Βίκη Παπανικολάου: “Η μουσική είναι ένα ταξίδι εσωτερικών ανακαλύψεων”

Ποια είναι η πρώτη σας μουσική ανάμνηση;

Η πρώτη μου μουσική ανάμνηση είναι οι συναυλίες της μητέρας μου με τη Συμφωνική Ορχήστρα Δήμου Θεσσαλονίκης, τις οποίες ξεκίνησα να παρακολουθώ από την ηλικία των 4 ετών. Καθισμένη στις πρώτες σειρές της Αίθουσας Τελετών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης παρατηρούσα εντυπωσιασμένη ένα προς ένα τα όργανα της ορχήστρας , τον μαέστρο, τους σολίστες. Άκουσα για πρώτη φορά κοντσέρτο για κανονάκι, για 2 πιάνα, άριες, όπερα. Τέτοια μουσικά βιώματα σε αυτή την μικρή ηλικία είχαν καθοριστικό ρόλο στην μετέπειτα αφοσίωσή μου στην μουσική.

Μέσα από αυτές τις συναυλίες γνωρίσατε και επιλέξατε να μάθετε να παίζετε βιολοντσέλο;

Σίγουρα εξοικειώθηκα νωρίς με το βιολοντσέλο μέσω αυτών των συναυλιών. Σε εκείνη την ηλικία βέβαια δε μου περνούσε από το μυαλό πως θα ήταν κάτι που θα μου ταίριαζε. Γνώρισα το βιολοντσέλο από κοντά κάποια χρόνια αργότερα στα πλαίσια μιας πρόβας σχολικής ορχήστρας, στην οποία έπαιζα βιόλα. Η θέση μου ήταν δίπλα στα βιολοντσέλα. Συναρπάστηκα αμέσως από τον ζεστό και βαθύ του ήχο. Ζήτησα να το πάρω στα χέρια μου και με άγγιξε αυτός ο τρόπος που το κρατάς για να παίξεις, σαν να το αγκαλιάζεις. Ήταν η μέρα που πήρα την απόφαση που άλλαξε τη ζωή μου.

Πώς δηλαδή άλλαξε από κει και πέρα η ζωή σας;

Βρήκα στη μουσική και τη μελέτη τέτοια χαρά που συνειδητοποίησα πως ο σκοπός της ζωής μου είναι να παίζω βιολοντσέλο.

Συναντήσατε δυσκολίες στην πορεία σας;

Ναι, συνάντησα δυσκολίες και στοχεύοντας ψηλά το πιο πιθανό είναι ότι θα υπάρξουν κι άλλες. Όμως είναι αυτές οι δυσκολίες που με διδάσκουν, πρωτίστως για τον εαυτό μου, με πεισμώνουν να συνεχίσω και να τις ξεπεράσω. Αυτές είναι που διαμόρφωσαν τη μουσική μου προσωπικότητα μέχρι τώρα και μου δίνουν διαρκώς νέα κίνητρα για το μέλλον. Μπορεί να φαίνεται παράξενο, αλλά οι νέες δυσκολίες που συναντά κανείς είναι μια ένδειξη προόδου και εξέλιξης. Δείχνουν ότι προχωράς προς την σωστή κατεύθυνση.

Τι είναι για σας η μουσική με 3 λέξεις;

Ξεκάθαρα, ένα ταξίδι εσωτερικών ανακαλύψεων!

Ποια είναι τα highlights της μουσικής σας σταδιοδρομίας;

