«Η ελληνική δημόσια διοίκηση αποτελεί τον προνομιούχο χώρο έκφρασης μιας σχεδόν «βιομηχανοποιημένης» κομματικής ταυτότητας που αποδεικνύει τον υψηλό βαθμό συνέργειας της κεντρικής εξουσίας και του κομματικού κράτους»
Πώς επηρεάζει, κατά τη γνώμη σας, η επαναλαμβανόμενη τοποθέτηση κομματικών στελεχών σε θέσεις ευθύνης τη σταθερότητα και την αποτελεσματικότητα ενός δημόσιου οργανισμού; Η επαναλαμβανόμενη τοποθέτηση κομματικών στελεχών σε θέσεις ευθύνης δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο λήθης, αφού κάθε νέα διοίκηση «ξεχνά» το παρελθόν και ξαναγράφει την πορεία του Οργανισμού. Κυριαρχούν τα χαρακτηριστικά της θεσμικής αμνησίας και της θεσμικής ασυνέχειας, όπου η μνήμη δεν λειτουργεί ως βάση εξέλιξης, αλλά ως κάτι που διαγράφεται για να εξυπηρετήσει το παρόν. Έτσι, η σταθερότητα θυσιάζεται στο βωμό της πολιτικής συγκυρίας. «Από την αρχή» κάθε φορά, από την αρχή με κάθε κυβερνητική εναλλαγή.Ο Οργανισμός, παρόλη την προ υπάρχουσα υπεραξία, ζει αναίτια σε ένα συνεχές προπαρασκευαστικό στάδιο. Η σταθερότητα των δημόσιων υπηρεσιών γίνεται άπιαστο ιδεώδες, και η αποτελεσματικότητα αποδομείται σε διαρκή «επανεκκίνηση». Η εμπιστοσύνη των πολιτών για άλλη μια φορά μειώνεται και αυτή η τελευταία δεν είναι μόνο ψυχολογικό αίσθημα · είναι μια ηθική οικονομία ανταλλαγών: «σου παραχωρώ εξουσία για να με υπηρετείς με συνέπεια».
Έχετε βρεθεί ποτέ αντιμέτωπος με τον “αέναο κύκλο” αλλαγών ηγεσίας; Πώς επηρεάζει αυτό την υλοποίηση στρατηγικών και μακροπρόθεσμων στόχων; Ένας Οργανισμός που μαθαίνει από το παρελθόν μπορεί να υλοποιήσει μακροπρόθεσμους στόχους με ρεαλισμό και ανθεκτικότητα. Οι πολίτες και οι εργαζόμενοι βλέπουν ότι οι στρατηγικές δεν αλλάζουν αυθαίρετα, αλλά βασίζονται σε συσσωρευμένη γνώση. Κάθε αποτυχία γίνεται μάθημα, κάθε επιτυχία γίνεται παράδοση, κάθε εμπειρία γίνεται σκαλοπάτι για το επόμενο βήμα. Έτσι, οι στρατηγικές δεν ξεκινούν από το μηδέν, αλλά χτίζουν πάνω σε ό,τι έχει ήδη δοκιμαστεί. Η μνήμη που ερμηνεύεται και θεσμοποιείται γίνεται γνώση. Μετατρέπεται σε σπειροειδή πορεία μάθησης. Σε διεθνές επίπεδο έχει αποδειχτεί ότι Οργανισμοί που βασίζονται σε θεσμική συνέχεια και επαγγελματική διοίκηση εμφανίζουν μεγαλύτερη ανθεκτικότητα και αποτελεσματικότητα. Αντίθετα, η υπερβολική κομματικοποίηση οδηγεί σε βραχυπρόθεσμες πολιτικές, χαμηλή εμπιστοσύνη των πολιτών και δυσκολία στην υλοποίηση μακροπρόθεσμων στρατηγικών.
