Χάρης Μαργαρίτης: “Η ζωγραφική είναι η ψυχοθεραπεία μου. Στα έργα μου διακρίνονται ξεκάθαρα επιρροές από τον Υπερρεαλισμό (ή Σουρεαλισμό)”

“Προετοιμάζομαι για δύο εκθέσεις που θα πραγματοποιηθούν το καλοκαίρι του 2021. Η πρώτη θα είναι συμμετοχή σε μία ομαδική έκθεση… Η δεύτερη θα αποτελείται από μία σειρά πορτραίτων που ζωγραφίζω αυτή τη στιγμή… Και οι δύο εκθέσεις θα πραγματοποιηθούν αρχικά στην Κρήτη.”

Πως και πότε ξεκινήσατε να ασχολείστε συστηματικά με τη ζωγραφική; Με αυτή την ερώτηση μου δίνετε και την ευκαιρία να ευχαριστήσω δημόσια, τρία άτομα. Την Μαρίνα Κουκάκη, διότι γνωρίζοντας από τα σχολικά μας χρόνια την αγάπη μου για την ζωγραφική, με πρότεινε στον Πάνο Παφίλη (Επίκουρος Καθηγητής Σχολής Θετικών Επιστημών Τμήματος Βιολογίας) και τον Στρατή Βαλάκο (Καθηγητή Συγκριτικής Φυσιολογίας Ζώων – Οικοφυσιολογίας Ζώων, Σχολής Θετικών Επιστημών Τμήματος Βιολογίας) να συνεργαστούμε. Παρόλο τον ερασιτεχνισμό μου, με εμπιστεύτηκαν ως εικονογράφο και ξεκινήσαμε στις αρχές του 2000 μια πολύχρονη συνεργασία, σε άρθρα και βιβλία, σχετικά με τα ερπετά, τα αμφίβια και τα θηλαστικά της Ελλάδας αλλά και της Μεσογείου. Έτσι απλά, με μύησαν, με εξέλιξαν και από τότε πήρα και πιο σοβαρά το ταλέντο μου στη ζωγραφική. Ακολούθησαν εικονογραφίσεις παραμυθιών και οδηγήθηκα με εισιτήριες εξετάσεις στο Τμήμα Εφαρμοσμένων και Εικαστικών Τεχνών Φλώρινας όπου αποφοίτησα με άριστα. Έκτοτε δεν έχω σταματήσει να ζωγραφίζω, μετρώντας στο βιογραφικό μου πάνω από σαράντα ομαδικές και ατομικές εκθέσεις.

Σε ποιο ρεύμα ή κίνημα θα εντάσσατε τα έργα σας; Στα έργα μου διακρίνονται ξεκάθαρα επιρροές από τον Υπερρεαλισμό (ή Σουρεαλισμό). Επίσης μερικές φορές υπάρχει και μία Ποπ Αρτ αίσθηση λόγω των έντονων χρωμάτων κυρίως.

Από πού αντλείτε την έμπνευσή σας; Από τις ανησυχίες μου, τις αδυναμίες μου, τις φοβίες μου κτλ. Οτιδήποτε με απασχολεί, του δίνω μορφή και το ξορκίζω (για λίγο). Η ζωγραφική είναι η ψυχοθεραπεία μου. Λειτουργεί σαν μία φούσκα που μπαίνω μέσα και αποστασιοποιούμαι από τα της καθημερινότητας. Στην πρώτη καραντίνα που βιώσαμε, δημιούργησα μια σειρά είκοσι έργων που το καλοκαίρι του 2020 παρουσίασα σε ατομική μου έκθεση. Ζωγράφιζα ακατάπαυστα διότι αυτό μόνο με ηρεμούσε από τις σκέψεις μου. Έτσι έκανα όμως από παιδί. Όταν δεν ζωγραφίζω για μέρες με πιάνει ένας εκνευρισμός. Έχω πιάσει τον εαυτό μου να ζωγραφίζω στην φαντασία μου πολλές φορές. Τα θέματα είναι πάντα ανθρωποκεντρικά και ευχαριστιέμαι να ζωγραφίζω με συνοδεία μίας ωραίας ατμοσφαιρικής ορχηστρικής μουσικής.

