργο Χατζηνάσιο και από νεότερους τον Γιώργο Θεοφάνους.
Περιγράψτε μας τη μέχρι σήμερα πορεία σας στη μουσική. Υπήρξαν επιρροές καθοριστικές θετικές ή αρνητικές; Η μέχρι τώρα πορεία μου στη μουσική μου ήταν ένα όμορφο αλλά και πολύ δύσκολο ταξίδι, το οποίο δεν έχει τελειώσει ακόμη. Απαιτείται διαρκής προσπάθεια, μελέτη, αναζήτηση και προσωπική εξέλιξη. Υπήρξαν επιρροές, κυρίως από καθηγητές-μέντορές μου και ευτυχώς οι περισσότερες ήταν θετικές.
Τι είναι η μουσικοθεραπεία και σε ποιους απευθείνεται; Η χρήση της μουσικής για θεραπευτικούς σκοπούς λάμβανε χώρα ήδη από την αρχαιότητα….. δεν αποτελεί καινούρια ιδέα. Αφού παραμελήθηκε για αρκετούς αιώνες λόγω πολιτικών και κοινωνικών συνθηκών επανήλθε τον 20ό αιώνα μ.Χ. Σήμερα η μουσικοθεραπεία συστήνεται ως μια νέα επιστήμη πολλά υποσχόμενη!
Μουσικοθεραπεία είναι η τεκμηριωμένη χρήση της μουσικής ως παρέμβαση σε κλινικό χώρο με σκοπό να επιτευχθούν συγκεκριμένοι και ατομικοί στόχοι μέσω της θεραπευτικής σχέσης. Κάποιοι από τους θεραπευτικούς στόχους οι οποίοι μπορούν να επιτευχθούν με έναν κύκλο συνεδριών είναι οι εξής:
• Βελτίωση ποιότητας ζωής
• Έλεγχος άγχους
• Έκφραση συναισθημάτων
• Ενίσχυση της μνήμης
• Βελτίωση της επικοινωνίας
• Ανακούφιση πόνου
Η μουσικοθεραπεία απευθύνεται σε όλους ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας κ.λ.π. Πληθυσμοί οι οποίοι μπορούν να έχουν ιδιαίτερο όφελος είναι οι πάσχοντες από αυτισμό, κατάθλιψη, άνοια, ψυχώσεις, πάρκινσον, παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, ενήλικες που έχουν υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο, καρκινοπαθείς καθώς και πρόωρα νεογνά.
Όταν δεν υπάρχει παθολογική κατάσταση (δηλ. καθ’ όλα υγιή άτομο) η μουσικοθεραπεία μπορεί να συμβάλει στην βελτίωση ποιότητας ζωής, στη συνειδητοποποίηση του εαυτού και των επιλογών, στην καταπολέμηση του άγχους και στην καλύτερη κατανόηση των συναισθημάτων και των σωματικών κινήσεων που μπορεί να προκύψουν.
Πρέπει κάποιος να έχει μουσικές γνώσεις για να κάνει μουσικοθεραπεία; Δεν απαιτείται καμία μουσική γνώση από τον εκάστοτε θεραπευόμενο. Η εφαρμογή της θεραπείας βασίζεται στην αυθόρμητη χρήση των ήχων με στόχο την ψυχική, κινητική και αισθητηριακή απελευθέρωση και ανάπτυξη του ατόμου.
Πόσο διαρκεί μια συνεδρία μουσικοθεραπείας και πόσο συχνά γίνεται; Η διάρκεια μιας συνεδρίας μουσικοθεραπείας καθορίζεται από τον μουσικοθεραπευτή. Εξαρτάται από την μέθοδο που θα χρησιμοποιηθεί και τις ανάγκες του θεραπευόμενου. Οι ατομικές συνεδρίες μουσικοθεραπείας διαρκούν από 30-45 λεπτά και γίνονται 1-2 φορές την εβδομάδα. Οι ομαδικές συνεδρίες μουσικοθεραπείας έχουν διάρκεια 45-60 λεπτά και γίνονται συνήθως μια φορά τη βδομάδα ή δύο φορές το μήνα. Οι συνεδρίες δεκτικής μουσικοθεραπείας Guided Imagery and Music (GIM) έχουν διάρκεια 1:30-2:00 ώρες και γίνονται συνήθως μια φορά κάθε 15 μέρες.
Η μουσικοθεραπεία απευθύνεται μόνο σε παιδιά; Όχι. Η μουσικοθεραπεία σήμερα εφαρμόζεται ανά τον κόσμο σε νεογνά, βρέφη, παιδιά, εφήβους, ενήλικες και υπερήλικες.
Από ποια ηλικία μπορεί ένα παιδί να επωφεληθεί από τη μουσικοθεραπεία; Η μουσικοθεραπεία εφαρμόζεται σε παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας. Θα λέγαμε ότι δύναται να βοηθήσει όπου υπάρχει άνθρωπος!
