Έργο του εικαστικού Panagiotis Ferentinos “Apollo” Digital drawings (edition of 5). Offset printing on Landor grey paper. 76 x 112 cm 2016
10 Χρόνια επιτυχημένης πορείας
Η Άνοιξη ήρθε και τα Δίπολα αναγεννημένα γιορτάζουν τα δέκα χρόνια παρουσίας τους στην καλλιτεχνική σκηνή με μία μεγάλη έκθεση σύγχρονης τέχνης εκτός συνόρων.
Ρώμη 2025
ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ στην αιώνια πόλη έναν χρόνο μετά…
Στις 16 Μαΐου εγκαινιάζεται η έκθεση “Δίπολα” στη καρδιά της Ρώμης.
Μέσω του Pegaso Centro studi Di Formazione E Cultura Ellenica και του ιδρυτικού της στελέχους Μαρία Μπαράκου, τα Δίπολα είναι οι επίσημοι προσκεκλημένοι του φεστιβάλ – Settimana Ellenica 2025, μία εβδομάδα ελληνικού πολιτισμού, η οποία θα πραγματοποιηθεί στο Palazzo Marotti, στη Via Nazionale 176 εντός του ιστορικού κέντρου της Ρώμης.
Με τον ομώνυμο τίτλο του ονόματός της, η ομάδα Δίπολα με τη νέας της έκθεσης, διαφημίζει το όνομά της στη πρωτεύουσα της Ιταλίας και γιορτάζει εκτός συνόρων, τη παρουσία της στα καλλιτεχνικά πράγματα, με μία μεγάλη φεστιβαλικού τύπου εκθέση, με ομιλίες, διημερίδες, δράσεις, performances παιδικά εργαστήρια και εικαστικά έργα που θα ενσαρκώνουν τον όρο Δίπολα.
Μία πραγματική απόβαση της σύγχρονης παραγωγής της εγχώριας τέχνης, στην καρδιά της Ρώμης.
Τα Δίπολα με τον τρόπο αυτό όχι μόνο παράγουν μα και εξάγουν πολιτισμό και δημιουργούν έναν δίαυλο καλλιτεχνικής επικοινωνίας με τη γειτονική χώρα.
Μία έκθεση που θα αποτελέσει την αρχή για τη δημιουργία ουσιαστικής σχέσης και ανταλλαγής απόψεων για την τέχνη συνολικά, με στόχο τη δημιουργία ενός ενδιάμεσου πόλου που παράγεται από τη σύγκρουση των δύο πρωταρχικών αντιθετικών πόλων.
Το άσπρο και το μαύρο της Ελλάδας (των ακραίων αντιθέσεων) συναντά το ενδιάμεσο γκρίζο της Ρώμης … σχέση διαλεκτική.
Την επιμέλεια έχουν οι ιδρυτές της ομάδας Δίπολα: επιλογή καλλιτεχνών – επιμέλεια – οργάνωση – στήσιμο: Δημήτρης Λάμπρου, (Εικαστικός, Μεταπτυχιακό εικαστικών Τεχνών, ΑΣΚΤ, ιδρυτής ομάδας Δίπολα).
Επιμέλεια θεωρητικών κειμένων: Δημήτρης Καρατζάς, (Εικαστικός, Μεταπτυχιακό εικαστικών Τεχνών, ΑΣΚΤ, Σχολή κινηματογράφου και τηλεόρασης Λυκούργου Σταυράκου).
2015 – 2025
Πριν από δέκα χρόνια ακριβώς λοιπόν, εν μέσω κρίσης, η νεοσύστατη τότε ομάδα, μέσω του ιστορικού τέχνης, επιμελητή της και καθηγητή αρχαίας τέχνης Ευθύμη Λαζόγκα κάνει αισθητή τη παρουσία της στη καλλιτεχνική σκηνή, στη πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων, στο Μεταξουργείο (Απρίλιος 2015).
Η έκθεση έχει ως στόχο να αναδείξει νέους εικαστικούς και να προβάλλει το έργο τους σε σημαντικούς θεσμικούς χώρους, δίπλα σε αξιόλογους αναγνωρισμένους εικαστικούς, οι οποίοι αποτελούν και τιμώμενα πρόσωπα στις συγκεκριμένες εκθέσεις.
