Γιώργος Παπαευσταθίου: “Το εργαλείο της δουλειάς του ηθοποιού είναι το σώμα του και η ψυχολογία του”

Ο Γιώργος Παπαευσταθίου, Ηθοποιός-Σκηνοθέτης, θιασάρχης του θιασου για παιδιά «ΘΙΑΣΟΣ ΑΔΡΑΧΤΙ», σε μία “κατάθεση ψυχής” στο polismagazino.gr

Εγκλεισμός στο σπίτι. Πως διαχειρίζεστε το χρόνο σας; Ποια συναισθήματα σας διακατέχουν; Τα συναισθήματα που μας διακατέχουν όλους. Αρχικά σαν μία ευκαιρία για ξεκούραση, όμως όσο περνά ο χρόνος και έχει περάσει ένας χρόνος τώρα, τα συναισθήματα είναι πολλά και άκρως αντίθετα. Από την αμφιβολία, στο θυμό, από την ευκαιρία για δημιουργία, ξανά στο θυμό. Ο κοινός παρονομαστής είναι ο θυμός. Και μπορώ να στο εξηγήσω.
Ο άνθρωπος είναι ένα ον κοινωνικό. Έχει ενέργεια, ανάγκη για δημιουργία και θέλει κάπου να το διοχετεύσει όλο αυτό. Παρατηρώ και δεν κρύβω ότι έχω πιάσει και τον εαυτό μου να νιώθει έτσι, ότι υπάρχει θυμός, νεύρα, περπατάς στον δρόμο και σε κοιτάνε έτοιμοι για καβγά, κάποιες φορές ίσως το κάνω κι εγώ, θέλω να πω με αυτό ότι όλη αυτή η καταπιεσμένη ενέργεια, δημιουργίας ή ελευθερίας, ψάχνει τρόπους να εκτονωθεί. Σίγουρα ο θυμός δεν είναι σωστός τρόπος, αλλά δες τι συμβαίνει τριγύρω μας. Παντού θυμός, αλλά και ταυτόχρονα φόβος. Μπορεί στην αρχή να πίστευα όλους αυτούς που έλεγαν «βρήκα χρόνο να φτιάξω το σπίτι, να δημιουργήσω, να ξεκουραστώ….» δεν τους πιστεύω πια. Εκτός και αν είσαι από το είδος των ανθρώπων που απλά περιφέρονται και υπάρχουν σε αυτόν τον πλανήτη, δίχως ίχνος δημιουργίας, ενέργειας, πραγματικής ζωής, οπότε εκεί θα το κατανοήσω μεν, αλλά δεν θα το ασπαστώ.

Ανήκω σε μία γενιά που δεν μεγαλώσαμε με υπολογιστές. Δεν «ζούσαμε» πίσω από μία οθόνη. Δεν φλερτάραμε με ένα like. Ζούσαμε μία ρεαλιστική ζωή και όχι εικονική.

Οπότε είναι δύσκολο όλο αυτό που συμβαίνει ένα χρόνο τώρα όταν αναγκάζεσαι να ζήσεις έτσι. Θα μου πεις από την άλλη, υπάρχει ο φόβος. Ο φόβος της ζωής σου λόγω του ιού. Εκεί σαν παυσίπονο στην εικονική ζωή, έρχεται η ελπίδα ότι κάποια στιγμή θα λήξει όλο αυτό και θα συνεχίσουμε τη ζωή μας από εκεί που την αφήσαμε. Από την πραγματικότητα!

