“…Ο καλλιτέχνης είναι ένας άνθρωπος που έχει την ικανότητα να μεταφράζει τα φαινόμενα και όχι μόνο, σε σήματα, φιλτράροντάς τα μέσα από προσωπικά βιώματα και αναζητήσεις”
Πώς και πότε ξεκινήσατε να ασχολείστε συστηματικά με την τέχνη; Ο χώρος της τέχνης πάντα με μάγευε από μικρό παιδί, χωρίς να ξέρω το γιατί. Στα πρώτα μου βήματα παρακολούθησα μαθήματα ζωγραφικής στο Εργαστήρι Τέχνης Χαλκίδας σε τμήματα ενηλίκων και είχα δασκάλα την κα Χ. Μυταρά, η οποία κάτι αναγνώρισε σε εμένα και με προέτρεψε να δώσω στην σχολή Καλών Τεχνών, κάτι το οποίο έκανα λίγα χρόνια αργότερα, γιατί εντωμεταξύ είχα ακολουθήσει εντελώς διαφορετικό δρόμο σπουδών. Μπαίνοντας στην σχολή στα 25 μου, μου ανοίχτηκε ένας μαγικός κόσμος ο κόσμος της τέχνης, και έκτοτε παρόλες τις δυσκολίες δεν παύω να μαγεύομαι από έργα τέχνης και δημιουργούς, αλλά και από το ίδιο το μυστήριο της τέχνης, πραγματικά αισθάνομαι πολύ τυχερός για αυτό, και ευτυχής που ακολούθησα το ένστικτό μου.
Καλλιτέχνης γεννιέται κανείς η γίνεται; Νομίζω ότι αυτή η ιδιαιτερότητα που κάνει κάποιον να ακολουθήσει την τέχνη υπάρχει εν σπέρματι μέσα στον άνθρωπο, από εκεί και πέρα πολύ σημαντικό ρόλο παίζει και το περιβάλλον που θα βοηθήσει να αναπτυχθεί αυτή η ιδιαιτερότητα ή όχι, και ποια είναι αυτή η ιδιαιτερότητα; Ας πάρουμε για παράδειγμα ένα φύλο που πέφτει από ένα δέντρο, για τους περισσότερους ανθρώπους αυτό δεν σημαίνει απολύτως τίποτα, όμως για έναν άνθρωπο που εκφράζεται μέσω της τέχνης μπορεί αυτό να είναι το έναυσμα να κάνει ένα έργο, ή να συνθέσει ένα ποίημα μια μουσική, κλπ. άρα ο καλλιτέχνης είναι ένας άνθρωπος που έχει την ικανότητα να μεταφράζει τα φαινόμενα και όχι μόνο, σε σήματα, φιλτράροντας τα μέσα από προσωπικά βιώματα και αναζητήσεις. Ο Klee λέει πολύ συγκεκριμένα ότι (σκοπός της Τέχνης δεν είναι να αναπαριστά το ορατό αλλά να καθιστά ορατό το αόρατο).
Σε ποιο ρεύμα θα εντάσσατε τα έργα σας; Δεν υπάρχουν πια κινήματα με την κυριολεκτική έννοια της συγκρότησης κάποιας ομάδας που έχουν έναν συγκεκριμένο στόχο σε σχέση με την τέχνη τους. Οι καλλιτέχνες σήμερα δεν νοιάζονται εάν τα έργα τους είναι εξπρεσιονιστικά, ρεαλιστικά, φουτουριστικά κλπ. και αυτό συμβαίνει γιατί δεν υπάρχει στην παγκόσμια αγορά της τέχνης προτίμηση για ένα συγκεκριμένο είδος τέχνης που θα έστρεφε κάποιους καλλιτέχνες προς τα εκεί, όπως συνέβη π.χ. με τον αφηρημένο εξπρεσιονισμό που είχε την πρωτοκαθεδρία για πάρα πολλά χρόνια αποκλείοντας άλλες μορφές τέχνης, και από την άλλη κινήματα που έχουν συνδέσει το όνομά τους με κάποια επανάσταση, όπως ο γερμανικός εξπρεσιονισμός σε κοινωνικό επίπεδο η ο σουρεαλισμός σε πνευματικό επίπεδο, δεν έχουν πια αντίκρισμα. Με λίγα λόγια, σήμερα οι καλλιτέχνες ενδιαφέρονται για την ουσία των έργων τους και όχι εάν τα έργα τους βρίσκονται σε έναν συγκεκριμένο καλλιτεχνικό χώρο και έχουν συγκεκριμένο ύφος. Τώρα σε σχέση με τα έργα μου και με τον τρόπο που δουλεύω δηλ. το ύφος, κλείνω προς σε έναν συμβολικό εξπρεσιονισμό, χωρίς αυτό όπως είπα και πριν να σημαίνει κάτι.
