Η Τζένη Παντελή μιλάει για τις διαδικτυακές προβολές της παράστασης “Ιωάννα του μετρό” σε σκηνοθεσία Κώστα Αρζόγλου, σε μία εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη

Ραδιοφωνική παραγωγός ή ηθοποιός; Ή και τα δύο; Το ραδιόφωνο ήταν ο καταλύτης, που πυροδότησε την αγάπη μου για το θέατρο. Είχα την ευ-τυχία  να συναντήσω σπουδαίους ανθρώπους του θεάτρου, τους «δικούς μας ανθρώπους» στην εκπομπή «ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ». Ηθοποιούς που τους βλέπουμε σχεδόν κάθε μέρα στην τηλεόραση μέσα από ασπρόμαυρες, έγχρωμες ταινίες, ή πετυχημένα σήριαλ, που έγραψαν ιστορία, πολλοί από αυτούς υπήρξαν μεγάλοι πρωταγωνιστές στο θέατρο ή τη ζωή… Αυτοί οι άνθρωποι που τους σκεφτόμαστε συχνά ήταν η αιτία να κάνω αυτή την προσέγγιση στο θέατρο.

Πώς και διαλέξατε ένα τόσο δυνατό έργο, την Ιωάννα του μετρό του βραβευμένου Βίντοσαβ Στεβάνοβιτς; Είχα την τύχη και την ευλογία να μου παραχωρήσει ο Βίντοσαβ Στεβάνοβιτς τα πνευματικά δικαιώματα αυτού του σπουδαίου έργου. Τα κείμενα του θεατρικού έργου «ΙΩΑΝΝΑ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟ» δεν εκδόθηκαν ποτέ σε βιβλίο, είχαν μείνει στο συρτάρι του συγγραφέα. Μέσα σε αυτό το έργο περιγράφεται η θηριωδία που έζησαν οι λαοί με τον εμφύλιο πόλεμο το 1992, που θρυμμάτισε την Γιουγκοσλαβία. Ποιος ήταν το θύμα και ποιος ο θύτης; Οι λαοί έπρεπε να αλλάζουν το έθνος τους προκειμένου να επιβιώσουν, σε μια χώρα  που είχε έξι δημοκρατίες, πέντε εθνικότητες, τέσσερις γλώσσες, τρεις θρησκείες, δύο αλφαβήτους κι ένα κόμμα. Ένα πραγματικό μωσαϊκό! Το έργο αυτό το επέλεξα γιατί είναι επίκαιρο όσο ποτέ! Είναι βαθιά αντιπολεμικό και αντιεξουσιαστικό, μας οδηγεί στις σκοτεινές διαδρομές της ανθρώπινης μοίρας, στα τραγικά αδιέξοδα και μας προσφέρει ένα ζωντανό ανθρωπιστικό μήνυμα. Η επιλογή αυτού του  έργου δεν είναι τυχαία.  Θέλουμε σε καλλιτεχνικό  επίπεδο να προσεγγίσουμε  αυτό το τόσο ευαίσθητο θέμα, γιατί θέλουμε να εκφράσουμε την έμπρακτη αντίστασή μας, ενάντια στο ρατσισμό, τη βία και την κοινωνική κακοποίηση που βιώνουμε σήμερα στην Ελλάδα. Η επιλογή δεν είναι τυχαία, εκφράζει κι αυτή με τον τρόπο της, πολλά από τα οποία θα θέλαμε να κατακτήσουμε ως πολίτες, ως άνθρωποι.

Γιατί από μια επιτυχημένη θεατρική πορεία επιλέξατε τις on demand προβολές; Διανύουμε μια πολύ παράξενη συνθήκη στα θέατρα και γενικότερα στην τέχνη. Είναι πολύ ευχάριστο που άνοιξαν τα θέατρα αλλά είναι πολύ δύσκολο γιατί είναι πολλές  οι παραστάσεις, ο κόσμος είναι ακόμα διστακτικός, βλέπουμε ότι ανεβαίνουν τα κρούσματα, δεν είναι εύκολη χρονιά για τα θέατρα. Το θέατρο πάντα πλήττεται πρώτο. Μιλάμε για μία εμπόλεμη κατάσταση, οι παραγωγές δεν μπορούν να βγουν. Είναι πολύ δύσκολες οι εποχές πρωτόγνωρα δύσκολες. Είναι περίεργη η κατάσταση όχι μόνο για τους καλλιτέχνες αλλά και για τον κόσμο. Για αυτούς τους λόγους συναποφασίσαμε με την παραγωγή να ανεβάσουμε τέσσερις live streaming on demand παραστάσεις από την Ticketservises 18-19 Δεκεμβρίου και 8-9 Ιανουαρίου.

Την παράσταση σκηνοθετεί ο Κώστας Αρζόγλου. Πώς είναι σαν σκηνοθέτης; Ο Κώστας Αρζόγλου στην τελευταία πρόβα που κάναμε πριν την εγγραφή του livestreaming μου είπε: «δέχτηκα να σκηνοθετήσω αυτό το έργο γιατί το κείμενο είναι πολύ δυνατό και στέρεο και έβλεπα ότι προσπαθούσες να κάνεις ένα άθλο, θεώρησα ότι ήταν το σωστό να στηρίξω μία νέα ηθοποιό στον καλλιτεχνικό χώρο». Είναι ένας σπουδαίος ηθοποιός και σκηνοθέτης που σέβεται και δέχεται τον ηθοποιό, ως συνδημιουργό, του αφήνει πεδίο ελευθερίας, σέβεται το κείμενο, κρατά καλά το μέτρο, έχει απίθανες ιδέες, η αισθητική του ματιά ξεπερνά κάθε σκηνοθετική φαντασία. Οι πρόβες με τον Κώστα Αρζόγλου είναι μοναδικό ταξίδι! Είναι ευλογία και μεγάλη μου τιμή, που συνεργάστηκα με τον καταξιωμένο θεατράνθρωπο, που έχει αφήσει ανεξίτηλο το στίγμα του σε μεγάλους ρόλους και μας έχει κάνει να υποκλιθούμε πολλές φορές για τις ερμηνείες του.

