Ένας πραγματικός καλλιτέχνης δεν δουλεύει με κανένα εξωτερικό κίνητρο, αλλά “ακούει αποκλειστικά την κατηγορηματική φωνή, που είναι η φωνή της θεϊκής πρόνοιας, στην οποία υποκλίνεται και της οποίας είναι σκλάβος”
Ναταλία, γεννηθήκατε στη Μόσχα και είστε κόρη του διάσημου συλλέκτη της Ρωσικής πρωτοπορίας Γεωργίου Κωστάκη. Μεγαλώσατε, αναμφισβήτητα, σ’ ένα οικογενειακό περιβάλλον όπου όλα γύρω σαςσχετίζονταν με την Τέχνη. Συνεπώς, είχατε από μικρή την τύχη να συναναστραφείτε με πολλές διάσημες προσωπικότητες, τόσοκαλλιτέχνες όσο και διανοούμενους της εποχής. Το σπίτι σας ήταν ένα πραγματικό μουσείο της Ρωσικής πρωτοπορίας.
Αναλογιζόμενη τα πιο πάνω, θεωρείτε πως το πεπρωμένο σας ήταν προκαθορισμένο; Υπήρξε επιρροή από τον πατέρα σας στις μετέπειτα αποφάσεις σας να ασχοληθείτε με την ζωγραφική; Είναι γνωστό πως και ο ίδιος, ο Γεώργιος Κωστάκης, ζωγράφιζε. Γεννήθηκα στην οικογένεια ενός εξαίρετου ανθρώπου του Γεωργίου Κωστάκη. Ο πατέρας μου ήταν συλλέκτης έργων τέχνης και συγκεκριμένα της Ρωσικής πρωτοπορίας. Τότε, κανείς δεν ενδιαφερόταν γι’ αυτά τα έργα. Ήταν σκουπίδια τόσο για το κράτος όσο και για περισσότερους ιστορικούς τέχνης και συλλέκτες. Ο πατέρας μου πίστευε στην αξία τους κι αγόραζε ό,τι έβρισκε. Πράγματι, το σπίτι μας είχε μετατραπεί σ’ ένα μουσείο. Απ’ το πρωί μέχρι το βράδυ μας επισκέπτονταν καλλιτέχνες, ηθοποιοί, διπλωμάτες, φοιτητές, διασημότητες, όπως Sviatoslav Richter, Igor Stravinsky, Mark Chagall, Edward Kennedy κ.α.
Η ατμόσφαιρα στην οποία μεγάλωσα αναμφίβολα επηρέασε την αντίληψή μου για την τέχνη. Συμφώνησα με την πρόταση του πατέρα μου, μετά την αποφοίτησή από το σχολείο, να δώσω εισαγωγικές εξετάσεις για το «Stroganov Moscow State University of Arts and Industry» απ’ όπου κι αποφοίτησα 1973.
Ποιοι ήταν οι δάσκαλοί σας; Η ατμόσφαιρα και το καλλιτεχνικό περιβάλλον στο σπίτι του πατέρα μου έπαιξαν τεράστιο ρόλο στη ζωή μου.
Η συναναστροφή μου τότε με τους πρωτοπόρους- καλλιτέχνες της εποχής- Krasnopevtsev, Anatoly Zverev, Francisco Infante, Dmitry Plavinsky κ.α. με βοήθησε στην εξέλιξή μου ως καλλιτέχνη.
Ένας από τους δασκάλους μου ήταν ο αξιοσέβαστος καλλιτέχνης Vladimir Geydor. Χάρη σ’ αυτόν, άρχισα να πιστεύω στις καλλιτεχνικές μου δυνατότητες. Ο Geydor ήταν αυτός που οργάνωσε την πρώτη μου ατομική έκθεση το 1995.
H καλλιτεχνική μου πορεία άρχισε ουσιαστικά μετά την αποφοίτησή μου από το Stroganov Moscow State University of Arts and Industry στο, όπου δούλευα τότε ως βιομηχανική σχεδιάστρια, Ερευνητικό Ινστιτούτο Ηλεκτροθερμικού Εξοπλισμού.
Καλλιτέχνης γεννιέται κανείς ή γίνεται; Είναι δύσκολο να απαντηθεί αυτή η ερώτηση.
Για να γίνει κάποιος καλλιτέχνης χρειάζεται ταλέντο, σκληρή δουλειά αλλά και θεϊκή πρόνοια. Όπως είπε ο Πικάσσο «Κάθε παιδί είναι καλλιτέχνης. Το θέμα είναι πώς θα παραμείνει μεγαλώνοντας.»
