Η έκθεση “ARS THEATRALIS” του Μάνου Περράκη στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο της Αθήνας

Γράφει ο ιστορικός αναλυτής, κριτικός τέχνης ΛΕΟΝΤΙΟΣ ΠΕΤΜΕΖΑΣ

Από τις 28 Σεπτεμβρίου 2023 εως τις 28 Ιανουαρίου 2024 διαρκεί η έκθεση ”ARS THEATRALIS” στο Βυζαντινό & Χριστιανικό Μουσείο της Αθήνας με την οποία ο αρχιτέκτονας Μάνος Περράκης συστήνεται στο ευρύ κοινό μέσα από το έργο του. Η παρουσία του μετρά 60 χρόνια με 26 θέατρα και μερικά από τα σημαντικότερα μουσεία της χώρας. Ο δημιουργός ο «μάστορας» των θεάτρων είναι βραβευμένος με χρυσό βραβείο στην Διεθνή Έκθεση Θεατρικού Ντιζάϊν και Αρχιτεκτονικής στην Πράγα.

Εξειδικεύτηκε στο σχεδιασμό θεάτρων και μας παρέδωσε επιτεύγματα όπως την πρωτοποριακή Νέα Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, το Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν της οδού Φρυνίχου, το Σχολείο της Ειρήνης Παπά, το Θέατρο Γης στη Θεσσαλονίκη, το Περιστρεφόμενο Θέατρο της Ρώμης και πολλά ακόμα. Το 1986 ο Μάνος Περράκης σχεδιάζει το Θέατρο Ιλίσια της Νόνικας Γαληνέα και του Αλέκου Αλεξανδράκη στον χώρο του κινηματογράφου Ιλίσια. Είναι ο αρχιτέκτονας της επέκτασης και της ανάπλασης του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου που πλαισίωσε την ιστορική έπαυλη «Ιλίσσια» της Δούκισσας της Πλακεντίας και γι’ αυτό η έκθεση βρήκε την καλύτερη θέση στο χώρο αυτό.

Στην έκθεση ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να μελετήσει τη σκέψη και το σύμπαν του Περράκη, προσεγγίζοντας το μέσα από έννοιες που επανέρχονται και εξελίσσονται από δουλειά σε δουλειά μέσα στα χρόνια. Από το πλούσιο αρχείο του, που ανήκει πλέον στο Μουσείο Μπενάκη, εκτίθενται σχέδια, σκίτσα, μακέτες, αφίσες, προσωπικά αντικείμενα και φωτογραφικό υλικό. Για πρώτη φορά βλέπει στην έκθεση το φως της δημοσιότητας όμως και μέρος της πλούσιας προσωπικής συλλογής τέχνης του αρχιτέκτονα, έργων που πάντα πλαισίωναν τους χώρους και τη ζωή του, έργων φιλοτεχνημένων από φίλους, με τους οποίους συνομιλούσε και συνομιλεί δημιουργικά.

Το περιβάλλον της έκθεσης μάς καλεί να κινηθούμε μεταξύ του σχεδιαστηρίου του αρχιτέκτονα και της θεατρικής αίθουσας, δίνοντας τη δυνατότητα σε αρχιτέκτονες και μη, να γνωρίσουν από κοντά τη δημιουργική διαδικασία της γέννησης μιας θεατρικής σκηνής.

Η έκθεση, που πραγματοποιείται σε συνδιοργάνωση με το Μουσείο Μπενάκη, αναπτύσσεται στους χώρους των περιοδικών εκθέσεων του BXM σε τέσσερις ενότητες, σε επιμέλεια και σχεδιασμό της αρχιτέκτονος-μουσειολόγου Ερατούς Κουτσουδάκη.

Ανάμεσα στα εκθέματα ξεχωρίζει το εικονογραφημένο χρονολόγιο των έργων του Περράκη σε πρώτο πρόσωπο, προγράμματα θεατρικών παραστάσεων, μετάλλια και πλακέτες βράβευσης, το χρυσό κόσμημα σχεδιασμένο από τον οίκο Φανουράκη που απεικονίζει το θέατρο Σαγούντο στην Βαλένθια της Ισπανίας που σχεδίασε ο Περράκης, το κινούμενο πορτραίτο του από την σειρά της ζωντανής ζωγραφικής του Κώστα Τσόκλη, που εκτέθηκε το 1986 στην Μπιενάλε της Βενετίας, καθώς και αρχιτεκτονικές μακέτες θεάτρων, από μόνες τους έργα τέχνης, η μία μάλιστα φιλοτεχνημένη από τον εικαστικό Νίκο Αλεξίου.

Ξεχωριστή θέση κατέχει το υπαίθριο θέατρο της επέκτασης που σχεδίασε ο Μάνος Περράκης για το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών.

Εκτός από την παρουσίαση του Μουσείου, τα 26 θέατρα, παρουσιάζονται σε ένα υποβλητικό θεατρικό χώρο, επί «σχεδιαστηρίων» με πρωτότυπο υλικό, ενώ στην αίθουσα με τίτλο «Στο Σύμπαν Χαρισματικών Συνομιλητών», εκτίθενται έργα και συλλεκτικά αντικείμενα από το γραφείο του Περράκη, που αποκαλύπτουν τις επιρροές του, τις σχέσεις του με τους ανθρώπους γύρω από τα έργα του.

Αξίζει να σημειωθεί πως την έκθεση συνοδεύει σχετικός κατάλογος που επιμελήθηκε ο ομότιμος καθηγητής του ΕΜΠ, αρχιτέκτων Δημήτρης Φιλιππίδης, σε συνεργασία με τον εκδοτικό οίκο ΜΕΛΙΣΣΑ.