Μπορεί κάποιο άτομο που δυσκολεύεται να παίξει μουσική λόγω κινητικών ή άλλων προβλημάτων να βοηθηθεί από τη μουσικοθεραπεία; Φυσικά. Ο μουσικοθεραπευτής θα προσαρμόσει τη θεραπεία με βάση τις δυνατότητες του ατόμου. Το άτομο αυτό άλλωστε μπορεί να εκφραστεί και να επικοινωνήσει με άλλους τρόπους όπως μέσα από τη γλώσσα του σώματος, τη φωνή, τον ρυθμό της αναπνοής καθώς και την έκφραση του προσώπου. Ο μουσικοθεραπευτής στηρίζει και ενθαρρύνει αυτή την επικοινωνία αξιοποιώντας ακόμη και την παραμικρή κίνηση, ήχο, μορφασμό, επικοινωνιακή πρωτοβουλία του θεραπευόμενου.
Ποιο είδος μουσικής χρησιμοποιείτε στη μουσικοθεραπεία; Τη μουσική «γλώσσα» και ταυτότητα του θεραπευόμενου. Δεν συνταγογραφούμε συγκεκριμένα είδη μουσικής που «θεραπεύουν». Στη μουσικοθεραπεία η μουσική χρησιμοποιείται ως θεραπευτικό εργαλείο και μέσο για την επίτευξη θεραπευτικών στόχων. Άρα δουλεύουμε προσαρμόζοντας τη μουσική στις ανάγκες του θεραπευόμενου. Οποιοδήποτε είδος μουσικής μπορεί να χρησιμοποιηθεί, όπως επίσης και μουσική που δεν κατατάσσεται σε κάποιο συγκεκριμένο είδος, καθώς είναι αποτέλεσμα αυτοσχεδιασμού.
Υπάρχουν έρευνες που να αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητα της μουσικοθεραπείας; Βεβαίως. Υπάρχει πληθώρα βιβλιογραφίας και ερευνών που τεκμηριώνουν την αποτελεσματικότητα της μουσικοθεραπείας σε πολλούς τομείς, όπως επίσης δημοσιεύονται ερευνητικά άρθρα σε πολλά επιστημονικά περιοδικά μουσικοθεραπείας, υγείας, ψυχολογίας, ψυχιατρικής κ.ά.
Μουσικοθεραπεία ή Συστημική Οικογενειακή Θεραπεία; Και τα δύο! Συνδυάζονται άρτια μεταξύ τους καθώς η μουσικοθεραπεία είναι από μόνη της ένα σύστημα που περιλαμβάνει τον θεραπευτή, τον θεραπευόμενο και τη μουσική. Στη σχέση μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου που χτίζεται σταδιακά…….. βασίζεται και η εξελικτική πορεία του όλου συστήματος.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
ΕΦΗ ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΗ Γεννήθηκα και μεγάλωσα στα Ιωάννινα. Από πολύ μικρή ξεκίνησα τις ωδειακές σπουδές. Σπούδασα πιάνο, βιολί, βιολοντσέλο, κιθάρα και ανώτερες θεωρητικές σπουδές. Συμμετείχα στην Συμφωνική Ορχήστρα Νέων του ωδείου Τσακάλωφ στα Ιωάννινα. Επίσης διδάχτηκα χορωδιακές σπουδές και συμμετείχα αντίστοιχα και σε οπερέτες αλλά και σε διάφορες άλλες καλλιτεχνικές δραστηριότητες του ωδείου. Επιπλέον, ασχολήθηκα αρκετά χρόνια με το ερασιτεχνικό θέατρο(ως ερασιτέχνης ηθοποιός) και σκηνοθέτησα παιδικές θεατρικές παραστάσεις σε συνεργασία με άλλους συναδέλφους. Στα σχολικά μου χρόνια και κατά τη διάρκεια της εφηβείας μου συμμετείχα σε μουσικά συγκροτήματα παρουσιάζοντας αρκετές συναυλίες στην πόλη μου. Αργότερα σπούδασα Διοίκηση Επιχειρήσεων. Μόλις όμως μου γνωστοποιήθηκε το αντικείμενο της μουσικοθεραπείας αποφάσισα να το ακολουθήσω με μεγάλο ενδιαφέρον. Σπούδασα μουσικοθεραπεία στη Θεσσαλονίκη, κοντά στην κα Ντόρα Ψαλτοπούλου και παρακολούθησα διάφορα σεμινάρια, συνέδρια και ημερίδες κατά καιρούς. Σήμερα, είμαι παντρεμένη και μητέρα δύο παιδιών και δραστηριοποιούμαι στη μουσικοθεραπεία σε ιδιωτικό κέντρο ειδικών θεραπειών, όπως επίσης έχω εργαστεί και στο κδαπ της Εταιρίας Προστασίας Αυτιστικών Ατόμων(παράρτημα Ηπείρου). Επιπλέον, ολοκληρώνω το τρίτο έτος σπουδών φέτος στην Συστημική Οικογενειακή Θεραπεία….. ένας καινούριος δρόμος για μένα ….. παράλληλος όμως με τη μουσικοθεραπεία.
