Ο σημαντικός Νίκος Καμτσής σε μία εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη με αφορμή τον “Ορλάντο” της Βιρτζίνια Γουλφ που σκηνοθετεί στο θέατρο Τόπος Αλλού

Ανεβάζετε στο θέατρο Τόπος Αλλού τον Ορλάντο της Βιρτζίνια Γουλφ. Πείτε μας πώς επιλέξατε το συγκεκριμένο έργο το οποίο και σκηνοθετείτε; Η ερώτηση θα ήταν πιο εύστοχη αν με ρωτούσατε : Γιατί αργήσατε τόσο πολύ να επιλέξετε και να σκηνοθετήσετε το συγκεκριμένο έργο. Το οποίο δεν είναι έργο. Είναι ένα καταπληκτικό μυθιστόρημα σχεδόν αξεπέραστο όπως είναι μερικά άλλα μυθιστορήματα της μεγάλης λογοτεχνίας. Κοντά στον Τολστόι, τον Ντοστογιέφσκι, τον Μαγιακόφσκι.

Πρόκειται για μια μεγάλη δημιουργό που στην εποχή μας με την σκέψη, το έργο τη ζωή της και το θάνατό της κατάφερε να βάλει όλα αυτά τα βιώματα στο έργο της και γι’ αυτό είναι και μεγάλο και έμεινε στην παγκόσμια κληρονομιά. Το Ορλάντο είναι το πιο θεατρικό, πιο βιωματικό της έργο διότι είναι εμπνευσμένο από τον έρωτα και τη σχέση της με την Βίτα Σακβιλ Γουεστ. Αυτό από μόνο του είναι επαναστατικό αν λάβει κανείς υπόψιν του ότι συμβαίνει στην Αγγλία στις αρχές του 20 αιώνα που οι ελεύθερες και ομοφυλόφιλες σχέσεις ήταν σε άγριο διωγμό. Ήταν κατά συνέπεια φυσικό ένα θέατρο στοχασμού όπως το ΤΟΠΟΣ ΑΛΛΟύ να σταθεί στο έργο της Βιρτζίνια Γούλφ και ειδικά στον ΟΡΛΑΝΤΟ που έχει δράση, χαρακτήρες, σχέσεις, κωμικές σκηνές με ένα χιούμορ που σπάει κόκκαλα και συγκρούσεις και έναν προβληματισμό που σίγουρα ενδιαφέρει τον φιλοσοφημένο θεατή.

Το θέατρο Τόπος Αλλού δίνει το δικό του αγώνα στο πολιτιστικό μας τοπίο. Είναι ένας αγώνας εύκολος ή έχει δυσκολίες; Εάν σας  έλεγα ότι είναι εύκολος και στρωμένος με ρόδα ο δρόμος, θα με πιστεύατε; Όχι είναι δύσκολος και υπάρχουν τόσα πράγματα στην Ελλάδα για να κάνουν τον βίο αβίωτο στους δημιουργούς και στους καλλιτέχνες. Είναι πολλά τα πράγματα -για να μην πω όλα και θεωρηθώ υπερφίαλος και κατηγορηματικός- που μπαίνουν εμπόδιο στη δουλειά μας. Εκείνο όμως που αγρεύει είναι ότι αυξάνονται οι ανεγκέφαλοι. Αυτοί διαμορφώνουν ένα τοπίο εφιαλτικό όχι μόνο για τους καλλιτέχνες και τους δημιουργούς αλλά για πολλούς άλλους εκτός από τον εαυτό τους. Κοιτάξτε για παράδειγμα τι αισθητική διαμορφώνεται από την τηλεόραση, όχι μόνο στις δραματοποιημένες σειρές που μερικές είναι καλές αλλά και από τις άλλες εκπομπές. Τα πρωινάδικα, τα τηλεπαιχνίδια. Τι αξίες αναδεικνύουν και τι συμπεριφορές. Βάλτε κοντά σε όλα αυτά και την αναλγησία του κράτους που δεν καταλαβαίνει, τη γραφειοκρατία που μας ταλανίζει και τόσα άλλα. Ξέρετε η τέχνη όποιας μορφής, είναι μια διαδικασία στοχασμού ευαισθησίας, φαντασίας και ανάτασης. Αν δεν είναι έτσι τότε είναι άχρηστη.

Είσαστε από τους ελάχιστους χώρους Πολιτισμού που έχουν Ευρωπαϊκή δράση και γνώση εκτός των ορίων της Ελλάδος. Πώς τα προλαβαίνετε όλα; Και παραγωγός και σκηνοθέτης, και ηθοποιός και μεταφραστής; Είναι κάτι που και εμένα μου κάνει εντύπωση αλλά να που τα καταφέρνω. Ξέρετε γιατί; Γιατί όλα αυτά που αναφέρατε και άλλα τόσα δεν είναι παρά ένα πράγμα τελικά. Έκφραση με μία λέξη. Έκφραση που παίρνει διαφορετικές μορφές και για λίγο ικανοποιείται μέχρι αλλά μόνο για λίγο. Μετά θέλει κι άλλο.