Οι νέοι δημιουργοί διαπραγματεύονται και προβάλλουν εικαστικά, μέσα από έργα ζωγραφικής, γλυπτικής, εγκαταστάσεις, βίντεο και performances τις δύο αντιφατικές έννοιες που ορίζει ο όρος «δίπολα». Κάθε εννοιολογικό δίπολο αναδεικνύεται μέσα από ένα ή δύο ξεχωριστά έργα, που μεταξύ τους βρίσκονται σε άμεσο διάλογο για να αντιπαρατεθούν θεμελιώδεις αντιφατικές έννοιες όπως η ύλη και το άυλο, το εφήμερο και το αιώνιο, η εικόνα και το ανεικονικό, το αρσενικό και το θηλυκό, το φως και το σκοτάδι, η άνοδος κι η κάθοδος, το αριστερά και το δεξιά, δίνοντας τη δυνατότητα στους καλλιτέχνες να συνδυάσουν διαφορετικά υλικά και να αναδείξουν δύο διαφορετικές εικαστικές ταυτότητες τους (Ευθύμης Λαζόγκας, ιστορικός τέχνης).
Σύμφωνα με τον εικαστικό και συν-ιδρυτή της ομάδας Δίπολα, Δημήτρη Καρατζά τα Δίπολα είναι ένας ζωντανός οργανισμός σύγχρονου πεδίου της τέχνης, μία νησίδα δημόσιας σφαίρας.
10 χρόνια ΔΙΠΟΛΑ
Η καλλιτεχνική ομάδα ΔΙΠΟΛΑ αποτελεί μια δυναμική πλατφόρμα έκφρασης και αναστοχασμού, γεννημένη από την ανάγκη να συνδεθούν δημιουργικές δυνάμεις και να διαμορφωθεί ένα πεδίο διαλόγου ή αλλιώς μια “νησίδα δημόσιας σφαίρας”. Η “ζωή” μετά τις σχολές τέχνης και ειδικά την περίοδο που έκανε τα πρώτα της βήματα η ομάδα ήταν στην κυριολεξία από μεριάς έμπνευσης και καλλιτεχνικής κοινότητας μια έρημος και ειδικά στην περιφέρεια. Από την πρώτη της παρουσίαση στην Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων το 2015, η ομάδα εξελίχθηκε σε έναν ανοικτό οργανισμό, όπου εικαστικοί, ιστορικοί τέχνης, συγγραφείς και επιμελητές συνεργάζονται, πειραματίζονται και αναζητούν νέα μοντέλα καλλιτεχνικής σύμπραξης και παρουσίασης της δουλείας τους. Οι δράσεις μας περιλαμβάνουν εκθέσεις και παρεμβάσεις πέρα από το κέντρο της Αθήνας, σε χώρους που δεν ανήκουν στα καθιερωμένα σημεία της εικαστικής σκηνής. Παράλληλα, έχουμε διοργανώσει εκθέσεις εκτός Ελλάδας, επιδιώκοντας τη σύνδεση με διεθνείς πολιτιστικούς φορείς και την παρουσίαση της δουλειάς μας σε ένα ευρύτερο κοινό.
Ενδεικτικά θα αναφέρουμε μερικούς σημαντικούς σταθμούς της ομάδας:
• “ΔΙΠΟΛΑ”, Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων, 2015
• “Στον Ιστό της Πηνελόπης”, Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, Αθήνα,2022
• “Απορία”, Platforms Project – Independent Art Fair, 2023
• “Λαβύρινθος”, Κόκκινο Σπίτι, Χαλκίδα, Ευρίπεια 2023
• “Αιώνια Μήτρα”, Δημοτική Πινακοθήκη Ηρακλείου / Βασιλική του Αγίου Μάρκου,2022
• “GENERATIONS” Contemporary Art Exhibition, Δημοτική Πινακοθήκη Μαλεβιζίου και Οινοποιείο Διγενάκη, 2019
• “Fragment of Chaos”, ΡΟΜΑΝΤΣΟ, Αθήνα,2023
• “New World”, Arte Borgo Gallery, via Borgo Vittorio 25, Rome, Italy, 2024
Ενώ το όραμα της ομάδας το έχουν εμπιστευτεί σημαντικοί καλλιτέχνες με μεγάλη καλλιτεχνική πορεία αλλά και νεότεροι εικαστικοί.
Πέρα όμως από τις ιστορικές περιοδολογήσεις και τις «θεσμικές»εκπληρώσεις, εν όψη απουσίας ανοικτών δομών, η ομάδα ΔΙΠΟΛΑ και συγκεκριμένα τα ιδρυτικά της μέλη πασχίζουν να φτιάξουν έναν ιστό για να αιχμαλωτίσουν αυτό που χάνεται ή στην καλύτερη αυτό που είναι ήδη χαμένο για πάντα. Κρυφός πόθος είναι η ώθηση που δίνει η ομάδα στα μέλη της να λειτουργήσει προωθητικά για να ξεθαφτούν οι παραπόταμοι ενός ρεύματος που διαπερνά αυτόν το τόπο.
