“Το αστικό τοπίο της πατρίδας μου είναι ένα μεγάλο κομμάτι της εικαστικής μου έρευνας εδώ και 40 χρόνια. Ενότητες της δουλειάς μου είχαν το στοιχείο της πόλης, του σπιτιού, του θύλακα θα έλεγα της προσωπικής μου ζωής”
Ποια είναι η γνώμη σας για την αισθητική, αρχιτεκτονική και κοινωνιολογική ερμηνεία της “Αθηναϊκής” πολυκατοικίας; Η αισθητική και αρχιτεκτονική ερμηνεία της “Αθηναϊκής” πολυκατοικίας χωρίζεται σε δυο κατηγορίες. Στις πολυκατοικίες του μεσοπόλεμου και τις πρώτες της μεταπολεμικής περιόδου, που έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και που με αυτές θέλω να ταυτίζομαι τόσο σαν αναμνήσεις όσο και σαν αναφορά της πόλης που γεννήθηκα και ζω, όσο και με την δεύτερη κατηγορία των μίζερων κουτιών που κτίστηκαν για τους λόγους που κτίστηκαν. Κοινωνιολογικά δεν θα ήθελα να το προσεγγίσω γιατί τα πράγματα ανά δεκαετία αλλάζουν και ειδικότερα τα τελευταία χρόνια έχουν ανατραπεί όλα τα δεδομένα στα κοινωνιολογικά συμπεράσματα. Θα θυμηθώ μια φίλη μου Ισπανίδα που όταν ήρθε να με δει στην Αθήνα μου είπε <θεέ μου!! Σαν την Βηρυτό είναι εδώ> και το είπε με γλύκα. Ακόμα δεν ξέρω αν πρέπει να χαρώ ή όχι.
Ποια είναι η διαφορά με αντίστοιχα κτήρια πόλεων του εξωτερικού; Όλα νομίζω ότι είναι εκτός από υποκειμενικά και συγκριτικά. Ας σκεφτούμε μια μεσοαστική πολυκατοικία στο Παρίσι ή στη Γενεύη, με μία στο Κάιρο ή στο Καράτσι. Είναι η παρηγοριά μου αυτός ο τρόπος σκέψης για τα πράγματα που δεν μου αρέσουν στην πατρίδα μας.
Ακάλυπτος εσωτερικός χώρος οικοδομικών τετραγώνων από πολυκατοικίες. Γιατί κατά τη γνώμη σας έχουν τη μορφή που όλοι γνωρίζουμε; Γιατί ποτέ όσο θυμάμαι τον εαυτό μου δεν μας ενδιέφερε ο δημόσιος ή ο κοινόχρηστος χώρος. Μην πάμε μακριά. Ας κοιτάξουμε τα μπαλκόνια των περισσότερων πολυκατοικιών της Αθήνας. Είναι κάτι που και τώρα που έφτασα σε αυτή την ηλικία, δεν μπόρεσα να καταλάβω.
Έχετε βιωματική σχέση με το διαμέρισμα κάποιας πολυκατοικίας; Μεγάλωσα σε μία πολυκατοικία στου Μακρυγιάννη. Η περίοδος βέβαια του 1960-1970 ήταν διαφορετική από τη σημερινή, με την έννοια της ύπαρξης της γειτονιάς με ταυτότητα. Την ταυτότητα αυτή την προσδιορίζω στην ύπαρξη των μικρών μαγαζιών, Σήμερα στο κέντρο που ζω δεν υπάρχει ο τζαμάς, ο σιδεράς, η μοδίστρα, ο μαραγκός κλπ. Αυτό μου λείπει, αλλά ευτυχώς έχω απέναντι μου τον τελευταίο ίσως κατασκευαστή μουσικών οργάνων, πράγμα που μου υπενθυμίζει τη γλύκα της γειτονιάς.