Με ποιον τρόπο μπορεί ένας Οργανισμός να ξεφύγει από την κουλτούρα της «αιφνίδιας μίμησης» και των επαναλαμβανόμενων φαντασιώσεων των εκάστοτε διοικήσεων; Στους διαδρόμους της Δημόσιας Διοίκησης, κάθε νέα διοίκηση εμφανίζεται με την προσδοκία ότι θα αφήσει το δικό της αποτύπωμα. Συχνά, όμως, αυτή η προσδοκία μετατρέπεται σε «αιφνίδια μίμηση» κομματικών πρακτικών που απεικονίζουν πάντα το παρελθόν τους. Ένας Οργανισμός ξεφεύγει από την κουλτούρα της «αιφνίδιας μίμησης», όταν μετατρέπει τη μνήμη διοικητικής υπεραξίας σε θεμέλιο, τη συμμετοχή σε αντίβαρο, και τη στρατηγική συνέχεια σε υπέρβαση της θητείας. Τότε η διοίκηση δεν είναι πια σκηνή φαντασιώσεων, αλλά χώρος διάρκειας και αλήθειας. Ο Οργανισμός παύει να είναι «καθρέφτης» της εκάστοτε εξουσίας και γίνεται «Φορέας» δικής του ταυτότητας. Η υπεραξία των προηγούμενων διοικήσεων δεν είναι απλώς αρχείο, είναι ηθική δέσμευση: να μην ξεχνάς τι έχει ήδη δοκιμαστεί, να μην επαναλαμβάνεις τα ίδια λάθη, να χτίζεις πάνω σε όσα αποδεδειγμένα έχουν αξία.
Πώς μπορεί κάποιος σε θέση ευθύνης να διαχειριστεί την κρίσιμη στιγμή όπου οι προσδοκίες συγκρούονται με την πραγματικότητα της Δημόσιας Διοίκησης; Η κρίσιμη στιγμή όπου οι προσδοκίες συγκρούονται με την πραγματικότητα στην δημόσια διοίκηση είναι μια δοκιμασία αλήθειας. Αυτός που κατέχει θέση ευθύνης καλείται να γίνει «μεταφραστής» του ιδεώδους στη γλώσσα του εφικτού, να κρατήσει ζωντανό το όραμα χωρίς να προδώσει την πραγματικότητα. Αυτό είναι το ήθος της ηγεσίας. Και αυτό δεν είναι μια ασήμαντη λεπτομέρεια. Δεν είναι και δεν μπορεί να είναι ένα επουσιώδες παραπροϊόν άσκοπων δυνάμεων.
Τι θεωρείτε ότι χρειάζεται ώστε οι ιστορίες, τα σχέδια και οι εμπειρίες των προηγούμενων διοικήσεων να μετατρέπονται σε πραγματική γνώση και όχι σε «αποθήκες μνήμης» που επιβαρύνουν τους επόμενους; Όταν η μνήμη γίνεται γνώση, η δημόσια διοίκηση παύει να είναι σκηνή φαντασιώσεων και γίνεται χώρος αλήθειας. Όμως, η ελληνική δημόσια διοίκηση αποτελεί τον προνομιούχο χώρο έκφρασης μιας σχεδόν «βιομηχανοποιημένης» κομματικής ταυτότητας που αποδεικνύει τον υψηλό βαθμό συνέργειας της κεντρικής εξουσίας και του κομματικού κράτους. Ένα δυναμικό φαινόμενο που απεικονίζει το παρελθόν της δημόσιας διοίκησης, χωρίς φάσεις ασυνέχειας. Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία γι’ αυτό. Τίποτε το παράδοξο, αλλά σίγουρα οδυνηρό. Όσο για το αν επιβαρύνουν τους επόμενους; «Μεγάλα και υψηλά τριγύρω μας έκτισαν τείχη», απαντά ο ποιητής.
Γρηγόρης Ε. Παντελόγλου
Η Μαθητεία των Προέδρων
Σελίδες: 354, Τιμή: 16 ευρώ, Διαστάσεις: 14×21
ISBN: 978-618-205-680-6
Εκδόσεις Οσελότος
Κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Οσελότος το μυθιστόρημα του Γρηγόρη Ε. Παντελόγλου «Η Μαθητεία των Προέδρων».
