Η Όλγα Μούτσιανου συμμετέχει στην εικαστική έκθεση «ΤΟΠΙΟΓΡΑΦΙΑ: η Σαγήνη ενός Τόπου»

H γκαλερί ArteVisione παρουσιάζει την ομαδική εικαστική έκθεση με τίτλο: «ΤΟΠΙΟΓΡΑΦΙΑ: η Σαγήνη ενός Τόπου». Την επιμέλεια της έκθεσης φέρει η Ιστορικός της Τέχνης ΕΚΠΑ, ΜΑ Δημοσιογράφος και μέλος της AICA Eλλάδος, Νικολένα Καλαϊτζάκη. https://nikolenakalaitzaki.wordpress.com, [email protected]

Η Ιστορικός της Τέχνης και Επιμελήτρια της έκθεσης, Νικολένα Καλαϊτζάκη, μεταξύ άλλων, σημειώνει: [[ Το τοπίο είναι μια παράδοξα αφηρημένη έννοια, ένα κατασκεύασμα του πολιτισμού και του νου μας… (Burckhardt, L.) ]]

Από τα μακρινά εκείνα χρόνια του ρομαντικού 19ου αιώνα, όπου η “Τοπιογραφία” συναντάται στην μεγαλύτερη της ακμή, κεντρίζοντας το ενδιαφέρον των ζωγράφων της εποχής, οι οποίοι επιδόθηκαν με ζήλο στην κατάκτηση της, μέχρι και σήμερα, κάμποσους αιώνες μετά, η εικονιστική απεικόνιση του “τοπίου” στην Τέχνη συνεχίζει να σαγηνεύει τους σύγχρονους εικαστικούς και το φιλότεχνο κοινό. Κι ενώ ο όρος “τοπίο”, στο λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας, αποδίδεται ως: “η γεωγραφική ενότητα με κοινά φυσικά χαρακτηριστικά”, στην πραγματικότητα της Τέχνης, το “τοπίο” συνιστά: μια ρεαλιστική αναπαράσταση ενός πραγματικού χώρου, φυσικού ή αστικού, ή ενός χώρου, αναγνωρίσιμου πάλι, που γεννάται μέσα από τους αφαιρετικούς, γεωμετρικούς, σουρεαλιστικούς, φαντασιακούς, μινιμαλιστικούς ή γεμάτους χρώμα κόσμους, του καλλιτέχνη που το δημιούργησε. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η θεώρηση του σπουδαίου μελετητή, Kenneth Clark, περί της αισθητικής του τοπίου στην Τέχνη, η οποία οδηγεί στην κατηγοριοποίηση του τοπίου ως μέσου εικονογραφικής έκφρασης: στο τοπίο των συμβόλων, στο τοπίο των γεγονότων, στο τοπίο της φαντασίας και στο ιδανικό τοπίο. Για τον John Ruskin, το ζωγραφικό τοπίο ορίζεται ως μια εμβριθής και παθιασμένη αναπαράσταση των φυσικών συνθηκών που προορίζονται για την ανθρώπινη ύπαρξη.

… Τρεις βράχοι λίγα καμένα πεύκα κι ένα ρημοκλήσι και παραπάνω το ίδιο τοπίο αντιγραμμένο ξαναρχίζει. τρεις βράχοι σε σχήμα πύλης, σκουριασμένοι λίγα καμένα πεύκα, μαύρα και κίτρινα κι ένα τετράγωνο σπιτάκι θαμμένο στον ασβέστη. και παραπάνω ακόμη πολλές φορές το ίδιο τοπίο ξαναρχίζει κλιμακωτά ως τον ορίζοντα ως τον ουρανό που βασιλεύει…

