Επιμέλεια: Εύα Πετροπούλου Λιανού
Hercules Victor Olivarius
Η #ελαιοσυγκομιδή για την φετινή περίοδο ολοκληρώθηκε, η δε επιτυχής αποπεράτωση μίας τέτοιας πανάρχαιας και ιερής διαδικασίας, γεννά συναισθήματα ευφροσύνης και πνευματικής αλλά και σωματικής πληρότητας.
Φτάνοντας στον πανέμορφο, ομιχλώδη ελαιώνα, κοντά στην περιοχή του Ακτίου, ασυναισθήτως ανακάλεσα τον πλούτο της αρχαίας παράδοσης μας.
Έκοψα λοιπόν έναν κλάδο αγριελιάς μόλις λίγες στιγμές πριν αρχίσουν οι απαραίτητες διεργασίες και άρχισα να παρατηρώ με εφηβικό ενθουσιασμό αυτό το σύμβολο φρόνησης, ειρήνης, ευφορίας και νίκης.
Η πρώτη της εμφάνιση χάνεται στα βάθη των χιλιετιών, χρονολογείται στο 50.000 – 60.000 π.α.σ. στο ηφαιστιογενές περιβάλλον των Κυκλάδων νήσων, ενώ η πρώτη συστηματική καλλιέργεια της στην χώρα μας, η ελαιοκομία, χρονολογείται στο 3.500 π.Χ. Στο φαντασμαγορικό πεδίο της #Ελληνικής_μυθολογίας βεβαίως, η ελαία αποτελεί καρπό μίας θεϊκής διαμάχης.
Όταν ο Ποσειδώνας και η Αθηνά διεκδίκησαν την προστασία μίας πόλης, εκείνος προσέφερε το νερό της θάλασσας, εκείνη την ελαία.
Οι κάτοικοι διάλεξαν την ελαία και προς τιμήν της ονόμασαν την πόλη Αθήνα. Ο μύθος όμως εμπλέκει δυναμικά και τον Ηρακλή, ο μύθος του οποίου τελικά υπερισχύει.
Ο ήρωάς μας κινήθηκε με ολόκληρο στράτευμα εναντίον του βασιλιά Αυγεία, προκειμένου να τον τιμωρήσει για την αθέτηση της συμφωνίας τους.
Η έκβαση της μάχης υπήρξε νικηφόρα για τον Ηρακλή και για να την καταστήσει ανεξίτηλη στην μνήμη των ανθρώπων, όρισε να γίνονται κάθε τέσσερα χρόνια αγώνες κοντά στον ποταμό Αλφειό, προς τιμήν του πατέρα του, του ∆ιός.
Έτσι γεννήθηκε ο παγκόσμιος πολυαθλητικός θεσμός των Ολυμπιακών_Αγώνων.
Μάλιστα ο ίδιος ο Ηρακλής οργάνωσε τους πρώτους Ολυμπιακούς αγώνες και στεφάνωσε τους νικητές µε έναν κλάδο αγριελιάς, τον οποία είχε φέρει μαζί του από τους Υπερβόρειους, από τις όχθες του Ίστρου, του Δούναβη κατά την αρχαιότητα δηλαδή.
Είναι ο λεγόμενος ‘’κότινος’’ και ήταν στέφανος φυσικός…όχι χρυσός. Στους αγώνες αυτούς έρχονταν αθλητές και θεατές απ’ όλα τα µέρη της Ελλάδας κι όσο κρατούσαν οι αγώνες σταματούσαν οι έχθρες και οι πόλεµοι, για αυτό και στον αρχαίο κόσμο υπήρξε η ισχυρή πεποίθηση πως ο Ηρακλής ενήργησε κατά αυτόν τον επικό τρόπο, ώστε οι Έλληνες να είναι ενωμένοι για την αντιμετώπιση κάθε συμφοράς.
Στην Αργολίδα, σώζεται ακόμα η τεράστια ‘’Στρεπτή ελιά του Ηρακλή’’, κοντά στο Λυγουριό, στο Κυνόρτιο όρος, η οποία οφείλει την ονομασία της στο γεγονός του ότι ο Ηρακλής περνώντας από εκεί κάποτε, την έκαμψε ολόκληρη με την ρωμαλέα δύναμη του.
Το ρόπαλο του επίσης ήταν φτιαγμένο από αγριελιά και για να το επιτύχει αυτό, όπως αναφέρει ο Θεόκριτος, ο ήρωας κάποτε ξερίζωσε μίαν άγρια ελιά χωρίς να την αποφλοιώσει από το όρος Ελικώνας στην Βοιωτία, ωστόσο ο Απολλόδωρος τοποθετεί το σκηνικό στην περιοχή της Νεμέας.
Στη Ρώμη, ο Ηρακλής είναι ο ανίκητος προστάτης των ελαιοπαραγωγών και του εμπορίου τους, είναι δηλαδή ο Hercules_Victor_Olivarius, εκ του oliva, που σημαίνει ‘’ελαία’’. Αυτό μαρτυρά η επιγραφή σε μαρμάρινη βάση αγάλματος στο Forum_Boarium, εκεί δηλαδή όπου ο Ηρακλής περνώντας με το κοπάδι των βοοειδών του Γηρυόνη, νίκησε τον γίγαντα Κάκο και έθεσε τα θεμέλια για την ίδρυση της Urbs_Aeterna:
‘’Hercules Victor cognominatus volgo Olivarius opus Scopae minoris’’
Τούτων λεχθέντων, αυτό το φυσικό δώρο που λέγεται #ελαία αποτελεί φυσική και πολιτιστική κληρονομιά του έθνους μας, ακριβώς επειδή συνδέει αρρήκτως το επικό χθες με το σήμερα.
Κωνσταντίνος Φάης
Ερευνητής
Συγγραφέας
Ιδρυτής του πολιτιστικού εγχειρήματος
Οδός Ηρακλέους