Μέσα από όλες τις μουσικές δραστηριότητες των τελευταίων ετών, ξεχωρίζω τρεις περιοδείες που άλλαξαν για πάντα τον τρόπο που αντιλαμβάνομαι τη μουσική. Αρχικά, την συμμετοχή μου στις περιοδείες της Ορχήστρας Νέων Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μέσω αυτής απέκτησα πολύτιμα μουσικά εφόδια και επαγγελματική εμπειρία, εμπλούτισα σημαντικά το ρεπερτόριό μου και έκανα νέους φίλους από πολλές χώρες της Ευρώπης. Επίσης πολύ σημαντική ήταν η περιοδεία στην Ασία με τη Νέα Ορχήστρα της Ζυρίχης. Η γνωριμία μου με τον πολιτισμό, την παράδοση, την φύση και την αρχιτεκτονική των χωρών της Ανατολής αποτέλεσε για μένα πηγή αστείρευτης μουσικής έμπνευσης που συμπληρώθηκε με την
σύμπραξη σε μερικές από τις πιο γνωστές καλλιτεχνικές αίθουσες του κόσμου όπως το Suntory Hall του Τόκιο και το Seoul Arts Center της Ν.Κορέας. Στην κορυφή όμως, τουλάχιστον προς το παρόν, βρίσκεται χωρίς αμφιβολία η πρόσφατη συναυλία με τη Φιλαρμονική Ορχήστρα Αθηνών υπό τη διεύθυνση του μαέστρου Γιάννη Χατζηλοϊζου στο υποβλητικό Carnegie Hall. Η μεγαλειώδης αυτή σύμπραξη στην ιστορική αίθουσα της Νέας Υόρκης ήταν μια ανεκτίμητη εμπειρία ζωής και ένα ορόσημο στην πορεία μου. Δε θα ξεχάσω ποτέ τη θέα της αίθουσας από τη σκηνή, το άκουσμα της τελευταίας συγχορδίας και το χειροκρότημα του ενθουσιασμένου ακροατηρίου.

Υπάρχει χώρος για την κλασική μουσική στην Ελλάδα;

Ναι, ξεκάθαρα υπάρχει και αυτό αποδεικνύεται από τη δίψα για μάθηση των νέων μουσικών, τις σημαντικές διακρίσεις τους σε πανελλήνιους διαγωνισμούς και τη συρροή τους στις αίθουσες συναυλιών. Η πολύ πρόσφατη και ίσως μεγαλύτερη επιβεβαίωση είναι η ίδρυση της Ελληνικής Συμφωνικής Ορχήστρας Νέων. Μιας εθνικής ορχήστρας που ήρθε να καλύψει το μεγάλο εκείνο κενό στη μουσική ορχηστρική εκπαίδευση και όχι μόνο, της νέας γενιάς Ελλήνων μουσικών.
Οι ευκαιρίες βέβαια ως προς την επαγγελματική αποκατάσταση των νέων μουσικών στην χώρα μας είναι λίγες. Υπάρχει πολύ καλό δυναμικό και νέα ταλέντα που δυστυχώς δεν αναδεικνύονται επαγγελματικά. Αυτό οφείλεται κυρίως στην αδυναμία βούλησης των αρμόδιων, να αναδείξουν την κλασική μουσική στον βαθμό που θα έπρεπε.

Ποιες συμβουλές θα δίνατε στη Νέα γενιά μουσικών;

Σε αυτή την εποχή που ζούμε, των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, της άμεσης επικοινωνίας σε παγκόσμια κλίμακα και της εύκολης πρόσβασης σε κάθε είδους πληροφόρηση, θα συμβούλευα τους νέους μουσικούς να μην δίνουν σημασία σε εξωτερικούς παράγοντες! Να πιστεύουν στον εαυτό τους και να κυνηγήσουν με επιμονή το όνειρό τους. Να τολμήσουν να κάνουν τη διαφορά και να μην προδώσουν ποτέ το όραμά τους.

Είναι θέμα προσπάθειας ή ταλέντου η εκμάθηση της μουσικής;

Είναι ξεκάθαρα θέμα θέλησης. Ο καθένας μπορεί να μάθει μουσική και να γίνει καλός σε αυτό. Το επίπεδο ωστόσο στο οποίο θα φτάσει θα είναι χωρίς αμφιβολία το επίπεδο που ήθελε να φτάσει. Αυτός που θέλει να γίνει σολίστας , θα το πετύχει. Ο μουσικός που ονειρεύεται να παίζει σε μία ορχήστρα , θα παίξει σε αυτήν! Όπου κοιτάς, εκεί θα πας!
-Ποιον μουσικό θαυμάζετε και γιατί;
Θαυμάζω όλους τους ανθρώπους που επέλεξαν να ασχοληθούν με τη μουσική επαγγελματικά, που επέλεξαν να μοιραστούν το πάθος τους, ένα μέρος του εαυτού τους, με το κοινό. Που συνεχίζουν με ζήλο και πείσμα, που χαράσσουν δύσκολα μονοπάτια για να κατακτήσουν το όραμά τους.