Το αστικό τοπίο της πατρίδας μας, σάς έχει απασχολήσει εικαστικά; Είναι ένα μεγάλο κομμάτι της εικαστικής μου έρευνας εδώ και 40 χρόνια. Ενότητες της δουλειάς μου είχαν το στοιχείο της πόλης, του σπιτιού, του θύλακα θα έλεγα της προσωπικής μου ζωής. Τελευταία, το 2019 παρουσίασα στη Genesis Gallery/Αθήνα, στην Cube Gallery/Πάτρα, στη Marginalia Gallery/Λευκωσία και στην Art Cocoon/Ντουμπάι, την ενότητα “Distinct District” που αφορά το αστικό τοπίο του οπτικού μου ορίζοντα με ουσιαστική προσέγγιση από τα κείμενα του Νίκου Βατόπουλου και της Μανίνας Ζουμπουλάκη.
Βασίλης Καρακατσάνης
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1957 όπου ζει και εργάζεται.
Σπούδασε ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας, Θεωρία της Τέχνης στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Βαρκελώνης & Συντήρηση Αρχιτεκτονικών Μνημείων στο Centro Europeo της Βενετίας, με υποτροφίες του ΙΚΥ, της Ισπανικής Κυβέρνησης & του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Έχει εκθέσει από το 1982 έως σήμερα, (ατομικές εκθέσεις) στην Ελλάδα, Κύπρο, Ισπανία, Ιταλία, Ινδονησία, Ισημερινό, Τουρκία, Δανία, H.A.E. & Γερμανία.
Συμμετείχε σε δεκάδες ομαδικές εκθέσεις, Art Fairs & διεθνείς εκθέσεις.
Έργα του βρίσκονται σε μουσεία, ιδιωτικές και δημόσιες συλλογές στην Ελλάδα & το εξωτερικό.
Αφιέρωμα στην «Πολυκατοικία»
Η Ελληνοαμερικανική Ένωση παρουσιάζει ένα σύνθετο θεωρητικό και εικαστικό εγχείρημα με γενικό θέμα την «Πολυκατοικία» ως ισχυρό κοινωνικό, αισθητικό και συναισθηματικό σύμβολο στην αστική ζωή των τελευταίων 100 χρόνων.
Η «Πολυκατοικία» αναπτύσσεται ως υβριδικό αφήγημα στους δύο εκθεσιακούς χώρους του ισογείου. Ζωγραφική, γλυπτική, κέντημα και υφαντική, εγκαταστάσεις, βίντεο και φωτογραφία συνδιαλέγονται με τεκμήρια, μακέτες, αναμνηστικές σημειώσεις και άλλο αρχειακό υλικό, ώστε να αρθρώσουν από κοινού ένα σύνθετο αφήγημα για την εμπειρία της κατοίκησης.
Η πολυκατοικία, όπως τη γνωρίζουμε σήμερα, γεννήθηκε από το διάταγμα του 1929 περί οριζοντίου δομήσεως, αλλά μεταπολεμικά συνδέθηκε με την αστυφιλία και την αντιπαροχή, όπως και με την ανάπτυξη των προαστίων. Η αισθητική, αρχιτεκτονική και κοινωνιολογική ερμηνεία της παραμένει πάντα ένα ζητούμενο. Η έκθεση, οι ομιλίες, οι ξεναγήσεις και τα εκπαιδευτικά προγράμματα που θα πλαισιώσουν το εγχείρημα αυτό, φιλοδοξούν να ενισχύσουν ένα δημόσιο διάλογο γύρω από την επικράτηση, την εξέλιξη και την προοπτική της πολυκατοικίας ως ενός φαινομένου που σφραγίζει τον ελληνικό αστικό χώρο αλλά και να προκαλέσουν μια βεντάλια βλεμμάτων από την αρχιτεκτονική, τις κοινωνικές επιστήμες, τις τέχνες και τα προσωπικά βιώματα όλων.
Η έκθεση «Πολυκατοικία», περιλαμβάνει αφενός έργα συγχρόνων φωτογράφων, αρχιτεκτόνων και φλανέρ της πόλης και αφετέρου έργα εικαστικών δημιουργών που διαπραγματεύονται πολυσχιδώς το ίδιο θέμα. Αρκετά από τα εικαστικά έργα που παρουσιάζονται παραχωρήθηκαν από σημαντικά Ιδρύματα και ιδιωτικές συλλογές ειδικά για την έκθεση, ενώ άλλα προέρχονται από αρχεία των καλλιτεχνών. Την «Πολυκατοικία» πλαισιώνουν σημαντικές παράλληλες δράσεις με ελεύθερη είσοδο για το κοινό́.