Αλλά όταν μιλάμε για τόπο δε μιλάμε μόνο για γεωγραφία αλλά για την διαρκής αναδημιουργία μέσα από την ανθρώπινη εμπειρία μιας γέφυρας για την αποκάλυψη νέων νοημάτων και ρηγμάτων.
Τα ΔΙΠΟΛΑ ως στοχασμό δεν έχουν τις αντίθετες έννοιες ως σταθερά μεγέθη αλλά ως πεδία αβεβαιότητας και μεταβολής.
Το ερώτημα, που συνεχώς εμφανίζεται, δεν είναι αν τα δίπολα “επιλύονται”, αλλά πώς μπορούμε να τα αξιοποιήσουμε δημιουργικά, ώστε να αναδείξουμε τις μεταβατικές, ανοιχτές και δυναμικές τους δυνατότητες.
Αν η κοινωνία με την λογική των δύο άκρων αλλά και με την ρευστότητα των ταυτοτήτων χειραγωγήθηκε και αποσταθεροποιήθηκε, πρέπει να ρωτήσουμε: πώς μπορούμε να ισορροπήσουμε τη δυναμική αλλαγή με τη συλλογική συνοχή;
Αντί για έναν τυφλό νεωτερικό ριζοσπαστισμό ή έναν αντιδραστικό συντηρητισμό, πρέπει να αναρωτηθούμε τι από το παρελθόν μπορεί να εξελιχθεί, και τι πρέπει να διατηρηθεί.
Αυτή είναι και η διανοητική και αισθητική στάση μας απέναντι στον σύγχρονο κόσμο. Βασίζεται στην ένταση μεταξύ του τοπικού και του παγκόσμιου, στην ανάγκη να διατηρηθεί η μνήμη και η συνέχεια μέσα από σύγχρονες μορφές έκφρασης. Αυτό μας φέρνει κοντά σε έργα όπως του Γιώργου Ξένου που έχει στηρίξει πολλές φορές την δουλειά μας αλλά και άλλων δημιουργών όπως του Γιώργου Σκυλογιάννη, Νίκου Έξαρχου, Μαργαρίτας Πέτροβας κ.ά. Οι ιδέες του Αλέξανδρου Τζώνη για το πως να διατηρήσουμε την αίσθηση του χώρου, τη φυσική εμπειρία των υλικών και την σχέση με την μνήμη αντί να αφεθούμε σε μια “iconic” ρευστότητα είναι που μας δείχνουν ένα δρόμο μέσα και πέρα από τα δίπολα. Ως προς αυτό έχουν πολλά να γίνουν μιας και νιώθουμε ότι ακόμα είμαστε στην αρχή. Στο άρθρο του “Critical Regionalism Revisited” ο Kenneth Frampton, που δημοσιεύθηκε στο τεύχος 103 στο περιοδικού OASE το 2019, στη σελίδα 18 και ενότητα 3 μας θυμίζει τις πηγές αυτής της ιδέας:
Poland 2005
“In their seminal essay, “The Grid & the Pathway” of 1981 in which they first coined the term Critical Regionalism, Alex Tzonis & Liane Lefevre singled out the Benaki St apartment block in Athens of Dimitri & Susanna Antonakaki dating from 1974, for synthesizing the dialogical & in many respects antithetical relationship between Dimitri Pikionis’s highly topographic Philopappou Hill in Athens of 1959 and the structural grid of Konstantinidos’s Janina archeological museum of approximately the same date! As l wrote in 1985, Tzonis considered the Benakis building as combining the labyrinthic pathway of the Greek island vernacular with a regular trabeated Neo- Corbusian reinforced concrete grid!”
Η πλούσια πολιτισμική στρωματογραφία, το ισχυρό γεωγραφικό και κλιματικό αποτύπωμα αλλά και η υλική και πνευματική παράδοση της Ελλάδας για εμάς είναι ένα πρωτογενές υλικό.
Από την άλλη η αναπόφευκτη διαλυτική δύναμη της τεχνολογίας μας προτρέπει να οργανώσουμε τις μορφές γύρω από μια έλλειψη που δημιουργεί ένταση και ροή – αντί να έχουμε μια σταθερή σύνθεση να έχουμε μια αίσθηση αναμονής, συγκέντρωσης ή ακόμη και απώλειας.