Πώς μπορείτε να χαρακτηρίσετε την τέχνη σας και σε ποιο ρεύμα ή κίνημα θα εντάσσατε τα έργα σας; Συχνά απεικονίζετε πρόσωπα στους πίνακες σας. Είναι οι πίνακες σας εγγενώς θρησκευτικοί; Από πού αντλείτε την έμπνευσή σας και πώς γεννιέται η πλοκή. Ζωγραφίζετε τις εικόνες διαισθητικά, από μια εσωτερική αίσθηση; Είμαι καλλιτέχνης και ζωγραφίζω με εντολή της καρδιάς μου. Προσωπικά, πιστεύω ότι δεν υπάρχει λόγος να χωρίζουμε την τέχνη σε κατηγορίες. Σε ποιο κίνημα ανήκει η τέχνη μου; Είναι το προνόμιο των ιστορικών της τέχνης να καθορίσουν το ρεύμα, το κίνημα κ.λ.π.. Για παράδειγμα, η Irina Pronina, η επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας του μουσείου “The StateTretyakovGallery”, Μόσχα, λέει: «Από τη μία πλευρά, το έργο της Ναταλία Κωστάκη, που τείνει προς τη μνημειακότητα, μεταφέρει την ιδέα του διαστήματος, και από την άλλη, τις ζωτικές δυνάμεις της φύσης. Έτσι προσέγγισε η καλλιτέχνιδα τη δική της λύση του θέματος, η οποία αναπτύχθηκε από τον οργανικό ρεύμα της Ρωσικής Πρωτοπορίας».
Ο πρωτοστάτης της λεγόμενης Σχολής της Οργανικής Παιδείας ήταν ο Μιχαήλ Ματιούσιν. Στα έργα των καλλιτεχνών του «Τμήματος Οργανικής Σχολής», το βασικό συστατικό του πίνακα είναι το φως το οποίο με την σειρά του δημιουργεί το χρώμα.
Την τέχνη μου ονομάζουν επίσης και «religious avant-garde». Σχεδόν συμφωνώ με αυτόν τον ορισμό. Ακόμα και ο Ρωμαίος πολιτικός και φιλόσοφος Cicero ερμήνευσε τη λέξη religio ως: η αναθεώρηση, η σκέψη, αναφορά σε κάτι με ιδιαίτερη προσοχή.
Από που αντλώ την έμπνευση μου… Όπως έλεγε ο Wassily Kandinsky: «Το δημιουργικό πνεύμα» πλησιάζει την ψυχή του καλλιτέχνη και ξυπνά σ’ αυτήν μια συγκεκριμένη φιλοδοξία, μια εσωτερική ώθηση. Ο καλλιτέχνης ακούει τον πνευματικό ήχο κάθε αντικειμένου και προσπαθεί να τον εκφράσει μέσω της τέχνης του. Το αναδυόμενο έργο έχει κοσμικό χαρακτήρα και όχι αυθαίρετο, υποκειμενικό.
Η εικόνα και τα κλασικά έργα της avant-garde είναι καλλιτεχνικά σύμβολα που έχουν ανάλογη λειτουργία, επηρεάζοντας τον θεατή από τον υλικό κόσμο σε άλλους χώρους πνευματικών διαστάσεων. Ένας πραγματικός καλλιτέχνης δεν δουλεύει με κανένα εξωτερικό κίνητρο, αλλά “ακούει αποκλειστικά την κατηγορηματική φωνή, που είναι η φωνή της θεϊκής πρόνοιας, στην οποία υποκλίνεται και της οποίας είναι σκλάβος”. Νομίζω πως όλα τα παραπάνω βοηθούν να αποκρυπτογραφήσω την έννοια της «religious avant-garde» και να βοηθήσω στην καλύτερη κατανόηση της τέχνης μου.
Ήρθατε στην Ελλάδα το 1991. Έχετε επηρεαστεί από τη στενή επαφή με τον αρχαίο και σύγχρονο πολιτισμό της Ελλάδας; Αναμφίβολα με επηρέασε η ατμόσφαιρα της Ελλάδας, αυτής της εύφορης χώρας, της πολιτιστικής κληρονομιάς της και των ανθρώπων της, στην οποία έχω την ευλογία να ανήκω. Η δουλειά μου άκμασε στην Ελλάδα, όπου ήρθα με τη θέληση της πρόνοιας. Τα περισσότερα από τα έργα μου δημιουργήθηκαν εδώ, στην Ελλάδα.
Δεν ασχολούμαι μόνο με ζωγραφική και γραφιστική, αλλά και με ψηφιδωτά. Ήταν η τέχνη της αρχαίας Ελλάδας που με ενέπνευσε να δημιουργώ τα ψηφιδωτά.