Στην «Πολυκατοικία» παρουσιάζονται έργα των: Διονυσίας Αλεξιάδου, Γιάννη Αντιόχου, Ειρήνης Βουρλούμη, Γιώργη Γερόλυμπου, Ανδρέα Γιακουμακάτου, Ιάκωβου Δρακούλη, Γιώργου Θάνου, Νίκου Ι. Καλλιανιώτη, Γιάννη Καλύβα, Στάθη Καλύβα, Enri Canaj,
Δημήτρη Κλεάνθη, Δήμητρας Κίτσιου, Ένης Κούκουλα, Ιωάννη Κουρταλή,
Νίκου Λεοντόπουλου, Ανθή Μάρα, Παναγιώτη Μαρκολέφα, Λουκά Μπαρτατίλα,
Χάρη Παπαδημητρακόπουλου, Στέφανου Πασβάντη, Βαγγέλη Πουλή, Μαγδαληνής Σγουρίδη, Ευαγγελίας Σύρου, Ηλία Τσαουσάκη, Κώστα Τσιαμπάου, Δημήτρη Φιλιππίδη, Τάσου Χαλκιόπουλου, Κλεοπάτρας Χαρίτου.
Καθώς και των: Ηώς Αγγελή, Γιάννη Αδαμάκη, Ανδρέα Βουρλούμη, Μάριου Βουτσινά, Μαρίας Διακοδημητρίου, Φραγκίσκου Δουκάκη, Γιώργου Ζογγολόπουλου, Ειρήνης Ηλιοπούλου, Μηνά Καμπιτάκη, Βασίλη Καρακατσάνη, Νικόλα Κληρονόμου, Δήμητρας Κωνσταντινίδη, Γιάννη Λασηθιωτάκη, Βασίλη Λιαούρη, Τάσου Μαντζαβίνου, Ασαντούρ Μπαχαριάν, Γιάννη Μπεκιάρη, Χρόνη Μπότσογλου, Μαίρης Νταγιαντά, Γεύσως Παπαδάκη, Κώστα Παπανικολάου, Δημήτρη Πετρολέκα, Στέλιου Πετρουλάκη, Ράνιας Ράγκου, Γιώργου Ρόρρη, Αριστείδη Ρωμανού, Γιάννη Στεφανέλλη, Ιωάννας Τερλίδου, Αλέκου Φασιανού, Βιργινίας Φιλιππούση, Αθηνάς Χατζή, Νίκου Χιωτίνη, Γιώργου Χουλιαρά, Νίκου Χουλιαρά.
Ευχαριστούμε θερμά για την απλόχερη προσφορά έργων από τα αρχεία τους όλους τους συμμετέχοντες καθώς και τα Μουσεία, Ιδρύματα και συλλέκτες, αρκετοί από τους οποίους επιθυμούν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους. Θερμά ευχαριστούμε επίσης τους εξαιρετικούς τεχνικούς συνεργάτες μας καθώς και τους χορηγούς της σύνθετης αυτής απόπειρας.
Τέλος, ένα μεγάλο ευχαριστώ θα θέλαμε να απευθύνουμε στην Ελληνοαμερικανική Ένωση για την επιμελητική πρόσκληση, τη διοργάνωση και την εξαιρετική συνεργασία. Χωρίς την πολύτιμη συμβολή όλων τους, η έκθεση δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί.
Νίκος Βατόπουλος & Ίρις Κρητικού Επιμελητές της έκθεσης
• Γκαλερί Ελληνοαμερικανικής Ένωσης, Μασσαλίας 22, Αθήνα
• Εγκαίνια: Τετάρτη 30 Νοεμβρίου 2022, 19:00-22:00
Ωράριο λειτουργίας: Δευτέρα – Παρασκευή: 12:00 – 20:00, Σάββατο: 10:00 – 14:00 – Είσοδος Ελεύθερη – Τηλ: 2103680052