Υπάρχουν προσωπικότητες ή άλλοι καλλιτέχνες που έχουν επηρεάσει το έργο σας; Τους επηρεασμούς δεν τους αντιλαμβάνομαι αμέσως. Τους συνειδητοποιώ αργότερα και μετά από αναζήτηση αναμνήσεων. Είχα βγάλει ήδη μια θεματική με διττής παραστατικής έργα, όταν συνειδητοποίησα ότι από τις πρώτες μου ζωγραφιές ήταν η νεκροκεφαλή που σχηματιζόταν από γυναικείες φιγούρες του Σαλβαντόρ Νταλί (Voluptas Mors). Το είχα ξεχάσει για δεκαετίες αλλά μάλλον περίμενε στο υποσυνείδητο για την κατάλληλη στιγμή. Εκτός από τον Νταλί, θαυμάζω πολύ τον Μαγκρίτ και τον Έσερ. Θεωρώ ότι έχω επηρεαστεί και από αυτούς.

Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που έχετε θέσει στον εαυτό σας ως καλλιτέχνης; Να μην συμβιβάζομαι με μία εικαστική ταυτότητα, που έχει ως αποτέλεσμα να αναγνωρίζεται ένα έργο μου κατευθείαν από τον θεατή. Θέλω κάθε φορά να έχω να πω κάτι καινούριο, κάτι άλλο. Βαριέμαι διαφορετικά. Για μένα το να εξελίσσομαι εικαστικά πιστεύω ότι συνδυάζεται με την εξέλιξή μου πνευματικά. Ως άνθρωπος έχω ζήσει πολλές διαφορετικές ζωές, για να έχω να σου μιλήσω μόνο με ένα συγκεκριμένο στυλ ζωγραφικής. Αυτή είναι και η μεγαλύτερη πρόκληση πια. Να παρουσιάζω κάτι διαφορετικό κι να ανυπομονώ για το τι αντίδραση θα έχει ο κόσμος. Αν είναι ενθουσιασμένος έχω κερδίσει σε μία πρόκληση και πάω στην επόμενη. Προς το παρόν το feedback είναι θετικό.

Πόσο αποδεκτή είναι η τέχνη στην Ελλάδα σήμερα και τι ρόλο καλείται να παίξει στον δημόσιο χώρο; Νομίζω ότι στις εποχές που ζούμε το ελληνικό κοινό αναζητάει περισσότερο την αξία της Τέχνης. Ψάχνεται και ψάχνει για να ανακουφιστεί. Η Τέχνη όταν είναι τροφή για σκέψη, πρέπει να είναι δημόσια ώστε και ο θεατής να μπορεί να ταυτιστεί. Αλλά πρέπει και ο πολίτης να μυηθεί και να μπορεί να αποκρυπτογραφεί ένα έργο. Να «πιάνει» το νόημα πίσω από το προφανές. Και σε αυτό χρειάζεται βοήθεια και από εμάς τους ίδιους, Η Τέχνη δεν πρέπει να είναι για τους λίγους αλλά για τους πολλούς. Στις εκθέσεις μου προσπαθώ πάντα να είμαι εκεί, να αναλύω, να εξηγώ. Να συζητώ και να μυώ όταν πρέπει. Έχει πάρα πολύ ενδιαφέρον ούτως η άλλως. Με τις παρέες μου όταν περπατάμε στους δρόμους, προσπαθώ πάντα να σταματάμε όταν δούμε ένα γλυπτό ή μια τοιχογραφία πχ και να κάνουμε ένα μικρό διάλογο για το τι νιώθουμε και για το τι πιστεύουμε ότι θέλει να πει ο καλλιτέχνης. Το ίδιο κάνω και ως Εκπαιδευτικός Εικαστικών με τους μαθητές μου. Δεν προσπερνάμε έργα, τα συζητάμε, τα αναλύουμε. Το θεωρώ πάρα πολύ σπουδαίο να συζητάω με μαθητή Δημοτικού για την Φρίντα Κάλο, τον Τσαρούχη ή τον Banksy. Αυτόν τον μαθητή τον ζηλεύω και από μία πλευρά, διότι όταν ήμουν μαθητής δεν είχα σε καμία τάξη του σχολείου μάθημα Εικαστικών.

Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια; Προετοιμάζομαι για δύο εκθέσεις που θα πραγματοποιηθούν το καλοκαίρι του 2021. Η πρώτη θα είναι συμμετοχή σε μία ομαδική έκθεση – συνομιλία 21 συν 8 καλλιτεχνών με τα εικαστικά μαξιλάρια του καλλιτέχνη Ιωάννη Σταθογιάννη. Η δεύτερη θα αποτελείται από μία σειρά πορτραίτων που ζωγραφίζω αυτή την στιγμή και πιθανότατα, αν δεν είναι ατομική, να είναι σε συνεργασία με μία νέα καλλιτέχνιδα. Και οι δύο εκθέσεις θα πραγματοποιηθούν αρχικά στην Κρήτη.