Τι σας προσελκύει στον τομέα των ψηφιδωτών; Μου αρέσει η τέχνη μωσαϊκού με την μακραίωνη ιστορία η οποία έχει τις απαρχές της στην ύστερη αρχαιότητα. Έχω δημιουργήσει πάνω από 100 τετραγωνικά μέτρα ψηφιδωτά πάνελ τα οποία είναι τοποθετημένα σε προσόψεις κτηρίων στη Ρωσία και την Ελλάδα. Τα θέματα που χρησιμοποιώ στα ψηφιδωτά μου έχουν να κάνουν κυρίως με τα θρησκευτικά, τη μυθολογία κ.α.
Εκτός από τα ψηφιδωτά, δουλεύω με πολυμερή πηλό.
Ποιά είναι τα μελλοντικά σας σχέδια; Δεν κάνω μεγάλα σχέδια. Νομίζω ότι δημιουργική δραστηριότητα του καλλιτέχνη αψηφά κάθε πρόβλεψη ή προγραμματισμό. Η Δημιουργία είναι μια πνευματική ώθηση, όπως είπα, μια φωνή από ψηλά, είναι ο προορισμός, είναι η ζωή μου. Στη Μόσχα έχω κάνει αναδρομική μου έκθεση στο Κέντρο Συγχρονής Τέχνης του Ανατόλι Ζβερεβ. Θα ήθελα να γίνει κάτι αντίστοιχο και στην Αθήνα.
Εκθέτετε συχνά έργα σας στη Ρωσία. Υπάρχει διαφορά στην αντίληψη της τέχνης στην Ελλάδα και τη Ρωσία; Η αντίληψη της τέχνης, δηλαδή, των έργων τέχνης είναι μια εντελώς ατομική αντίληψη που προκαλεί ορισμένα συναισθήματα σε κάθε άτομο. Νομίζω, πως η αντίληψη του έργου τέχνης εξαρτάται περισσότερο από το επίπεδο μόρφωσης, την προσωπικότητα ενός ατόμου, παρά την εθνικότητα ή τη χώρα που ζει.
Πόσο αποδεκτή είναι η Τέχνη στην Ελλάδα σήμερα και τί ρόλο καλείται να παίξει στο δημόσιο χώρο; Η τέχνη είναι ο πνευματικός άξονας της κοινωνίας και συνεπώς έχει ιδεολογικό αντίκτυπο πάνω της. Ναι, συμφωνώ πως η κάθε χρονική περίοδος δημιουργεί τη δική της τέχνη. Γι’αυτό και δεν μπορούμε ούτε να ζήσουμε ούτε να αισθανθούμε, και ως εκ τούτου να δημιουργήσουμε, σαν τους αρχαίους Έλληνες.
Όμως η τέχνη δεν πρέπει να είναι μόνο «παιδί της εποχής της». Η Τέχνη δεν πρέπει να είναι απλώς «L’art pour l’art» (η τέχνη για την τέχνη), αλλά θα πρέπει να είναι ένας ισχυρός πνευματικός παράγοντας στην κοινωνία. Κι επειδή οι Έλληνες έχουν στο DNA τους τη δημιουργικότητα και μια παγκόσμιας εμβέλειας αρχαία παράδοση στην τέχνη, στη φιλοσοφία, αρχιτεκτονική, λογοτεχνία, θέατρο, πιστεύω πως και σήμερα η τέχνη παίζει έναν σπουδαίο ρόλο στην Ελλάδα, όσο σε καμία άλλη χώρα του κόσμου.
Βιογραφικό.
Η Ναταλία Κωστάκη γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Μόσχα και είναι κόρη του διάσημου συλλέκτη της Ρωσικής πρωτοπορίας, Γεωργίου Κωστάκη.
Η Ναταλία αποφοίτησε από το Κρατικό Πανεπιστήμιο Τεχνών και Βιομηχανίας του Στρογκάνοφ της Μόσχας και ως καλλιτέχνης εργάζεται στον τομέα του σχεδιασμού, της ζωγραφικής, των γραφικών και των ψηφιδωτών.
Είναι μέλος του Διεθνούς Ταμείου Τέχνης, του Κέντρου Πνευματικής και Ηθικής Ενότητας “Μέλλον” και της Ελληνο-σλαβικής κοινότητας “Paradigma”.
Είναι βραβευμένη με το βραβείο του Διεθνούς Κέντρου Τέχνης «Ο δρόμος της ενότητας», ενώ της έχει απονεμηθεί μετάλλιο « Για την προσφορά στην ανάπτυξη της τέχνης».
Τα έργα της Ναταλίας Κωστάκη εκτίθενται σε μουσεία, γκαλερί και ιδιωτικές συλλογές στη Ρωσία και στο εξωτερικό, συμπεριλαμβανομένου του Τμήματος Ιδιωτικών Συλλογών στο Κρατικό Μουσείο Καλών Τεχνών Pushkin, Μόσχα και στη συλλογή του Kolodzey Art Foundation / USA.
Η Ναταλία Κωστάκη ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