Παίζουν οι Προμηθέας Αλειφερόπουλος και Αλεξάνδρα Παντελάκη. Αξιόλογοι καλλιτέχνες. Θα μας πείτε τι ρόλους υποδύονται; Η Αλεξάνδρα Παντελάκη είναι μια σπουδαία ηθοποιός, που εδώ και τέσσερις δεκαετίες στο σανίδι έχει γράψει μια λαμπρή ιστορία και έχω την τιμή να παίζει στο έργο «ΙΩΑΝΝΑ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟ». Είναι στο ρόλο της μητέρας της Ιωάννας, που αποφασίζει να εγκαταλείψει τα παιδιά της για να πάει στην πατρίδα της στο Βελιγράδι. Μέσα από το ρόλο αυτό σκιαγραφούνται οι κυνικές – φαιδρές οικογενειακές σχέσεις των ανθρώπων που είναι από διαφορετικά έθνη. Ο Προμηθέας Αλειφερόπουλος, ένας ιδιαίτερα ταλαντούχος ηθοποιός, που αγαπάει, υπερασπίζεται και εκπροσωπεί την τέχνη του άξια. Είναι ένας καλλιτέχνης που ξεχωρίζει, η αύρα του είναι διαφορετική, γιατί σε ό,τι κάνει έχει πάθος. Μας έχει χαρίσει μοναδικές ερμηνείες, μ’ ένα μαγικό τρόπο δίνει ζωή σε οτιδήποτε πληκτικό να μοιάζει ενδιαφέρον. Είναι στο ρόλο του αγοριού της Ιωάννας, που την εγκατέλειψε προσπαθώντας να βρει την πατρίδα του.

Πόσο επίκαιρο είναι το έργο σήμερα; Το θεατρικό έργο «Ιωάννα του μετρό» παίζεται για πρώτη φορά διεθνώς και στο πρόσωπο της Ιωάννα σκιαγραφείται η μοίρα όλων των προσφύγων. Αυτό το θεατρικό έργο αγγίζει μία κορυφαία πρόκληση των καιρών και ένα παγκόσμιο φαινόμενο της μετακίνησης προσφύγων και σίγουρα δεν έχουμε να αντιμετωπίζουμε μία κρίση αριθμών, αλλά μία κρίση αλληλεγγύης. Πόλεμος, παραβιάσεις, ανθρωπίνων δικαιωμάτων, υπανάπτυξη και φυσικές καταστροφές οδηγούν περισσότερους από 60 εκατομμύρια ανθρώπους, να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και οι μισοί από τους οποίους, είναι παιδιά. Οι πρόσφυγες ξεριζώνονται και βρίσκονται σε ευάλωτη θέση, δεν βασίζονται στην προστασία της χώρας, οι κυβερνήσεις αν και εγγυώνται τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα στους πολίτες τους, για τους πρόσφυγες όμως αυτό το δίκτυ ασφαλείας εξαφανίζεται.

Ο πολιτισμός περνάει μεγάλες δυσκολίες. Πείτε μας λίγο την γνώμη σας πάνω σε αυτό. Ο πολιτισμός έχει πληγεί ανεπανόρθωτα. Είχαμε μια μεγάλη παύση στην τέχνη. Οι καλλιτέχνες και οι εργαζόμενοι στον πολιτισμό βίωσαν μία δραματική κατάσταση συσσίτια, ανεπαρκή επιδόματα,… και δεν θα αντέξουν και δεύτερη χρονιά χωρίς στήριξη. Ενδεχομένως και αυτή η χρονιά να είναι απαράλλακτη με την περσινή χρονιά, αναφορικά με την έλλειψη ολοκληρωμένου σχεδίου εκ μέρους της κυβέρνησης ώστε να είναι ασφαλές και βιώσιμο το άνοιγμα των χώρων ψυχαγωγία και θεάματος.

Από που αντλείτε δύναμη; Από τις σταθερές αξίες της ζωής μου, την οικογένειά μου, τα παιδιά μου, το σύζυγό μου, τους φίλους μου και τους δικούς μου ανθρώπους.

Πόσο εύκολο είναι το να παίζεις και να δημιουργείς μέσα σε ένα βαγόνι; Δεν είναι  εύκολη υπόθεση να παίζεις στο μικρό χώρο του βαγονιού, αλλά τώρα το οικειοποιήθηκα, είναι το σπίτι μου… Τακτοποιώ  προσεκτικά τα αντικείμενά μου, υπολογίζω τις κινήσεις μου και μετρώ τα βήματά μου μέσα στο χώρο. Το σημαντικότερο όμως είναι να ενώσεις την ενέργεια σου με την εκείνη του χώρου.

Κάτι ωραίο για το τέλος; Να μην κάνουμε σχέδια. Να κάνουμε όνειρα, τα όνειρα πετάνε είναι αυτόνομα, μπορεί να μας πάρουν λίγο μαζί τους να μας ταξιδέψουν.