Διαβάζει η πολυβραβευμένη συγγραφέας παιδικής λογοτεχνίας, μέλος της ΕΚΣ Εύα Πετροπούλου Λιανού
Από τη διαδικτυακή συμμετοχή του Γιάννη Δ. Μπάρτζη στις εργασίες του συνεδρίου του “Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού” στη Ρωσία με κεντρικό θέμα: ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΙΧΝΟΣ ΣΤΗΝ ΤΑΥΡΙΔΑ / ΚΡΙΜΑΙΑ.
Είναι ένας χαιρετισμός στην ελληνική, (που θα διαβαστεί από τη συγγραφέα μέλος της ΕΚΣ κα Εύα Λιανού-Πετροπούλου) και στη ρωσική γλώσσα, (που θα μεταφραστεί και θα αναγνωστεί από την Δ/ντρια του ΚΕΠ της Μόσχας κα Δώρα Γιαννίτση).
Τις ευχαριστώ από καρδιάς.
Γιάννης Δ. Μπάρτζης
Яннис Д. Бардзис , др . Фи
Президент Общества коринфских писателей
Древний Коринф , 10 июля 2023 г.
Уважаемая госпожа Дора Янници, директор Греческого Культурного Центра – ГКЦ в Росси , дорогой друг господин Олег Цыбенко , уважаемые дамы , уважаемые господа , которые участвуют в особо своевременном онлайн – мероприятии с центральной темой : ГРЕЧЕСКИЙ ПУТЬ В ТАУРИДЕ / КРЫМ, обращаюсь к вам сердечно, горячо, греческий привет !
Я сожалею, что мои обязанности в Коринфе в качестве президента Общества коринфских писателей не позволяют мне быть с вами сегодня. Гораздо больше меня огорчает, что я не могу присутствовать на лекции уважаемого эллиниста и моего большого друга г. Олега Цыбенко, с которым я познакомилась на аналогичном онлайн-мероприятии Греческого Культурного Центра – ГКЦ около года назад , при посредничестве моего дорогого друга и выдающейся греческой писательницы и соотечественницы госпожи Евы Петропулу – Ляну .
Плодом того онлайн-знакомства стало наше нынешнее сотрудничество с Олегом Павловичем Цыбенко по созданию книги и ее издание в Греции , в которой будут представлены путевые рассказы и редкие описания русских путешественников , о дорожном маршруте от Коринфского перешейка в Коринф , Немею , Сикиону… в Святую обитель Мэга Спилэо и г. Калаврита в 19 веке.
Друзья, я благодарю вас за ваши прекрасные исследования и научную организацию сегодня, целью которой является выявление сильного греческого следа в регионе Тавриды / Крыма с древних времен.
Греческий след на полуострове многообразен, многогранен и богат и восходит к первым векам расселения торговых центров и основания цветущих греческих колоний на берегах Черного моря.
Побережья Черного моря и их внутренние районы образовали еще одну «Великую Грецию», столь же великую и процветающую, как Великая Греция на юге итальянского полуострова. На протяжении веков регион Крым / Таврида являлся украшением, ссияющей жемчужиной этой Великой Греции Черного моря , географической и социальной областью, которая лелеяла панэллинские мифы, которые существуют до сих пор .
В качестве небольшого примера упомяну, что, когда богиня Артемида спасла Ифигению от человеческого жертвоприношения , для которого ее отец Агамемнон пригласил ее в порту Авлиды, она заменила ее оленем на жертвенном алтаре и чудесным образом перенесла ее и установила в качестве жрица в своем храме в Таврии. Там много лет жила микенская принцесса, служа богине охоты, в то время как — по легенде — царь тавров Фоас поручил ей приносить в жертву любого чужака, приближавшегося к храму.
Присутствиее, место Тавриды в трилогии Эсхила «Орестея» важно, так как для того, чтобы Орест искупил убийство своей матери Клитемнестры, ему пришлось привезти в Афины статую богини Артемиды из ее храма в Тавриде, где служила жрицей его же сестра. Таким образом, Орест и его друг Пилад отправились в далекую страну Быков и рискнули быть принесенными в жертву на алтаре богини самой Ифигенией. Однако после того, как двух братьев узнали, им удалось бежать и вернуться в Афины.
Старые названия на карте Крыма — даже если сегодня они изменились, но не были полностью забыты — свидетельствуют о сильном греческом присутствии здесь в прошлые века: озеро Майотида, Киммерия, Нимфей, Ольвия, Таурики…
Скифы и киммерийцы были известны грекам с гомеровских времен . Амазонки и подвиг Геракла связаны со страной скифов, тогда как за страной киммерийцев наши предки считали, что находятся врата Преисподней . Но это их не испугало … и они путешествовали, совершая собственные “Одиссеи” и создавая морские торговые базы и процветая, греческие колонии уже в 6-5 веках до нашей эры. Наиболее примечательным из них является Херсонес недалеко от современного Севастополя.