Αν γυρνούσατε το χρόνο πίσω τι θα αλλάζατε;

Δεν θα άλλαζα κάτι. Κάθε μια από τις επιλογές μου με οδήγησαν στο σημείο που βρίσκομαι σήμερα. Εκεί που ήθελα να βρίσκομαι. Δεν υπήρξε ποτέ για μένα κάποιος ενδοιασμός ή άλλη επιλογή ως προς το επάγγελμα του μουσικού. Αναδρομικά, ακόμα και επιλογές μου που δεν είχαν αρχικά το προσδοκώμενο αποτέλεσμα ήταν για εμένα ιδιαίτερα διδακτικές, και με βοήθησαν έμμεσα τελικά να πετύχω το αποτέλεσμα που επιδίωξα.

Τι άλλα ενδιαφέροντα έχετε;

Αγαπώ τα ταξίδια. Μέσα από αυτά αντλώ αστείρευτη έμπνευση, υπερπολύτιμη για έναν μουσικό. Η επαφή με διαφορετικούς πολιτισμούς και ανθρώπους από κάθε άκρη της γης είναι για μένα πηγή νέας γνώσης που δεν σταματά ποτέ στην ζωή μας .
Λατρεύω επίσης τη λογοτεχνία. Το διάβασμα έχει κύριο ρόλο στην διατήρηση της συναισθηματικής, πνευματικής και διανοητικής ισορροπίας. Η πνευματική καλλιέργεια είναι σημαντική για κάθε άνθρωπο, πόσο μάλλον για τους καλλιτέχνες.
Ασχολούμαι επίσης πολύ ευχαρίστως με τη διακόσμηση καθώς έτσι μπορώ να εκφράζω και να αποτυπώνω την δημιουργικότητα και την φαντασία μου στον χώρο.

Ποια άλλη μορφή τέχνης σας αγγίζει και γιατί;

Σίγουρα η ζωγραφική. Συγκεκριμένα με συναρπάζουν οι πίνακες των φλαμανδών ζωγράφων του 16ου αιώνα καθώς και τα έργα του Ισπανού ζωγράφου Ντιέγο Βελάσκεθ. Πίσω από κάθε πινελιά σε έναν πίνακα ζωγραφικής υπάρχει μια εξήγηση και κάποιο βαθύτερο συναίσθημα να ανακαλυφθεί. Η ζωγραφική προσφέρει μια διεύρυνση πνευματικών οριζόντων με μια μόλις ματιά.

Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;

Μέσα στις επόμενες εβδομάδες θα ηχογραφήσω το έργο ενός νέου Γερμανού συνθέτη , το οποίο θα παρουσιαστεί τον Φεβρουάριο σε καλλιτεχνική έκθεση στη Βαρκελώνη.
Στα άμεσα μελλοντικά μου σχέδια είναι η ολοκλήρωση της διδακτορικής μου διατριβής και η ηχογράφηση των έργων που αυτή περιλαμβάνει.
Ανυπομονώ επίσης για μια σειρά ρεσιτάλ στην Γερμανία μέσα στο 2020 καθώς και για την επιστροφή μου στην Ιαπωνία για 4 προγραμματισμένες συναυλίες. Επίσης θα ερμηνεύσω τον ερχόμενο Σεπτέμβρη, σε παγκόσμια πρώτη εκτέλεση έργο του συνθέτη Ντίνου Κωνσταντινίδη στο Weill Hall του Carnegie Hall στη Νέα Υόρκη.

Μια ευχή σας για το μέλλον της μουσικής;

Εύχομαι να είχε κάθε παιδί τη δυνατότητα να μάθει ένα μουσικό όργανο.

