Πόσο σημαντικό είναι για έναν καλλιτέχνη να αναγνωρίζουν το έργο του με μια βράβευση; Καταρχήν ευχαριστώ τους ανθρώπους που αποφάσισαν να με τιμήσουν με αυτό το ιδιαίτερο και μοναδικό βραβείο. Επιτρέψτε μου όμως να πω πως τα βραβεία όσο σημαντικά και αν είναι, δίνουν την ψευδαίσθηση ότι έχεις φτάσει κάπου ή έχεις ολοκληρώσει κάτι γι’ αυτό σε επιβραβεύουν. Η αλήθεια είναι πως η αναζήτηση και η ολοκλήρωση στην τέχνη δεν τελειώνει ποτέ. Η μόνη στιγμή που ένας δημιουργός αισθάνεται ότι έχει ολοκληρώσει το έργο του, είναι λίγο πριν εγκαταλείψει τα εγκόσμια.
Είχα την τύχη να συνεργαστώ με μεγάλους σκηνοθέτες και όλοι ζούσαν μια κόλαση μέχρι την πρεμιέρα. Ακόμα και αν το έργο είχε μια επιτυχία, εσώψυχα παρακαλούσαν να τους δοθεί μια δεύτερη ευκαιρία για να ολοκληρώσουν το έργο. Αλλά ακόμα και στη δεύτερη ευκαιρία, πάλι ανολοκλήρωτο ήταν το έργο. Αυτό το ένιωσα πιο πολύ όταν συνεργαζόμουν με τον Κάρολο Κουν. Ενασχόληση με την τέχνη σημαίνει να δαμάσεις τον δαίμονα που ξύπνησες μέσα σου και που σου ζητά κάθε μέρα να καταγράψεις την εικόνα του κόσμου που συνεχώς αλλάζει και μετακινείται, με έναν τρόπο αφηρημένο έτσι που να μπορούν να τον διαβάσουν όλοι οι λαοί του κόσμου. Αν μου ζητάτε την γνώμη μου, η τέχνη είναι θείο δώρο και κατάρα μαζί. Πολλή αναζήτηση και αγωνία και πολύ λίγη χαρά.
Από τις πολλές παραγωγές που ζήσατε ποιες θεωρείτε τις πιο σημαντικές. Άμα έχεις συνεργαστεί σε πολλές παραγωγές θεάτρου ή μπαλέτου ή και όπερας εκείνο που σου μένει στο τέλος είναι μερικές καθαρά ανθρώπινες στιγμές όπου όλοι οι συντελεστές αφήνουν κατά μέρος το προσωπικό τους εγώ και δουλεύουν σε ένα κοινό στόχο. Τότε καταλαβαίνεις ότι το μέγεθος του θεάτρου και της σκηνής δεν έχουν καμιά σημασία. Μπορώ να πω με βεβαιότητα πως η αληθινή τέχνη σπάνια γεννιέται σε φανταχτερούς και πλούσιους χώρους θεάματος. Αυτοί οι χώροι προσφέρονται πιο πολύ για κοινωνικές συνευρέσεις παρά για καθαρή τέχνη. Πολύ λυπάμαι που και στην Επίδαυρο συμβαίνει αυτό. Βέβαια εξηγείται κάπως από την ανάγκη των ιθυνόντων να γεμίσουν το θέατρο. Υπέροχες στιγμές ήταν όταν στην Κύπρο κάναμε την Σαμία του Μενάνδρου με τον αείμνηστο Εύη Γαβριηλίδη και που με αυτό το έργο είχαμε εγκαινιάσει το Βασιλικό Θέατρο εδώ στην Θεσσαλονίκη. Υπέροχη στιγμή γεμάτη χαρά ήταν όταν κάναμε την Οδύσσεια στο Δημοτικό θέατρο του Παρισιού την δεκαετία του 70’. Αλλά και πάλι υπέροχη στιγμή ήταν στο Austin του Τέξας όταν έγραψα την μουσική για το μπαλέτο «Οδυσσέας.» με τον υπέροχο χορογράφο Λάμπρο Λάμπρου που η μοίρα το έφερε να φύγει πολύ γρήγορα από κοντά μας, με ένα «σώμα μπαλέτου» με Κουβανούς, Αμερικάνους και Ρώσους χορευτές. Πρέπει όμως να πω πως τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στον κόσμο ήταν η συνεργασία μου με τον Γιώργο Νταλάρα για την άμυνα της Κύπρου. Μια σειρά από τραγούδια με καθιέρωσαν στην συνείδηση του απλού κόσμου ότι δεν είμαι αναγκαστικά ο κουλτουριάρης συνθέτης που γράφει πράγματα που δεν τον αφορούν. Η τραγωδία της Κύπρου καθόρισε και σε μεγάλο βαθμό την πορεία μου σαν συνθέτη. Ένιωσα πως ένα μέρος του Ελληνισμού κινδυνεύει και ότι όλοι έχουμε υποχρέωση να στηρίξουμε ένα μέρος της εθνικής μας ταυτότητας που βρίσκεται σε κίνδυνο. Γι αυτό και έγραψα αρκετά έργα με αναφορά την Κύπρο όπως η 9η Ιουλίου, Η Καρδιά μου πεθυμώντα, αφιερωμένο στην ερωτική ποίηση της Κύπρου, Τα ακριτικά τραγούδια της Κύπρου κτλ.