Είναι συγκεκριμένη η ομάδα συνεργατών σας όλα αυτά τα χρόνια ή αλλάζετε εύκολα; Αλλάζω δύσκολα. Πολύ δύσκολα.
Ναι, υπάρχει μια μικρή ομάδα που εκφράζεται μέσα από το Τόπος αλλού. Η Μίκα Πανάγου Σκηνογράφος, ενδυματολόγος με υψηλή αίσθηση και σπουδαίο γούστο στις επιλογές και στις προτάσεις της, η Λαμπρινή Θάνου που είναι ο άνθρωπος που τα κάνει όλα και τα κάνει καλά είτε σαν ηθοποιός είτε σαν υπεύθυνη πολλών πραγμάτων στο θέατρο, ο Γιάννης Ζέρβας ηθοποιός θεατρολόγος αλλά και φοβερός σχεδιαστής φωτισμών με γνώση στις νέες τεχνολογίες, ο Κώστας Χαριτάτος μουσικοσυνθέτης με μουσικά τοπία καταπληκτικά στους ορίζοντές του η Βάνια που μας ράβει τα κοστούμια εδώ και χρόνια. Και μετά μια σειρά ηθοποιών με τους οποίους συνήθως συνεργάζομαι και η νοοτροπία τους μου πηγαίνει πολύ όπως και το ταλέντο τους.

Έχετε συνεργαστεί με αξιόλογους καλλιτέχνες στην καλλιτεχνική σας πορεία αλλά και στο Θέατρο Τόπος Αλλού. Ξεχωρίσατε κάποιον ή κάποιους; Πολλούς. Ήταν καλές συνεργασίες που μας έδωσαν χαρά και υπεραξία. Δεν θα ήθελα να αναφερθώ σε κάποιους και άλλους να τους αφήσω απ’ έξω. Υπήρξαν καταπληκτικοί συνεργάτες όπως υπήρξαν και άλλοι που δεν θέλω ούτε να τους βλέπω. Αλλά έτσι είναι οι δουλειές, οι συνεργασίες και οι συνευρέσεις. Και όχι μόνο στο θέατρο. Στο θέατρο όμως μπορεί να είναι σφοδρές είτε οι φιλίες είτε οι συγκρούσεις γιατί συγκρούονται πόθοι, όνειρα, οράματα στην καλύτερη περίπτωση οι εγωισμοί, κόμπλεξ και απωθημένα στην χειρότερη.

Τι σκέφτεστε να ανεβάσετε στο προσεχές μέλλον εκτός από τον Ορλάντο; Θα κάνουμε το Φεβρουάριο με την αγαπημένη μου Πέγκυ Σταθακοπούλου το καινούργιο έργο του Ακη Δήμου «Σαν Ρόδο και σαν αίνιγμα» και θα βουτήξουμε στα βάθη και του Σαίξπηρ και της γυναίκας και της απελπισίας που όμως εκφράζεται με σαρκασμό και αυτοκριτική διάθεση. Την περιμένω πως και πως αυτή τη πρόβα.

Είναι μία δύσκολη στιγμή για τα θέατρα; Πώς αντιμετωπίζετε το θέμα του κορωνοϊού; Με εγκαρτέρηση και οργή. Όπως όλος ο κόσμος. Ένας εχθρός παγκόσμιος που βάλθηκε να μας ξεκάνει σε παγκόσμιο επίπεδο. Αναρωτιέμαι πολλές φορές μήπως μάς πρέπει. Αν σκεφτεί κανείς τι κάνουμε στο περιβάλλον και πως συμπεριφερόμαστε στο διπλανό μας. Αν κοιτάξουμε λίγο στον καθρέπτη τότε ίσως να σκεφτούμε ότι αυτό είναι που αξίζουμε.

Ανεβάζετε μια πολυδάπανη παραγωγή σε καιρούς κρίσης. Σας αρέσει να ρισκάρετε; Φυσικά. Ποτέ δεν ήμουν ένα ήσυχο παιδί. Τι θα πει πολυδάπανη; Άμα έχεις να ταξιδέψεις στην εποχή της Ελισάβετ της Α μαζί με τον ΟΡΛΑΝΤΟ να τον παρακολουθήσεις στην καριέρα του σαν πρέσβη στην Κωνσταντινούπολη, να βλέπεις το ρομαντικό του απελπισμένο ξέσπασμα όταν τον εγκαταλείπει η Ρωσίδα πριγκίπισσα Σάσα, να τον βλέπεις να κοιμάται και να μεταμορφώνεται σε μια ωραία γυναίκα και να επιστρέφει στην Αγγλία για να ερωτευτεί τον τυχοδιώκτη Σελμεντρίν και όλα αυτά να γίνονται σε ένα διάστημα 5 αιώνων, κάνεις  τα πάντα για να υλοποιήσεις μια παράσταση (και όχι παραγωγή, την αντιπαθώ αυτή την λέξη που μεταθέτει το καλλιτεχνικό έργο από την περιοχή του οράματος στην περιοχή της τσέπης και του πορτοφολιού όσο πολυδάπανη και να είναι. Αυτό βέβαια οφείλεται και στην αυταπάρνηση και το πάθος των συνεργατών και των ηθοποιών μου. Και αυτοί που παραπάνω ανέφερα αλλά και η Αθηνά Χατζηαθανασίου, η Έλενα Καστανά και ο Ανδρέας Παπαγιαννάκης και ο Πασχάλης ο Μερμιγκάκης και φυσικά η Αγγελική Παρδαλίδου που υποδύεται τον ΟΡΛΑΝΤΟ και έφερε στη δουλειά τον Διονύση Τσαφταρίδη να φροντίσει την κίνηση.

Ο Νίκος Καμτσής είναι ονειροπόλος; Θα μου το πείτε εσείς όταν δείτε την παράστασή μας.

Μια φράση για το τέλος; Θα είμαι πιο γενναιόδωρος και θα σας δώσω, όχι μια φράση αλλά ένα μικρό διάλογο της Βιρτζίνια Γουλφ από τον Ορλάντο.

– Μα τότε τι είναι ζωή

– Είναι ο Μόχθος.

– ΤΟ ρολόι είναι ζωή.

– Όχι το ρολόι δεν είναι ζωή είναι ερώτηση.

– Ποια ερώτηση;

– Η ερώτηση τι είναι ζωή. Αυτό είναι το ρολόι.