Σ’ αυτόν τον επαγγελματικό χώρο, τέτοιες ιστορίες επαναλαμβάνονταν σαν να ξεκινούσε και πάλι η παρτίδα σκακιού που σκόπιμα οι παίχτες της την είχαν αφήσει στη μέση. Η εγκατάσταση στον Οργανισμό σε θέση ευθύνης νέων κομματικών στελεχών ή προσώπων εμπιστοσύνης των στελεχών της κεντρικής πολιτικής σκηνής επαναλαμβανόταν με πανηγυρικό ύφος και άπειρες παραλλαγές. Ο αέναος κύκλος της Μαθητείας των Προέδρων συνεχιζόταν. Εκείνη η ώρα, που το ψιλόβροχο γινόταν μπόρα που ξέπλενε τα πάντα γύρω της, σηματοδοτούσε πως η ζωή στον Οργανισμό θα προχωρούσε, αδιάφορη για το ποιος θα έφευγε και ποιος πάλι θα ερχόταν. Σαν ένας άλλος αδιέξοδος, τελικά, κοπετός. Καταστροφικός σαν κηλίδα πετρελαίου, που στην αρχή έπαιρνε τη μορφή ενός ουράνιου τόξου, ή μιας μεταλλικής λάμψης, και κατέληγε να γίνεται μπάλωμα και θλιβερός ιριδισμός στις ταραγμένες θάλασσες της Δημόσιας Διοίκησης. Από τις αποθήκες μνήμης του Οργανισμού έβγαιναν διόλου λησμονημένες οι ιστορίες, τα σχέδια και οι αυταπάτες των μέχρι τότε προέδρων του, για να διασταυρωθούν αυτόματα με τα ανάμικτα, γεμάτα «αιφνίδια» μίμηση, όνειρα και τις προσδοκίες των επόμενων, μαζί με τις κενολογίες και τις μωρολογίες της πληθωρικής και πολύχρωμης κομματικής γλώσσας τους. Ήταν η στιγμή που ο ήλιος θόλωνε πριν από τη δύση των ξέφρενων φαντασιώσεών τους. Οι τελευταίες είχαν καταντήσει η περιορισμένη φωτεινή τους περιοχή.
Βιογραφικό
Ο Γρηγόρης Ε. Παντελόγλου γεννήθηκε στη Σάμο το 1963. Αναγορεύτηκε διδάκτορας Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης το 1992. Έχει δημοσιεύσει μελέτες που άπτονται του επιστημονικού του ενδιαφέροντος και επιπλέον έχει μελετήσει την ιστορία του μαζικού κινήματος ανάμεσα στους δύο πολέμους, στην Κατοχή και στον Ελληνικό Εμφύλιο. Το πρώτο λογοτεχνικό του βιβλίο «Ζήσε ΤΩΡΑ! Γλυκό μου… ΡΕ!», κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο του 2019 από τις εκδόσεις Οσελότος και τον Δεκέμβριο του 2020 κυκλοφόρησε, επίσης, από τις εκδόσεις Οσελότος το βιβλίο του «Το ελληνικό συνδικαλιστικό κίνημα στην Κατοχή και στον Εμφύλιο – Οι παραμορφωτικές συλλογικές συνειδήσεις της κοινωνικής μας ιστορίας στη δεκαετία του 1940». Τέλος, έχει συγγράψει μικρές ιστορίες για την ψυχή και τα όνειρά της, για να ομορφαίνει πού και πού μια μικρή γωνιά της «φυλακής» του και να σκανδαλίζει με αυτόν τον τρόπο τη φαντασία του.
Εκδόσεις Οσελότος
Βατάτζη 55, 11473 Αθήνα, τηλ.: 210 6431108
ocelotos.gr, [email protected]