Присутствие греков на северных берегах Черного моря было неизгладимо и в последующие столетия. Греческие колонисты или издольщики, в основном купцы и моряки, создали свою собственную историю на более широкой территории Крыма и оставили после себя множество памятников культа, архитектуры и культуры как во времена античности и веры в ддвенадцать богов, либо позднее более систематически, как современные греки-христиане, мирно действуя и сосуществуя в странах единоверных и дружественных народов.
Греческое присутствие в Крыму, как и во всей северной прибрежной зоне Черного моря , прекратилось с установлением большевистского режима после Революции 1917 года . С тех пор непрерывная и многовековая традиция обмена культурами, взаимодействия народов и взаимное экономическое процветание закончилось .
С пожеланием умиротворения в области Тавриды / Крыма и открытия старых исконных путей мирного общения , торговли , культуры и любви наших народов … От всего сердца желаю вам полных успехов в Вашей работе.
Искренне Ваш
Яннис Д. Бардзис , др . ф .
Γιάννης Δ. Μπάρτζης, δρ.φ
Πρόεδρος Εταιρείας Κορινθίων Συγγραφέων
Αρχαία Κόρινθος, 10 Ιουλίου 2023
Αγαπητή μου κυρία Δώρα Γιαννίτση, διευθύντρια του Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού στη Ρωσία, αγαπητέ φίλε κύριε Ολέγκ Τσυμπένκο, εκλεκτές κυρίες, εκλεκτοί κύριοι που συμμετέχετε στην ιδιαιτέρως επίκαιρη διαδικτυακή εκδήλωση με κεντρικό θέμα: ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΙΧΝΟΣ ΣΤΗΝ ΤΑΥΡΙΔΑ / ΚΡΙΜΑΙΑ,
Σας απευθύνω εγκάρδιο, θερμό, ελληνικό χαιρετισμό!
Λυπούμαι που οι υποχρεώσεις μου στην Κόρινθο ως Προέδρου της Εταιρείας Κορινθίων Συγγραφέων δε μου επιτρέπουν σήμερα να είμαι μαζί σας. Πολύ δε περισσότερο με στεναχωρεί που δεν μπορώ να παρακολουθήσω τη διάλεξη του διακεκριμένου ελληνιστή και σπουδαίου φίλου μου κ. Ολέγκ Τσυμπένκο, τον οποίο γνώρισα σε παρόμοια διαδικτυακή εκδήλωση του Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού πριν από έναν περίπου χρόνο, με τη διαμεσολάβηση της εκλεκτής μου φίλης και διακεκριμένης Ελληνίδας συγγραφέως και συμπατριώτισσάς μου κυρίας Εύας Πετροπούλου-Λιανού.
Καρπός εκείνης της διαδικτυακής γνωριμίας είναι η τωρινή συνεργασία μας με τον κ. Ολέγκ Τσυμπένκο για τη δημιουργία ενός βιβλίου και η έκδοσή του στην Ελλάδα, το οποίο θα παρουσιάζει περιηγητικές αφηγήσεις και σπάνιες περιγραφές από Ρώσους περιηγητές, της οδικής διαδρομής από τον Ισθμό της Κορίνθου προς την Κόρινθο, τη Νεμέα, τη Σικυώνα… μέχρι την Ιερά Μονή Μεγάλου Σπηλαίου και τα Καλάβρυτα, κατά τον 19ο αιώνα.
Φίλες και φίλοι, σας επαινώ για την ωραία σημερινή σας ερευνητική και επιστημονική διοργάνωση, η οποία στοχεύει στην ανάδειξη του ισχυρού ελληνικού αποτυπώματος στην περιοχή της Ταυρίδας / Κριμαίας από αρχαιοτάτων χρόνων.
Το ίχνος των Ελλήνων στη χερσόνησο της Κριμαίας είναι πολλαπλό, πολυειδές και πλούσιο, και ιστορείται από τους πρώτους αιώνες της εξάπλωσης εμπορικών κέντρων και της ίδρυσης ανθουσών ελληνικών αποικιών στα παράλια της Μαύρης Θάλασσας (Εύξεινου Πόντου).
Οι ακτές της Μαύρης Θάλασσας και η ενδοχώρα τους αποτέλεσαν μιαν άλλη “Μεγάλη Ελλάδα”, εξίσου σπουδαία και ανθηρή με την Μεγάλη Ελλάδα της νότιας ιταλικής χερσονήσου. Κόσμημα και λαμπερό πετράδι αυτής της Μαυροθαλασσίτικης Μεγάλης Ελλάδας υπήρξε για αιώνες η περιοχή της Κριμαίας / Ταυρίδας, ένας γεωγραφικός και κοινωνικός χώρος που έθρεψε μύθους πανελλήνιους οι οποίοι ακόμα κρατούν.