Από πού αντλείτε την έμπνευσή σας; Η απάντηση σε αυτή την ερώτηση είναι εξαιρετικά δύσκολη, δεν υπάρχει κάτι συγκεκριμένο, υπάρχει μια εσωτερική παρόρμηση και μια ανάγκη να εικονοποιήσω να μεταφράσω σε εικόνα δηλαδή, κάποια πράγματα που δεν μπορώ εν πρώτης να συλλάβω σε συνειδητό επίπεδο. Σίγουρα παίζει πολύ μεγάλο ρόλο ο τρόπος που σκέπτομαι ο τρόπος που αντιμετωπίζω την ζωή, αυτά που διαβάζω αυτά που ερευνώ και άλλα πολλά. Όλα αυτά είναι το υλικό της ζωγραφικής μου.
Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που έχετε θέσει στον εαυτό σας, ως καλλιτέχνης; Η τέχνη είναι για μένα μια συνεχής πρόκληση και θέλω να παραμείνει έτσι γιατί αλλιώς θα στερήσω από τον εαυτό μου την έρευνα, άρα για μένα η έρευνα είναι το ζητούμενο και όχι να φτάσω σε κάποιο καλλιτεχνικό ύφος που ενδεχομένως να με καταξιώσει. Άρα για να απαντήσω στην ερώτηση σας η πρόκληση είναι η ίδια η τέχνη ως πρόκληση. Φυσικά η ανάγκη για καταξίωση που εμπεριέχει ένα μεγάλο κομμάτι ματαιοδοξίας είναι πολύ ισχυρή. Ποιος δεν θα ήθελε να εκθέσει στην Tate Modern ή σε σημαντικούς χώρους της Τέχνης και να αναμετρηθεί με άλλους μεγάλους καλλιτέχνες.
Ποιο είναι το βαθύτερο νόημα των έργων σας και τι θέλετε να πείτε ή να εκφράσετε μέσα από την δουλειά σας; Η τέχνη είναι για μένα μια συνεχής έρευνα γύρω από πλαστικής φύσεως θέματα που έχουν να κάνουν με την ίδια την ζωγραφική και τα εργαλεία της ζωγραφικής γλώσσας, καθώς και διαχρονικά θέματα χώρου και μορφής, και όλα αυτά φιλτραρισμένα μέσα από προσωπικά βιώματα και σκέψεις.
Η ιστορία της ζωγραφικής διαπραγματεύεται εδώ και χιλιάδες χρόνια δυο στοιχεία το χώρο και τη μορφή. Είναι δηλαδή μια συνεχής προσπάθεια απόδοσης χώρου και μορφής, που εξαρτάται κάθε φορά από τις κοινωνικοιστορικές και θρησκευτικές αντιλήψεις τις κάθε εποχής, και την συνείδηση του ανθρώπου για τον κόσμο, με διαφορετικά αποτελέσματα κάθε φορά “διαφορετικά αντιλαμβάνονταν τον κόσμο στην αρχαία Αίγυπτο, στον Μεσαίωνα, στην Αναγέννηση, αλλιώς σήμερα” διαφορετικά απέδωσαν το χώρο και τη μορφή οι ιμπρεσιονιστές, οι κυβιστές, οι εξπρεσιονιστές κλπ. Έτσι κι εγώ μέσα στο δικό μου μικρόκοσμο προσπαθώ να ερευνήσω και να εκφράσω αυτές τις διαστάσεις με το δικό μου τρόπο.
Πόσο αποδεκτή είναι η Τέχνη στην Ελλάδα σήμερα και τι ρόλο καλείται να παίξει στον δημόσιο χώρο; Νομίζω ότι η τέχνη ακολουθεί τουλάχιστον τα τελευταία 100 χρόνια την ίδια πορεία όσο αφορά την θέση της στην κοινωνία. Όσες προσπάθειες και αν έκανε η τέχνη στο παρελθόν να προσεγγίσει τα ευρύτερα κοινωνικά στρώματα, τις περισσότερες φορές αυτό ήταν εις βάρος των καλλιτεχνών, αυτό που ίσως έχει αλλάξει είναι ότι η τέχνη έστω και από άγνοια έχει αποκτήσει κάποια σημασία και δεν χλευάζεται όπως στο παρελθόν ακόμα και αν δεν κατανοείται η σημαντικότητα της.