Ανθρωπισμός και τέχνη. Το ερώτημα που πρέπει να τεθεί είναι αν η τέχνη διέπεται από ηθικούς κανόνες και αν ένας καλλιτέχνης μπορεί να πάρει το Βραβείο Ανθρωπισμού. Γιατί στην ουσία βραβεύουμε τις προθέσεις του καλλιτέχνη και πως αυτές εκφράζονται μέσα στα έργα του. Αν δηλαδή η τέχνη του βοήθησε, ελευθέρωσε, έδωσε ελπίδα, συγκίνηση, δύναμη και νόημα στους συνανθρώπους του. Η τέχνη από μόνη της δεν λέει τίποτα. Αποκτά νόημα από τη στιγμή που συγκινεί και μας προκαλεί ενδιαφέρον. Τότε τη φορτώνουμε με ερμηνείες και νοήματα που είναι ιδιαίτερα στον καθένα από εμάς. Νόημα δίνει φυσικά και ο τρόπος που έζησε και οι επιλογές που έκανε ο δημιουργός στη ζωή του. Καμιά φορά οι πολιτικές πεποιθήσεις κάποιου δημιουργού, συνήθως συνθέτη, χρωματίζουν τόσο πολύ την τέχνη του που η καλλιτεχνική αξία του έργου αυτού καθεαυτού περνά σε δεύτερη μοίρα. Αλλά και πάλι ένας δικός μας φιλόσοφος είχε πει πως η τέχνη γεννά αρμονία δηλαδή δένει γερά τους αρμούς μεταξύ των ανθρώπων και εδώ είναι η συνεισφορά της τέχνης στον ανθρωπισμό. Η έλλειψη της τέχνης γεννά τέρατα. Κατά κανόνα τα τέρατα είναι οργανισμοί που κουβαλούν περιττά πράγματα. Πράγματα που δεν λειτουργούν. Άχρηστα. Δεν ξέρω σε ποιο βαθμό κατάφερα να γεννήσω αρμονία στους συνανθρώπους μου. Ίσως να μην το μάθω ποτέ.
Μιχάλης Χριστοδουλίδης
Σημείωση: Ο διεθνούς φήμης Αμμοχωστιανός μουσικοσυνθέτης, Μιχάλης Χριστοδουλίδης, διαθέτει υψηλής ποιότητας συνολική προσφορά προς στον Οικουμενικό Ελληνικό Πολιτισμό και της παγκόσμιας προβολής του. Αποτελεί παράδειγμα στους νέους συνθέτες του πλούτου της Μουσικής και Θεατρικής παράδοσης της Κύπρου, καθώς και του συνεπούς και διαρκούς αγώνα του για απελευθέρωση της κατεχόμενης Κύπρου.
Η τελετή βράβευσης του Μιχάλη Χριστοδουλίδη από τον Σύνδεσμο Πολιτισμού Ελλάδας Κύπρου με το «Βραβείο Ανθρωπισμού» θα λάβει χώρα στη Θεσσαλονίκη την Παρασκευή 10 Δεκεμβρίου 2021, στις 19:00, στο Μέγαρο της Φιλοπτώχου Αδελφότητος Ανδρών Θεσσαλονίκης, παρουσία των αρχών της πόλης και εκλεκτών καλεσμένων.
Η είσοδος είναι ελεύθερη, με την επίδειξη πιστοποιητικού εμβολιασμού. http://www.cultural-association.org
Hellenic Cypriot Cultural Association
Web: www.cultural-association.org
polismagazino.gr
