Αιμίλιος Γάσπαρης: “Πολλές είναι οι πηγές που μπορώ να αντλήσω την έμπνευση, που θα μπορούσαν να γίνουν ιδέες και θέματα εργασίας”

Τι είναι η ζωγραφική για εσάς; μια μορφή προσωπικής έκφρασης; ανάγκη για δημιουργία; επικοινωνία; ή κάτι άλλο;

Θα μπορούσε η ερώτηση να υπάρξει και διαφορετικά, ποια είναι η σχέση μου με το χαρτί και το μολύβι. Από παιδί θυμάμαι πάντα να υπάρχει μια στενότατη σχέση και όπου χαρτί διαθέσιμο και όποια στιγμή να φτιάχνω γραμμές. Να λοιπόν κι αυτό το κοινότυπο, από παιδί θυμάμαι να ζωγραφίζω. Αυτό συνεχίζεται μέχρι τώρα καθημερινά. Με όποιο μέσο είναι διαθέσιμο. Μια αντίδραση στα πολλά και ποικίλα ερεθίσματα. Έτσι δεν θα χρησιμοποιήσω μεγαλόστομες και βαρύγδουπες εκφράσεις σ’ αυτή τη ωραία ερώτηση. Δεν θα πω πως είναι η ζωή μου και δεν ζω χωρίς τη ζωγραφική, ούτε πως μπορώ ν’ αλλάξω τον κόσμο. Ούτε πως είναι για μένα κάτι το μοναδικό και αναντικατάστατο. Είναι όμως μια καθημερινή άσκηση, ένα διαρκές σχεδίασμα που ξεκίνησε από τα σχεδιάσματα στα περιθώρια των σχολικών βιβλίων και συνεχίζεται. Έτσι κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής θητείας έγιναν εκατοντάδες σχέδια σε διάφορες στιγμές που αποτελούν τη βάση της έκθεσης αυτής. Ούτως ή άλλως το θέμα «στρατιώτης» έχει πολύ ενδιαφέρον. Είναι λοιπόν και προσωπική έκφραση και ανάγκη για δημιουργία και διάθεση για επικοινωνία και καθημερινή ενασχόληση και ψάξιμο και προσωπική ευχαρίστηση και ένα στοίχημα πως θα φτάσω στο επιθυμητό σημείο, να βρω αυτό που αναζητώ και που θέλω. Μια ικανοποίηση και μια χαρά και στις επιτυχίες και στις αποτυχίες.

Πώς θα χαρακτηρίζατε τον εαυτό σας ως εικαστικός;

Πεισματάρης. Θα προσπαθήσω να πετύχω το στόχο μου. Θα πειραματιστώ και θα ψάξω πολύ το κάθε μου θέμα. Με ενδιαφέρει το σχέδιο και μετά το επίσης σημαντικό κομμάτι στη δουλειά αυτή, που είναι το χρώμα. Πάντα υπάρχει ένα σύνολο που πρέπει να πάρει μορφή. Μου χρειάζεται αρκετός χρόνος για να μπορέσω να φτιάξω μια ενότητα πάνω σ’ ένα θέμα. Το θέμα του στρατιώτη με απασχόλησε αρκετά, μετά τα σχέδια στη διάρκεια της θητείας, για την έκθεσή μου στο Κατάλυμα της Γαλλίας στη Ρόδο το 2016. Μοναχικοί στρατιώτες γεμάτοι νοσταλγία. Δεν μου είναι καθόλου εύκολο να σταματήσω να ασχολούμαι με το θέμα μου. Έτσι όσο προλαβαίνω επανέρχομαι. Με τη σειρά αυτή των έργων στο φιλόξενο και ωραίο χώρο του καφέ Rooster έχω την ευκαιρία να ασχοληθώ πάλι μ’ αυτή μου τη δουλειά. Αυτό με ευχαριστεί και παράλληλα ευχαριστώ για το χώρο που μου διαθέτουν για δεύτερη φορά. Την πρώτη φορά στο συγκεκριμένο χώρο, με τον τίτλο «Συνουσίες», 2018, παρουσίασα μια σειρά ερωτικών σχεδίων. Πεισματάρης λοιπόν και ως προς το θέμα της παρουσίασης της δουλειάς μου, πράγμα όχι και τόσο εύκολο. Πεισματάρης και ως προς το κυνήγι του ολοκληρωμένου ποιοτικά αποτελέσματος και ως προς το αδιάκοπο ψάξιμο της αισθητικής αρμονίας. Προτιμώ το μικρό μέγεθος και διαλέγω πάνω από όλα τα νεροχρώματα.