Συνεχίζει όμως να υποστηρίζεται από έναν μικρό πυρήνα ανθρώπων που αγαπούν και καταλαβαίνουν την τέχνη… άλλωστε δεν χρειάζεται όλοι να την καταλαβαίνουν, και από εκεί και πέρα υπάρχουν άνθρωποι σε διάφορα κοινωνικά στρώματα που ενδιαφέρονται για διάφορους λόγους για αυτήν.
Παλαιότερα θα σας έλεγα ότι η Ελλάδα είναι ουραγός στις εξελίξεις όσο αφορά την τέχνη, ότι είναι πίσω από αυτό που στην Ευρώπη ονόμαζαν μεταμοντέρνο κίνημα, ίσως αυτό να συνέβη στις αρχές του 20ου Αιώνα με την πρωτοπορία, αλλά έκτοτε η Ελλάδα συμβάδισε με την διεθνή τέχνη, για να μην σας πω ότι πρωτοστάτησε κιόλας με περιπτώσεις όπως του Τάκη του Κουνέλη του Ακριθάκη και πολλών άλλων. Δεν το πρεσβεύω πια αυτό και για έναν άλλο λόγο, τι θα πει δεν συμβαδίζουμε με τις εξελίξεις; Επειδή συνεχίζουν κάποιοι να το λένε ακόμα, τι σημαίνει αυτό; Δηλαδή είμαστε πίσω σε εικαστικές προτάσεις με την χρήση νέων υλικών; Είμαστε πίσω σε τρόπους απόδοσης του εικαστικού χώρου; Σε καινούργια θέματα που δεν έχουν πέσει στην αντίληψη μας; Γιατί και εάν αυτά ισχύουν που δεν ισχύουν, δεν είναι τα ουσιώδη. Το ουσιώδες είναι η αναζήτηση της όποιας αλήθειας υπάρχει μέσα στους καλλιτέχνες, και αυτό ισχύει για όλους τους ανθρώπους.
Για εμένα η τέχνη δεν είναι το…πως …ο τρόπος… δηλαδή το μέσον που θα περιγράψεις κάτι, είναι το…τι…τι περιγράφεις και γιατί.
Βιογραφικό.
Ο Μίχαλος Κωνσταντίνος σπούδασε στην Α.Σ.Κ.Τ. με δασκάλους τον κο. Λ. Πατρασκίδη και Π.Τέτση αποφοίτησε με άριστα το 1992. Έχει πραγματοποιήσει πέντε ατομικές εκθέσεις με θέματα όπως «Φώς φέρει ο έρως», « Το σώμα γράφει», «Ου τόποι», «Παραβολικά τοπία», «Εγκυβωτισμένες φιγούρες». Έχει λάβει μέρος σε πάνω από 60 πάρα ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό( Λονδίνο, Κίνα, Ρωσία),’οπως και στα International Contemporary Fair στην Αθήνα και Θεσσαλονική. Τα θέματα του είναι συμβολικά και περιστρέφονται γύρο από μία έρευνα και σύνδεση με το υποσυνείδητο, γιατί θεωρεί ότι η δύναμη της εικόνας μας υπερβαίνει σε συνειδητό επίπεδο, θέτοντας πάντα το ερώτημα “εμείς ορίζουμε την τέχνη ή η τέχνη μας ορίζει”.
Παράλληλα με την καλλιτεχνική του πορεία έχει και μια μεγάλη διδακτική εμπειρία ως επιμορφωτής στο πρόγραμμα “ΜΕΛΙΝΑ” του ΥΠ. ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ με αντικείμενο «Η διδακτική της τέχνης» Εχει λάβει μέρος σε παγκόσμια και ευρωπαίκά συνέδρια με θέμα «Η τέχνη στα σχολεία» . Έχει οργανώσει και διευθύνει καλλιτεχνικά εργαστήρια . Διδάσκει και είναι υπεύθυνος εκπαιδευτικού προγράμματος στο Εργαστήρι τέχνης Χαλκίδας, στον Α.Κ.Τ.Ο. και διδάσκει ιστορία τέχνης και εικαστικά στο Art and Psychology Center στην Αθήνα.