Γιώργος Σεφέρης – Μποτίλια στο πέλαγος, 1935

Η τέχνη της τοπιογραφίας αποτελεί μια διαχρονικά αγαπημένη θεματολογία, τόσο για τους καλλιτέχνες, όσο και για το κοινό. Για ποιους λόγους θεωρείτε πως συμβαίνει αυτό και η τοπιογραφία μένει πάντοτε επίκαιρη; Η σαγήνη που ασκεί το τοπίο στον άνθρωπο διαρκεί χιλιάδες χρόνια τώρα. Ήδη από το 1500 π.Χ. οι Μινωΐτες αγάπησαν τη φύση και την απεικόνισαν στα παλάτια τους. Το ποιητικό και ζωγραφικό τοπίο που τους περιέβαλλε το αποτύπωσαν και μας μετέφεραν στον πολιτισμό τους με τρόπο μυσταγωγικό.  Μέχρι σήμερα, το τοπίο αποτελεί πάντα μια μυθολογία, έναν τόπο, «συνάμα πραγματικό και φανταστικό, ιστορικό και παρθενικό, ωραίο και μυθικό», όπως εύστοχα αναφέρει ο Δημήτρης Τζιόβας. Το ελληνικό τοπίο ειδικότερα συμβολίζει την αρχέγονη πηγή της ύπαρξης, που κρύβει μέσα του όλη την ιστορία και τον πολιτισμό της καταγωγής μας. Ο χώρος που μας περιβάλλει ορίζει την ταυτότητά μας διαχρονικά και σ’ αυτόν πάντα θα αναζητάμε τη χαμένη μας αθωότητα και φυσικότητα. Με το τοπίο προωθούμε το όραμά μας για τον κόσμο, καταγράφουμε ορατούς και αόρατους, φυσικούς και φανταστικούς κόσμους και διευρύνουμε  τους τόπους της ψυχής μας. Πάντα θα ξαναγυρνάμε στο τοπίο, για να βρούμε τις ρίζες μας. Οι περιπέτειες της ψυχής μας και οι αβεβαιότητες αυτού του κόσμου μας οδηγούν να ακούσουμε τους ψιθύρους ή τις κραυγές της φύσης και να ατενίσουμε ποιητικά το μέλλον.

Ποιας μορφής σαγήνη ασκεί σε εσάς η τοπιογραφία και απολαμβάνετε να καταπιάνεστε δημιουργικά μαζί της; Μεγάλωσα σε μια μεγαλούπολη και το αστικό τοπίο ήταν πάντα συνυφασμένο με την παιδική μου ηλικία. Ο γενέθλιος τόπος μου ήταν ξένος με τη γη. Όταν άρχισα να έρχομαι σε επαφή με τη φύση, που ήταν έρημη από πολυκατοικίες, έρημη από τσιμεντένιους δρόμους και οι άνθρωποι σπάνιζαν, μου αποκαλύφθηκαν τα χρώματα, του ουρανού, των λόφων, της θάλασσας που άλλαζαν συνεχώς αποχρώσεις και εκφράσεις, ανάλογα με την ώρα της περιπλάνησης. Τότε μέσα μου γεννήθηκε η ανάγκη να αποτυπώσω  αυτήν τη σαγήνη που ένιωσα. Το τοπίο της ελληνικής γης έγινε μέρος της ταυτότητάς μου, της υπαρξιακής μου κατάδυσης και φυγής από τη βάναυση καθημερινότητα. Το να ζωγραφίζω τοπία σηματοδότησε μια άλλη ανάγνωση του περιβάλλοντος, του παρελθόντος  και, ίσως, και του μέλλοντος. Μέσα από την μυθικότητα του τοπίου διευρύνονται οι ορίζοντες, κοινωνούνται οι αισθήσεις και αισθητικοποιείται ο χώρος. Ειδικότερα τώρα που το περιβάλλον μας απειλείται ολοένα και περισσότερο, η ανάγκη αυτή γίνεται αρχετυπική και με νοσταλγία επιστρέφω  στις ρίζες.

Μιλήστε μας για το έργο της συμμετοχής σας στην έκθεση (περιγραφή, πηγή έμπνευσης, τεχνική απόδοση). Τα έργα με τα οποία συμμετέχω στην έκθεση είναι μια φυγή από  το αστικό τοπίο που κάνει ασφυκτική την ύπαρξή μας.

Το έργο «Θέρος, Τρύγος, Πόλεμος» αποτυπώνει την ώρα εκείνη της μέρας που το σκοτάδι παλεύει με το φως. Μπορεί να μοιάζει απειλητικό, αλλά η φύση, με τις θημωνιές, το απαλό θρόϊσμα των φύλλων και ο ήλιος που αποσύρεται μας δίνουν μια υπόσχεση αναγέννησης. Η γαλήνη του ήσυχου δειλινού λειτουργεί θεραπευτικά και αποτυπώνει ένα μετέωρο φως, που αγωνίζεται να ξεφύγει από το έρεβος της πραγματικότητας.