Βιογραφικό

Η Βίκη Παπανικολάου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη.
Aποφοίτησε από το Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης και το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας – Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης (τάξεις Δ.Πάτρα) με βαθμό «Άριστα».
Έχει διακριθεί σε πανελλήνιους διαγωνισμούς. Το 2008 συνέπραξε ως σολίστ με τη Συμφωνική Ορχήστρα του Πανεπιστημίου Μακεδονίας ερμηνεύοντας τις Παραλλαγές Rococo του P.Tchaikovsky.

Τη χρονιά 2009-2010 μετέβη στη Λειψία της Γερμανίας με υποτροφία του Ι.Κ.Υ., όπου διεύρυνε τις σπουδές της στη Hochschule für Musik Leipzig, υπό την καθοδήγηση των καθηγητών P.Hörr στο βιολοντσέλο και J.Christof στη μουσική δωματίου.
Το 2010 διακρίθηκε στην τελική φάση του Πανελλήνιου Διαγωνισμού Βιολοντσέλου της Καλλιτεχνικής Εταιρίας ” Τέχνη “, ερμηνεύοντας το κοντσέρτο του J.Haydn. Το 2011, μετά από διαγωνισμό στη Θεσσαλονίκη, της απονεμήθηκε η πρώτη υποτροφία ‘Κοσμάς Γαλιλαίας’ που θεσμοθέτησε η Μουσική Εταιρεία Μακεδονίας, προκειμένου να παρακολουθήσει μαθήματα στη θερινή μουσική ακαδημία ‘Mozarteum’ στο Salzburg με τον καθηγητή Enrico Bronzi.
To 2011 ξεκίνησε μεταπτυχιακές σπουδές, υπό την καθοδήγηση του καθηγητή J.Reuling, στο Βασιλικό Ωδείο Βρυξελλών (Koninklijk Conservatorium Brussel) από όπου αποφοίτησε με «Διάκριση». Στη συνέχεια παρακολούθησε ένα δεύτερο κύκλο μεταπτυχιακών σπουδών στην Ανώτατη Μουσική Ακαδημία Robert Schumann του Ντίσελντορφ στην τάξη του καθηγητή Cl.Reichardt.
Έχει συμμετάσχει σε περιοδείες με την Ορχήστρα Νέων Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUYO) και με την Νέα Ορχήστρα της Ζυρίχης (New Zurich Orchestra) σε Ιαπωνία, Κορέα, Κίνα, Σιγκαπούρη και Ταϊλάνδη. Είναι τακτικό μέλος της Φιλαρμονικής της Βαυαρίας, της ορχήστρας μουσικής δωματίου dacapo Μονάχου, της Φιλαρμονικής Νέων Φρανκφούρτης RheinMain, της Ελληνικής Συμφωνικής ορχήστρας Νέων(ΕΛΣΟΝ), της Καμεράτα Βορείου Ελλάδος κ.α. Έχει επίσης συνεργαστεί με την Ορχήστρα μουσικής δωματίου της Ζυρίχης.
Κατά το σχολικό έτος 2016/2017 εργάστηκε στο σχολείο «Isar Gymnasium» του Μονάχου ως καθηγήτρια μουσικής .
Τα έτη 2017-2018 μετέβη στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής για να συμμετάσχει με υποτροφία στο καλοκαιρινό φεστιβάλ Μουσικής Δωματίου στο Kutztown της Πενσυλβάνια.
Τα τελευταία δυο χρόνια συμμετέχει ενεργά στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Μουσική στο σχολείο» που λαμβάνει χώρα στο Τόκιο της Ιαπωνίας.
Έχει εμφανιστεί σε ατομικά ρεσιτάλ στην Ελλάδα, τη Γερμανία, την Τουρκία, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο και την Ιαπωνία. Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια τόσο στην Ελλάδα όσο και το εξωτερικό με τους καθηγητές Δ.Πάτρα, M.Hornstein, M.Flaksman, Α.Bylsma, R.Ripo, X.Jankovic, C.Bohórquez, D.Müller-Schott κ.ά.
Από τον Οκτώβριο του 2017 είναι υποψήφια διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης, Θεσσαλονίκης