Ακούμε συνεχώς για Βία. Ενδοοικογενειακή, εργασιακή, αθλητική, καλλιτεχνική… Εντυπωσιάζεστε από το συμβάν ή από τους πρωταγωνιστές; Εσείς έχετε υποστεί κάποια μορφή βίας; Πρώτα απ’ όλα να ξεκαθαρίσω ότι είμαι κατά οποιασδήποτε μορφής βίας από όπου και αν προέρχεται αυτή. Από την άσκηση εξουσίας με την απειλή απόλυσης έως και το παιδάκι που καθαρίζει στα φανάρια τα τζάμια των αυτοκινήτων και ο «κηδεμόνας» παραμονεύει για να πάρει το μεροκάματό του. Είμαι υπέρ όλων αυτών των συναδέλφων που είχαν τη τόλμη να βγουν και να καταθέσουν τις άσχημες εμπειρίες που βίωσαν, έτσι ώστε με τη δημοσιότητα που πήρε το θέμα αυτό, να «αναγκάσουν» τις αρμόδιες αρχές να κινητοποιηθούν. Από κει και πέρα, τον λόγο έχει η δικαιοσύνη όμως. Δεν είμαι υπέρ της υπερβολής και της παγίδας που υπήρξε μετά από αυτό. Τι εννοώ; Αμέσως μετά τις γνωστές καταγγελίες που τονίζω ξανά ότι καλά έκαναν και είμαι υπέρ, με θλίβει μία γενίκευση που έγινε και μία στοχοποίηση του χώρου που τόσο αγαπώ. Το θέατρο. Διαβάζω σχεδόν καθημερινά αναρτήσεις συναδέλφων στο διαδύκτιο γενικές και αόριστες που στόχο έχουν μια εφήμερη αναγνωρισιμότητα και μερικά παραπάνω «likes». Μεγάλο λάθος!

Αν έχεις κάτι να πεις, βγες όπως έκαναν και οι γυναίκες και άντρες συνάδελφοι, κατονόμασε πρόσωπα και καταστάσεις με αποδείξεις και μη το κάνεις μόνο και μόνο για τα likes.

Αυτό είναι, όχι μόνο θλιβερό, αλλά στοχοποιείς άδικα ένα χώρο που ήδη αιμορραγεί ένα χρόνο τώρα λόγω του ιού. Αυτό έχει κατά συνέπεια τίτλους και αναρτήσεις όπως «Ο χώρος του θεάτρου είναι σάπιος», «Η Αθήνα είναι ένα μεγάλο κρεβάτι» και άλλες παρόμοιες γενικεύσεις που με πληγώνουν γιατί δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Δεν φταίει ο χώρος. Είναι θέμα ατόμου και όχι επαγγέλματος. Θεωρώ ότι τα συγκεκριμένα άτομα που άσκησαν την οποιαδήποτε μορφή βίας μέσω της θέσης τους, το ίδιο ακριβώς θα έκαναν αν είχαν μία ανώτερη θέση σε έναν άλλον επαγγελματικό τομέα. Γι’ αυτό λέω ότι είναι θέμα ατόμου και όχι επαγγέλματος και θα το λέω ξανά και ξανά.
Πρόσφατα ένας συνάδελφος και φίλος όπου γνωριστήκαμε μέσω της συνεργασίας μας στον θίασο Αδράχτι όπου σκηνοθετώ, παίζω και γράφω τα έργα που ανεβάζουμε, έγραψε από δική του πρωτοβουλία και με συγκίνησε η πράξη του αυτή, τα καλύτερα λόγια για εμένα σε αντίθεση με αυτά οπυ ακούγονται για τον χώρο του θεάτρου. Και δεν το λέω για να «ευλογήσω τα γένια μου» που λένε. Το λέω γιατί είμαι σίγουρος ότι σαν εμένα, υπάρχουν και το γνωρίζω και άλλοι θιασάρχες-σκηνοθέτες. Που νοιάζονται και υπερασπίζονται τους ηθοποιούς που καλούν στον θίασό τους γιατί δεν ξεχνούν ότι και οι ίδιοι είναι πάνω από όλα ηθοποιοί και γνωρίζουν πολύ καλά τις ανασφάλειες, τις αγωνίες και το άγχος του χώρου αυτού.