Ποιες είναι οι πηγές έμπνευσής σας ως εικαστικός;

Πολλές είναι οι πηγές που μπορώ να αντλήσω την έμπνευση, που θα μπορούσαν να γίνουν ιδέες και θέματα εργασίας. Μεγάλη σημασία για μένα έχει ο γενέθλιος τόπος. Έτσι έχω ασχοληθεί πολύ ζωγραφίζοντας το χωριό μου που βρίσκεται δίπλα στο Ρέθυμνο. Με το ίδιο το Ρέθυμνο και στη συνέχεια πόλεις και τόποι που έχω ζήσει και έχω αποκτήσει σ’ αυτούς σημαντικές εμπειρίες. Πάντα για να ασχοληθώ με ένα τόπο πρέπει κατά κάποιο τρόπο να τον έχω βιώσει, να έχω περπατήσει και πλησιάσει πολύ κοντά στα συστατικά του. Έτσι έχω αφιερώσει ενότητες στη Ρόδο και στη Νάξο. Ένα επίσης θέμα, που με έχει απασχολήσει πολύ και έχω πραγματοποιήσει δυο εκθέσεις σχετικά, είναι το Άγιο Όρος. Πέρα από τους τόπους ο έρωτας και το γυμνό έχουν τη θέση τους στην αναζήτησή μου. Τον τελευταίο καιρό έχω δυο αγάπες που εξ ίσου μοιράζω το χρόνο μου σ’ αυτές. Τους πετεινούς και τις Σφίγγες. Οι πετεινοί για την εγγύτητα και το χρώμα τους και οι Σφίγγες για τη σύνδεση του με τον πολιτισμό της Θήβας, τη σχέση τους με τη μυθολογία και ότι συμβολίζουν γενικά.

Με ποια προσωπικότητα της Τέχνης θα θέλατε να έρθετε σε διάλογο και με αφορμή ποιο θέμα;

Με πολλές προσωπικότητες και για διάφορα θέματα. Άλλωστε αυτό γίνεται σχεδόν καθημερινά. Μαθαίνουμε μέσα από την πορεία στο χρόνο εκείνων που με το έργο τους άνοιξαν δρόμους ή έφτιαξαν κάτι που για τον καθένα και όλους μας είναι σπουδαίο. Από τα βραχογραφήματα μέχρι τη ρωμαϊκή ζωγραφική, ειδικά στην Πομπηία, τα φαγιούμ και τη βυζαντινή τέχνη, την εκπληκτική αναγέννηση, αλλά και πολλά από τη νεότερη εποχή και τους πολλούς μεγάλους καλλιτέχνες του 19ου και 20ου αιώνα έχουμε να διδαχτούμε και να πάρουμε πολλά. Από τη κινέζικη ζωγραφική μέχρι τα αραβουργήματα στη Γρανάδα και από τον Τσαρούχη, που κι αυτός ανάμεσα στα άλλα ζωγράφισε στρατιώτες, μέχρι τον Χαλεπά με τα υπέροχα του σχέδια. Τώρα στη φάση αυτή όμως θα διάλεγα πρώτα το Δομίνικο Θεοτοκόπουλο για τα ανυπέρβλητα πορτρέτα του. Θα ήθελα να μάθω πως κατάφερε να δημιουργήσει αυτά τα πρωτοποριακά έργα, ποιες ήταν οι σκέψεις του και με ποιο τρόπο οργάνωνε ένα θαυμαστό για μένα σύμπαν. Μετά θα ήθελα να παρακολουθήσω τον Θεοφάνη να φτιάχνει τις νωπογραφίες του στο Άγιο Όρος, επίσης τον Ματίς για τις γραμμές του.

