“Μέχρι στιγμής με έχει απασχολήσει η ένταξη του ασήμαντου, του καθημερινού, της ρουτίνας και του μπανάλ μέσα στο έργο μου, ως πηγή υποσυνείδητων πληροφοριών, στις οποίες εγώ προσωπικά αναζητώ το νόημα και την αλήθεια”
Πώς και πότε αρχίσατε να ασχολείστε συστηματικά με τη Τεχνη; Από τότε που με θυμάμαι ήμουν άτομο που ήθελε να δοκιμάζει τα πάντα και να συμμετέχει παντού. Νομίζω πως αυτή η περιέργεια είναι που με συνδέει με τη τέχνη. Μετά τις πανελλήνιες και με την απόλυτη άρνησή μου να ασχοληθώ με οτιδήποτε άλλο, ξεκίνησα τα συστηματικά μαθήματα ελευθέρου σχεδίου στο εργαστήριο του εξαιρετικού γλύπτη και ζωγράφου Κώστα Αργύρη. Ατέλειωτες ώρες μέσα στο κάρβουνο, ήταν μια νέα πραγματικότητα, που έγινε στοιχείο που ήθελα να καθορίζει το είναι μου. Στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας εισήχθην μετά την ολοκλήρωση των σπουδών μου πάνω στη Γερμανική Γλώσσα και Φιλολογία, οπότε και μπόρεσα να χρηματοδοτήσω τις σπουδές μου, εργαζόμεη στην εκπαίδευση. Από εκείνη τη στιγμή η τέχνη και η εκπαίδευση ήταν δύο ασχολίες που έκλεβαν η μία χρόνο απ’ την άλλη, αλλά που στην ουσία αλληλοπυρωδοτούνταν κιόλας. Πλάι κυρίως στους καθηγητές Άγγελο Αντωνόπουλο και Μανώλη Μεραμπελιώτη, αλλά και με τη συναναστροφή με εξαιρετικούς καλλιτέχνες-συμφοιτητές, άρχισα να ασχολούμαι με τη τέχνη σαν “επαγγελματίας” πλέον και να σκέφτομαι “εικαστικά”.
Καλλιτέχνης γεννιέται κανείς ή γινεται; Αυτό είναι ένα δύσκολο ερώτημα στο οποία όποια από τις δύο απαντήσεις κι αν δώσει κανείς θα είναι λάθος. Σίγουρα έχω συναντήσει καλλιτέχνες με απίστευτο ταλέντο στο σχέδιο, με το οποίο τους προίκισε η φύση, αλλά άλλο τόσο έχω συναντήσει σπουδαίους καλλιτέχνες, των οποίων τα βιώματα, οι ασχολίες και συνθήκες τούς διαμόρφωσαν μια προσωπικότητα τόσο καλλιτεχνική, που αγγίζει την ιδιοφυϊα στον ίδιο βαθμό. Πέρα από αυτό, η συνεχής δουλειά, το ψάξιμο, ο διαρκής απαναπροσδιορισμός και η αφοσίωση είναι επίσης στοιχεία των οποίων τη σημασία σε καμία περίπτωση δεν είναι λιγότερο καθοριστική.
Σε ποιο ρεύμα ή κίνημα θα εντάσσατε τα έργα σας; Η αλήθεια είναι πως πειραματίζομαι με διάφορα υλικά και προσπαθώ να βάζω τον εαυτό μου κάθε φορά σε μια άλλη λογική, ωστόσο για κάποια λόγο πάντα γυρνάμε σ’ αυτο που “ξερουμε”. Έχω επηρεαστεί από πολλά ρεύματα. Μέχρι στιγμής με έχει απασχολήσει η ένταξη του ασήμαντου, του καθημερινού, της ρουτίνας και του μπανάλ μέσα στο έργο μου, ως πηγή υποσυνείδητων πληροφοριών, στις οποίες εγώ προσωπικά αναζητώ το νόημα και την αλήθεια. Με αφετηρία τις δικές μου εμπειρίες από τη παιδική μου ηλικία ως σήμερα, προσπαθώ να συνδέσω τα καθημερινά μας αντικείμενα με έννοιες όπως το σώμα, τη φθορά και την αγάπη και να αναζητήσω ένα νέο τρόπο διαφύλαξης και αρχειοθέτηςη της μνήμης. Οι προσεγγίσεις καλλιτεχνών όπως ο Robert Rauschenberg και ο Jasper Johns θα έλεγα πως έχουν ασκήσει επιρροή στο έργο μου. Ως αντίδραση στον ελιτισμό και προσωπικό συναισθηματισμό του αφηρημένου εξπρεσσιονισμού (που ήταν τότε το πιο διαδεδομένο και αποδεκτό ρεύμα), ο οποίος ολοκληρωνόταν στην ίδια τη πράξη της ζωγραφικής και “λαμβάνοντας το προβάδισμα από την πρακτική του Μαρσέλ Ντυσάν και του Κουρτ Σβίττερς, αρνήθηκαν τις παραδοσιακές έννοιες της αισθητικής”. Με τη χρήση σύγχρονων υλικών, “προ-διαμορφωμένων”, συμβατικών, πραγματικών στοιχείων, “τα κυριολεκτικά αντικείμενα γίνονται αμφιλεγόμενα, ακόμα και αλληγορικά”. Για παράδειγμα οι “Σημαίες” του Τζάσπερ Τζόνς “είναι ταυτόχρονα προηγμένοι πίνακες, άκαμπτα αντικέιμενα και καθημερινά εμβλήματα”. [Η Τέχνη από το 1900].