Το εργαλείο της δουλειάς του ηθοποιού είναι το σώμα του και η ψυχολογία του.

Γι’ αυτό και πάντα, φρόντιζα να νιώθουμε όλοι μαζί μια αγαπημένη ομάδα, να γίνεται τρομερό γλέντι και κέφι στα καμαρίνια, ώστε στη σκηνή να είναι ψυχολογικά εντάξει και να αποδίδουν το 100% τους. Ακόμα και στις όποιες διαφορές μπορεί να είχαμε, είτε μεταξύ μας στη πρόβα, ή να έπεφτε στην αντίληψή μου ότι μεταξύ τους είχε συμβεί κάτι, πάντα πλησίαζα με αγάπη και ηρεμία και φρόντιζα να λυθεί άμεσα. Απόδειξη ότι με τα παιδιά που έχουμε συνεργαστεί, ακόμα και ένα χρόνο μετά τη παύση των παραστάσεων, μιλάμε με βίντεο κλήσεις, με μηνύματα, θυμόμαστε καταστάσεις και γελάμε και είμαι σίγουρος ότι θα βρεθούμε ξανά. Το ξανά λέω όμως. Δεν είμαι μόνο εγώ έτσι και θλίβομαι όταν ακούγονται μόνο τα «κακώς κείμενα». Δημιουργείται μία λανθασμένη εικόνα στο κοινό ή αν θες μία μονόπλευρη εικόνα. Δεν είναι όλο το θέατρο όπως περιγράφεται τις τελευταίες μέρες. Τώρα όσο αφορά το αν εντυπωσιάστηκα από τα γεγονότα, σαφώς και ναι. Ίσως επειδή πάντα με απασχολούσε η δική μου δουλειά και δεν σπαταλούσα χρόνο ώστε να ακούω τι γίνεται στα καμαρίνια άλλων θεάτρων. Οπότε ναι, έμεινα λίγο με το στόμα ανοιχτό όταν είδα σε εκπομπές ή στη συνέχεια διάβασα όλες αυτές τις καταγγελίες. Ίσως ζω στον δικό μου ρομαντικό, παιδικό κόσμο. Εκεί όμως που θα ακουστώ σκληρός αλλά η αγάπη μου για τα παιδιά με ωθεί σε αυτό, είναι οτιδήποτε αφορά ανήλικο παιδί. Οποιοσδήποτε προκαλεί σε ένα πλάσμα τόσο απάνθρωπες καταστάσεις, τα τραύματα των οποίων θα το συνοδεύουν μια ζωή, σε ένα πλάσμα που είναι αδύναμο να υπερασπιστεί τον εαυτό του είτε σωματικά, είτε λεκτικά, συγνώμη που θα ακουστεί σκληρό αυτό που θα πω αλλά όταν καταστρέφεις τη ψυχή πρώτα από όλα ενός παιδιού, δεν αξίζει να ζεις. Συγνώμη που ακούγομαι τόσο σκληρός, αλλά πονάω και ταυτόχρονα θυμώνω όταν ακούω τέτοια περιστατικά που αφορούν παιδιά.
Όσο αφορά τη τελευταία ερώτηση αν έχω υποστεί εγώ κάποια μορφή βίας, θα σου πω το εξής. Ξεκίνησα την επαγγελματική μου πορεία τη δεκαετία του ’90. Νομίζεις ότι τότε δεν υπήρχαν αυτά; Πάντα υπήρχαν και σε όλους τους χώρους το τονίζω ξανά και ξανά. Τόσο ακραίες περιπτώσεις όμως, όχι δεν αντιμετώπισα.

Κάποιου είδους στενού φλερτ από μεγάλο όνομα και για μεγάλη περίοδο, που δεν χρειάζεται να αναφερθεί γιατί δεν ζει πια ναι υπήρχε.