Αυτή η αισθητική προβληματική συνδέεται με έργα που διερευνούν τη σχέση παρουσίας-απουσίας, τη δομή του κενού και την ενεργή συμμετοχή του θεατή στην αντίληψη του χώρου.
Εν κατακλείδι, αυτός ο ρόλος δεν είναι ένας ρόλος εμπροσθοφυλακής (Avant-garde), αλλά οπισθοφυλακής (Arrière garde), μιας και από εκεί κανείς μπορεί να αισθανθεί τόσο το νέο που έρχεται όσο και το παλιό που προϋπήρχε.
Καρατζάς Δημήτρης, Εικαστικός – Εκπαιδευτικός, Μεταπτυχιακό εικαστικών Τεχνών, ΑΣΚΤ, Σχολή κινηματογράφου και τηλεόρασης Λυκούργου Σταυράκου.
Βιβλιογραφία: Παραπομπή κειμένου: *Σκανδάλης, Σ. (Χειμώνας 2022-23). Ένα θετικό ρεύμα σκέψης μέσα στο ταραγμένο πέλαγος της σύγχρονης αρχιτεκτονικής. ΚΤΙΡΙΟ, (13).
Ανακτήθηκε από https://oikodomin.com/kritikos-topikismos/
https://www.instagram.com/dipolartplatform?igsh=MnprMHJhZ2s0aWRn https://www.dipola.org/
Συμμετέχουν οι εικαστικοί καλλιτέχνες:
Georgios Xenos
Artemis Potamianou
George Skylogiannis
Angelos Skourtis
Georgios Kevrekidis
Andriana Daouti
Eleſtheria Kapsali
Pamela Stefanopoulou
Konstantina Paraskevopoulou
Αnastasia Angelaki
Andriana Daouti
Margarita Petrova
Sofia Bakirtzi
Sofia Drossou
Laskarina Karagianni
Gefso Papadaki
Μaria Zygomala
Yiota Mpouza
Kerasia Touliatou
Angela Karalis
Christina Pancess
Yiannis Koutsos
Lukiana Papadopoulou
Marina Korelli
Panagiota Chalari
Mitsakou Stavroula
Stavroula Michalopoulou
Anna-Maria Hadjistephanou
Marina Hadjieſthimiou
Tania Trepekli
Lampini Markou
Maria Papantoniou
Panagiotis Ferentinos
Eirini Aspridou
Angeliki Triantopoulou
Dikea Despotaki
Evangelos Karamanlis
Stylianoudakis Andreas
Kristi Grigoriou
Panagiotis Brentas
Elena Arsenidou
Samartzidou Katerina
Ion Rudolf
Maria Kalognomou
Orfanou Sotiria
Nikos Exarhos
Zografia Popoli
Vassiliki Koskiniotou
Sofia Foniadaki
Maria Karzi
Vivi Velaeti
Mato Ioannidou
Georgios Kevrekidis
Matalliotaki Rena
Efdoxia Stafylaraki
Alexandros Kapetanou
Nadia Skiada
Ianthi Aggelioglou
Vivetta Sarri
Tsimopoulou Paraskevi
Stavroula Poulaki
Demetra Savva
Cadit Quaestio
Christiana-Dafni Tatsi
Popi Stavrianou
Anastasia Riga
Margarita-Maria Oikonomou
Irini Vazoukou
Anna Papadaki
Pamela Stefanopoulou
Antigone Valery
Mouzaki Chaido
Papadopoulou Loula
Marina Bompou
Natasa Balouktsi
Maria Nagiou
Μarianna Kontoe
Evmorfia-Dimitra Farantou
Agapi Fesatidou-Psarraki
Olga Mitseli
Stella Tsoumatidou
Aimilia Filippakou
John Demoulas
Maria Argyrakopoulou
Andreas Nikolaidis
George Anastasiadis
Lila Dixon
Panagopoulou Nina
Dida Papalexandrou
Savvas Mavidis
Terry Moustakaki (T.M.13:13)
Eugenia Galanopoulou
Rapanaki Eleytheria
Stathis Fotis
Mima Razelou
Rimpatsiou Ekaterini
Eva Charalampidou
Andreas Filippopoulos-Michalopoulos
Kapetan Mygas (Dimitrios Mistriotis)
Evangelia Movsesian
Dimitrios Belogiannis
Denada Mpoulari
Dionysus Adamopoulou
Sofi Senoglou
George Pandazis
Kate Horti
Josephine Fyrigou
Εγκαίνια έκθεσης 16 Μαΐου, 19:30
Η έκθεση θα διαρκέσει ως τις 23 Μαΐου