Το δεύτερο έργο με το οποίο συμμετέχω είναι η “Λησμονιά”, είναι η στιγμή πριν αρχίσει να πέφτει η λυτρωτική βροχή. Είναι η αποτύπωση της εγκατάλειψης, η σιωπή και η ακινησία, που συνδιαλέγονται με την επίμονη θέληση των αγριόχορτων για ζωή, θαρρείς και θέλουν να ξορκίσουν τη φθορά και την ερήμωση. Η αποτυπωμένη μνήμη στο ερειπωμένο σπίτι κρύβει τις ιστορίες και τις μορφές των ανθρώπων που κάποτε έζησαν σ’ αυτό. Η φθορά και η εγκατάλειψη μας θυμίζουν το λησμονημένο χθες και την αγωνία για το αύριο. Μόνη αίσθηση ελπίδας τα ασάλευτα αγριόχορτα. Στο βάθος του ορίζοντα η θάλασσα, χώρος φυγής και ευδαιμονίας, μυσταγωγικά μας οδηγεί σε μονοπάτια υπαρξιακής κατάδυσης.

Ζωγραφίζω με λάδια γιατί δίνουν μια απαλή ρευστότητα στις εικόνες που προσπαθώ να αποτυπώσω και μπορούν μέσα από τη γραμμικότητα του χρόνου που αιχμαλωτίζεται να αφήσουν την αίσθηση του κύκλου της φύσης. Τα τοπία που ζωγραφίζω αποτελούν σπαράγματα της φύσης και αποτυπώσεις της ψυχής μου απέναντι στον μηδενισμό της ματαιότητας.

Λίγα λόγια για μένα…

Λέγομαι Όλγα Μούτσιανου, γεννήθηκα και ζω στη Θεσσαλονίκη.

Είμαι Ιστορικός-Μουσειολόγος και υποψήφια διδάκτορας Ανθρωπιστικών Επιστημών. Στα ερευνητικά μου ενδιαφέροντα περιλαμβάνονται η ιδιότυπη κατασκευή του διανοούμενου στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα, η ιστορία της Θεσσαλονίκης, η ιστορία των Εβραίων της και οι ανείπωτες ιστορίες των ανθρώπων. Γράφω και ζωγραφίζω όταν τελειώνουν  τα λόγια. Αγαπώ τη μυρωδιά της βροχής, των παλιών βιβλίων και της σοκολάτας.

Συμμετέχουν οι εικαστικοί: Ελένη Αρβανιτάκη • Αντιγόνη Βαλέρη • Ειρήνη Βαμβουκάκη • Δέσποινα Βαξεβανίδη • Σταυρούλα Βελισσαροπούλου • Δημήτρης Βογιαζόγλου • Ελένη Βογιατζάκη • Αλέξανδρος Βούτσας • Ειρήνη Γεωργοπούλου • Ελένη Γιούργου • Αικατερίνη Γούναρη • Αργυρώ Δρίβα • Γιάννης Επταμηνιτάκης • Μαρία Ζαβιτσάνου • Στέλλα Ζωγράφου • Κυριάκος Θεοχάρους • Ροδάμανθη Κόλλια – Ρίζου • Βασιλική Κοσκινιώτου • Θάνος Λιάκος • Ειρήνη Λιάσκου • Κωνσταντίνα Μαραγκού • Ελένη Μαρκάκη • Βιβή Μεντζελοπούλου • Ιωάννα Μιχαήλ • Ειρήνη Μονομμάτου • Όλγα Μούτσιανου • Κωνσταντίνα Ντζιαβού • Σωτηρία Ορφανού • Διονύσιος Παντελής • Μαρία Παπαδοπούλου • Δημήτρης Παπανικολάου • Βαγγέλης Παππάς • Βασιλική Πουρίδου • Σπύρος Ρωμάνος • Ελένη Σπαντιδάκη • Δέσποινα Στεφάνογλου • Μάξιμος Τζωρτζάκης • Νίκος Χιωτίνης • Έλλη Χούσου.

*Στο χώρο τηρούνται όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας, όπως αυτά έχουν εξαγγελθεί με υποχρεωτική προσέλευση με: μάσκα, πιστοποιητικό εμβολιασμού ή νόσησης ή Rapid test 72 ωρών.