Αν και μικρός τότε, το αντιμετώπισα με ευγένεια και έληξε το θέμα εκεί. Σαφώς και δεν πήρα μέρος σε δουλειές του συγκεκριμένου ατόμου ποτέ, αλλά να σου πω και κάτι; Δεν έμεινα εκεί. Προχώρησα έχοντας τη συνείδηση μου καθαρή. Ούτε το σκέφτηκα ποτέ, ούτε με στιγμάτισε, και δεν θα το το αποκαλύψω τώρα, μετά από 30 χρόνια στο θέατρο. Στον αντίποδα όμως, θα σου πω ότι έχω ζήσει από μεγάλα ονόματα τρομερή αγάπη, γενναιοδωρία, προστασία, δοτικότητα. Και επειδή πρέπει να ακούγονται πια και τα καλώς κείμενα, θα σου αναφέρω τα ονόματα Θανάσης Βέγγος, Ρένα Βλαχοπούλου, Σπεράντζα Βρανά, Αλίκη Βουγιουκλάκη και από τους νεώτερους τους, Φίλιππο Σοφιανό και Σπύρο Παπαδόπουλο. Άτομα που έχω προσωπικές άριστες επαγγελματικές εμπειρίες και αναμνήσεις, με κάποιους είχα τη τιμή να συνεργαστώ και που προσέχουν, αγκαλιάζουν με αγνή αγάπη τους νέους ηθοποιούς και τους προστατεύουν με συμβουλές και υπέροχες συνεργασίες. Νιώθω τυχερός που τους γνώρισα. Βλέπεις λοιπόν ότι δεν είναι θέμα επαγγέλματος. Είναι θέμα ατόμου.

Πιστεύετε στην αποτελεσματικότητα του εμβολίου; Θα εμβολιαστείτε όταν έρθει η ώρα; Διαβάζω πολλά θετικά και πολλά αρνητικά σχετικά με παρενέργειες. Η ειλικρινή μου απάντηση είναι ότι δεν ξέρω. Δεν έχω πεισθεί 100%. Οι απόψεις των επιστημώνων διχάζονται, οπότε και εγώ νιώθω διαχσμένος. Ειλικρινά δεν ξέρω.

Έχετε στερηθεί κάτι από τον εγκλεισμό σας στο σπίτι και εαν ναι, πως το αντιμετωπίσατε; Έχω στερηθεί, αυτά που έχουμε στερηθεί όλοι μας. Από το να πάω ένα θέατρο, να δω μία παράσταση ή ένα έργο στον κινηματογράφο, να βγω να φάω με φίλους, μέχρι το πιο απλό να μην χρειάζεται να βγω από το σπίτι μου χωρίς άδεια μέσω μηνύματος ή βεβαίωση μετακίνησης. Θα μου πεις λόγω της κατάστασης. Σεβαστό. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ψυχολογικά δεν επηρεαζόμαστε από αυτό.

Το ότι κάνω υπομονή όπως όλοι μέχρι να τελειώσει όλη αυτή η κατάσταση, δεν σημαίνει ότι ψυχολογικά το έχω αποδεχτεί και αντιμετωπίσει.

Τηλεργασία και Αναστολή εργασιακών συμβάσεων. Τι πιστεύετε ότι θα συμβεί την επόμενη ημέρα του απεγκλωβισμού μας στον εργασιακό χώρο; Αν όντως έχει ψηφιστεί κάτι τέτοιο ως μόνιμο και όχι ως προσωρινό μέτρο λόγω της κατάστασης, φοβάμαι ότι θα υπάρχουν ακραίες αντιδράσεις όταν λήξει όλο αυτό. Δεν θα κάνω τον προφήτη, αλλά θέλω να πιστεύω (ή να ελπίζω) ότι αν αυτή η κατάσταση πάει να γίνει μόνιμη, τα σωματεία θα αντιδράσουν. Δεν θέλω καν να σκέφτομαι τι θα ακολουθήσει τότε….