Από πού αντλείτε την έμπνευσή σας; Όπως ανέφερα και στη προηγούμενη ερώτηση εμπνέομαι απ’ την ίδια τη ζωη, φροντίζω να είμαι συνέχεια σε κίνηση και δράση. Να παρατηρώ, να γυμνάζομαι, να αναλύω συμπεροφορές των άλλων, αλλά και του εαυτού μου, να αποσυναρμολογώ συμπλέγματα και τρόπους σκέψεις των μαθητών μου και να αναζητώ αλήθειες σε φαινομενικά ασήμαντες καταστάσεις. Η φύση, η σωματική άσκηση, η συναναστροφή, η διδασκαλία, η απόλαυση, αλλά και τα υλικά αντικείμενα έχουν σημαντικό ρόλο τόσο στη ζωή μου, όσο και στη τεχνη μου. Ταυτόχρονα θεωρώ σημαντικό να παρακολουθώ τα καλλιτεχνικά δρώμενα, να συζητάω με καλλιτέχνες και να επισκέπτομαι εκθέσεις, πράγμα που σίγουρα με επηρεάζει πολύ στο “τι θα φτιάξω”.
Υπάρχουν προσωπικότηες ή άλλοι καλλιτέχνες που έχουν επηρεάσει το έργο σας; Δουλεύοντας συστηματικά στη Σχολή Καλών Τεχνών παρατηρούσα ότι ο χώρος επηρεαζόταν από μας και εμείς άλλο τόσο επηρεάζαμε εκείνον. Το με ποιον θα μοιραζόμουν το “χώρο” μου και τι έργα θα έφτιαχναν οι φοιτητές δίπλα μου με επηρέαζε άμεσα. Το ίδιο ισχύει με οτιδήποτε βλέπουμε γύρω μας. Είναι στοιχείο της καλλιτεχνικής μας ταυτότητας. Θα μπορούσε να πει κανείς πως υπάρχουν στα έργα μου αναφορές σε καλλιτέχνες όπως η Sarah Lucas, η Louise Bourgeois, ο ο Edward Kienholz , η Mona Hatoum, ο Michelangelo Pistoletto, ο Christian Boltanski, ο Γιάννης Κουνέλλης, ο Βλάσης Κανιάρης και ο Thomas Hirschhorn.
Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που έχετε θέσει στον εαυτό σας ως καλλιτέχνης; Νομίζω πως μια απ’ τις μεγαλύτερες προκλίσεις που τίθεται καθημερινά στου καλλιτέχνες είναι η συνεχής επιμονή, η εξάσκηση και ο πειραματισμός σ’ αυτό που δεν “μπορούμε και τόσο καλά”, η αυτοαναίρεση και η προσπάθεια ξανά και ξανά, άσχετα από συνθήκες όπως η απόρριψη, η κριτική και η μη αναγώριση του έργου μας, τόσο από άλλους όσο και απ’ τον ίδιο μας τον εαυτό. Η σκληρότερη μάχη γίνεται με τον εαυτό μας και όπως μου είχε πει και ο καθηγητής της Γλυπτικής Νίκος Τρανός “η κοινωνία έχει κορεστεί απο καλλιτέχνες. Δεν σε έχει ανάγκη. Αν δεν το πιστέψεις τουλάχιστον εσύ, δεν πρόκειται κανείς να ασχοληθεί μαζί σου.”
Πόσο αποδεκτή είναι η Τέχνη στην Ελλάδα και τι ρόλο καλείται να παίξει στο δημόσιο χώρο; Η Ελλάδα είναι μια χώρα της οποίας η ταυτότητα καθορίζεται άμεσα απ’ το πολιτισμό. Με μια ιστορία να μας βάζει στο επίκεντρο της παγκόσμιας πολιτισμικής κληρονομιάς, είμαστε μια χώρα που αγαπά τη τέχνη και τη σέβεται. Δεν διστάζω να πω, πως να “δηλώνω καλλιτέχνης” είναι κάτι που κάνω με μεγάλη υπερηφάνεια. Ζούμε σε μια χώρα ζωντανή, όπου κάθε γωνία έχει να διηγηθεί και μια ιστορία και αυτή η άναρχη πολυχρωμία είναι κάτι που μας χαρακτηρίζει. Μέσα σε τέτοιους δρόμους ανθίζει όχι μόνο η κλασική τέχνη με τη μορφή μνημείων, αλλά υφίστανται και ιδανικές προϋποθέσεις για δράσεις με τη μορφή περφόρμανς στο δημόσιο χώρο.
Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια; Τα σχέδια μου για το μέλλον είναι να εξισορροπήσω ακόμα καλύτερα την ενασχόληση μου με την εκπαίδευση και την καλλιτεχνική μου δημιουργία και πάντα ζητάω να πάω ένα βήμα παραπέρα. Κάθε έργο που έχει εκτεθεί, έχει “ολοκληρωθεί” και με κάποιο τρόπο τελειώσει. Επομένως υπάρχει διαρκώς το ερώτημα ποιο θα είναι το επόμενο και ποιες “ατέλειες” των προηγούμενων θα καταφέρω να υπερβώ. Αυτή η συνεχής αυτοαναίρεση είναι νομίζω στοιχείο του χαρακτήρα μου, που με κάνει να συνεχίζω να θέλω να δημιουργώ. Για το άμεσο μέλλον υπάρχουν κάποια συγκεκριμένα πρότζεκτ με τα οποία θα ασχοληθώ, ωστόσο δεν μπορώ ακόμα να πω με σαφήνεια “πού θα με πάει”.
Βιογραφικό. Χριστίνα-Σύλβια Σημαντήρα
Η Χριστίνα-Σύλβια Σημαντήρα είναι ελληνογερμανίδα εικαστικός που ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Το 2010 αποφοίτησε από το Τμήμα Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΕΚΠΑ με «Άριστα» και το 2016 ολοκλήρωσε τις σπουδές της στο Α’ Εργαστηριο Ζωγραφικής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας επίσης με «Άριστα», με καθηγητές τον Α. Αντωνόπουλο και το Μ. Μεραμπελιώτη. Έχει συμμετάσχει σε πολλές εκθέσεις και δράσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό και έχει φοιτήσει στην Kunsthochschule Berlin-Weissensee ως υπότροφος του ΙΚΥ. Έχει βραβευτεί για το έργο της για το Ίδρυμα της Ρόζα Λούξεμπουργκ και παράλληλα με την εικαστική της δραστηριότητα διδάσκει Εικαστικά στη Γερμανική Σχολή Αθηνών.
Ιστοσελίδα: www.christinasylviasimantira.com
Εκθέσεις:
2020: “Ring” (Kappatos Rooms 2020). Kappatos Gallery. Επιμέλεια: Ειρήνη Νανούρη.
2019: “Ο δρόμος της Φύσης”. Έκθεση στα πλαίσια εορτασμού ης εβδομάδας μητρικού θηλασμού
στην Αίθιυσα Νικος Κεσσανλής της ΑΣΚΤ. Συνεργασία του Α’ Εργαστηρίου της ΑΣΚΤ και
του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού. Επιμέλεια: Άγγελος Αντωνόπουλος, Πέννυ Γκέκα.
2019:«Rosa’s new clothes». Εικαστικός Κύκλος ΔΛ. Εικαστική έκθεση, ημερολόγιο και
διαγωνισμός (Α’ Βραβείο) σε συνεργασία με το Α’ Εργαστήριο Ζωγραφικής της
ΑΣΚΤ και το Ίδρυμα Ρόζα Λούξεμπουργκ. Επιμέλεια: Άγγελος Αντωνόπουλος.
2018: «Νέοι καλλιτέχνες εμπνέονται από την Έξοδο». Τρικούπειο Ίδρυμα, Μεσολόγγι 2018.
Επιμέλεια: Άγγελος Αντωνόπουλος. Οργάνωση: Μαρία Φερεντίνου
2017: «Tidal Flow Relocated» στη Δημοτική Πινακοθήκη Κυκλάδων. Επιμέλεια: Τζέννυ Τσουμπρή.
2017: «Tidal Flow Revisited» στη Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά. Επιμέλεια: Τζέννυ Τσουμπρή.
2017: «16 απόφοιτοι του..2016» στην Αίθουσα Τέχνης Αγκάθι-Κartαλος.
2015: «archive art» στο Ιστορικό Αρχείο του Πολιτιστικού Ιδρύματος του Ομίλου Πειραιώς
(εικαστική προσέγγιση στην έννοια του αρχείου)
2015: Έκθεση των φοιτητών του Α’ Εργαστηρίου Ζωγραφικής της ΑΣΚΤ στην Πινακοθήκη Γρηγοριάδη με την επιμέλεια του Α. Αντωνόπουλου.