Θα μπορούσατε να ασχοληθείτε με κάποια άλλη μορφή τέχνης εκτός της ζωγραφικής;

Παράλληλα ασχολούμαι με την ποίηση και τη φωτογραφία. Έχω εκδώσει τέσσερις ποιητικές συλλογές. Η πρόσφατη με τίτλο «Συνθέσεις Ρόδων», εκδόσεις Σωτηρόπουλος, 2019, έχει θέμα πάλι τη στρατιωτική θητεία και εκεί υπάρχει εικαστικό υλικό από την ενότητα αυτή με τους στρατιώτες. Η επόμενη ποιητική συλλογή θα κυκλοφορήσει το 2020. Η φωτογραφία λειτουργεί συμπληρωματικά και στο λεύκωμα- συλλογή λαογραφικού υλικού με τίτλο «Ατσιπόπουλο- Τόπος και Άνθρωποι», εκδόσεις Ινφογνώμων, 2015, μπορεί να δει κάποιος μια συλλογή φωτογραφιών που αποτυπώνουν τη συγκεκριμένη κοινότητα. Με έχουν εμπνεύσει αρκετά θέματα, κι ένα από αυτά είναι ένα αγαπημένο λουλούδι, οι φρέζες.

Αν επιλέγατε μια διαφορετική εποχή για να ζήσετε και να δημιουργήσετε ποια θα ήταν αυτή και με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι θα εκφραζόσασταν καλλιτεχνικά;

Δύσκολα μπορεί να βρεθεί εποχή που για περίπου μισό αιώνα περνάμε με σχετική ασφάλεια και σχετική ελευθερία, όπως το 2ο μισό του 20ου, ειδικά στην Ευρώπη. Άρα θα διάλεγα, για να πάμε λίγο πιο έξω, την ίδια εποχή σε μια πόλη της Ευρώπης, όπως το Παρίσι ή το Λονδίνο και με βάση τη γνώση της γλώσσας της χώρας και την οικονομική ευχέρεια φυσικά. Μετά πρόκληση θα ήταν η Νέα Υόρκη ή ακόμα μια πόλη που θα είχε πολλές πηγές προβληματισμού. Με γοητεύουν τα αστικά κέντρα και η αρχιτεκτονική. Πάλι θα είχα ως βάση τη ζωγραφική και θα με ενδιέφερε και η χρήση των συγχρόνων μεθόδων επεξεργασίας και προβολής της εικόνας.

Ποια είναι η σχέση του δημιουργού με το έργο του;

Κρατά μια ζωή. Ακόμα κι όταν αυτό έχει φύγει από τα χέρια μου, πάντα θα υπάρχει και θα με συντροφεύει. Ούτως ή άλλως με κάποια μορφή θα είναι στο αρχείο μου. Τα έργα μου, στα οποία έχω προσπαθήσει να δώσω κάτι το ωραίο, χαίρομαι όταν εκείνοι που τα έχουν απολαμβάνουν αυτό το ωραίο.

Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;

Μέσα στο 2019 θα υπάρξει η παρουσίαση του βιβλίου μου «Συνθέσεις Ρόδων» από τη Φιλολογική Στέγη του Πειραιά. Ετοιμάζω το 2020 την έκθεση ζωγραφικής με θέμα τις «Σφίγγες» και μια νέα ποιητική συλλογή με τίτλο «Κύματα και Ιάματα». Επίσης μια αναφορά και πάλι στο τόπο καταγωγής με μια σειρά επεξεργασμένων φωτογραφιών από τον τόπο αυτό. Ανάμεσα σ’ αυτά υπάρχουν κι άλλες ιδέες και επιθυμίες. Πάντα με γνώμονα το σχέδιο και το λόγο.

Βιογραφικό

Γεννήθηκε στο Ρέθυμνο το 1955. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και εργάστηκε στη Μέση Εκπαίδευση. Έχει μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης από το Πανεπιστήμιο Κρήτης στη Νεοελληνική Φιλολογία. Έχει εκδώσει τέσσερις ποιητικές συλλογές. Το 2015 εκδόθηκε το λεύκωμα-συλλογή λαογραφικών στοιχείων «Ατσιπόπουλο- Άνθρωποι και Τόπος», εκδόσεις Ινφογνώμων. Έχει πραγματοποιήσει δεκαέξι ατομικές εκθέσεις ζωγραφικής.