Ως μικρό παράδειγμα αναφέρω πως όταν η θεά Άρτεμη διέσωσε την Ιφιγένεια από την ανθρωποθυσία για την οποία την προόριζε ο πατέρας της Αγαμέμνων στο λιμάνι της Αυλίδας, την αντικατέστησε με ελάφι στον βωμό της θυσίας και θαυματουργικώς την μετέφερε και την εγκατέστησε ως ιέρεια στον ναό της στην Ταυρίδα. Εκεί έζησε η πριγκίπισσα των Μυκηναίων πολλά χρόνια υπηρετώντας τη θεά του κυνηγιού, ενώ -κατά τον μύθο- ο βασιλιάς των Ταυρίων, Θόας, της έδωσε εντολή να θυσιάζει όποιον ξένο προσέγγιζε τον ναό.
Σημαντική είναι η παρουσία της Ταυρίδας στην τριλογία του Αισχύλου “Ορέστεια”, αφού για να εξιλεωθεί ο Ορέστης από τον φόνο της μητέρας του Κλυταιμνήστρας, έπρεπε να φέρει στην Αθήνα το άγαλμα της θεάς Άρτεμης από εκείνον τον ναό της στην Ταυρίδα, όπου ιέρεια ήταν η αδερφή του. Πήγαν λοιπόν στη μακρινή χώρα των Ταύρων ο Ορέστης και ο φίλος του ο Πυλάδης και κινδύνεψαν να θυσιαστούν στον βωμό της θεάς από την ίδια την Ιφιγένεια. Αφού όμως τα δύο αδέρφια αναγνωρίστηκαν, κατάφεραν να διασωθούν και να επιστρέψουν στην Αθήνα.
Οι ονομασίες οι παλαιές στον χάρτη της Κριμαίας -ακόμα και αν σήμερα έχουν αλλάξει χωρίς να έχουν ξεχαστεί τελείως- φανερώνουν την εκεί έντονη ελληνική παρουσία στους αιώνες που πέρασαν: Μαιώτιδα λίμνη, Κιμμερία, Νυμφαίον, Ολβία, Ταυρική…
Οι Σκύθες και οι Κιμμέριοι ήσαν γνωστοί στους Έλληνες από τα ομηρικά ακόμα χρόνια. Με τη χώρα των Σκύθων συνδέονται οι Αμαζόνες και ο σχετικός άθλος του Ηρακλή, ενώ πέρα από τη χώρα των Κιμμερίων πίστευαν οι πρόγονοί μας ότι βρίσκονταν οι πύλες του Κάτω Κόσμου. Αυτό όμως δεν τους τρόμαζε… και ταξίδευαν πραγματοποιώντας τις δικές τους “Οδύσσειες” και δημιουργώντας ναυτικούς εμπορικούς σταθμούς και ανθούσες ελληνικές αποικίες ήδη από τον 6ο και τον 5ον αιώνα π.Χ. με την πλέον αξιοσημείωτη από αυτές την Χερσόνησο, κοντά στη σημερινή Σεβαστόπολη.
Η παρουσία των Ελλήνων στις βόρειες ακτές του Εύξεινου Πόντου υπήρξε ανεξίτηλη και κατά τους επόμενους αιώνες. Οι Έλληνες άποικοι ή μέτοικοι, έμποροι κυρίως και ναυτικοί, δημιούργησαν τη δική τους ιστορία στην ευρύτερη περιοχή της Κριμαίας, και άφησαν πίσω τους πολλά μνημεία λατρείας, αρχιτεκτονικής και πολιτισμού είτε ως αρχαίοι Έλληνες του δωδεκάθεου είτε αργότερα πιο συστηματικά ως σύγχρονοι Έλληνες, χριστιανοί, δρώντας ειρηνικά σε χώρες ομόδοξων και φίλων λαών.
Η ελληνική παρουσία στην Κριμαία, όπως και σε όλη τη Βόρεια παράκτια ζώνη της Μαύρης Θάλασσας, σταμάτησε με την εγκαθίδρυση του καθεστώτος των Μπολσεβίκων μετά την επανάσταση του 1917. Από τότε τελείωσε μια αδιάκοπα συνεχιζόμενη και μακραίωνη παράδοση ανταλλαγής πολιτισμών, όσμωσης λαών και αμοιβαίας οικονομικής ευημερίας.
Με την ευχή να ειρηνεύσει η περιοχή της Ταυρίδας / Κριμαίας και να ξανανοίξουν πάλι οι παλαιοί πατροπαράδοτοι δρόμοι ειρηνικής επικοινωνίας, εμπορίου, πολιτισμού και αγάπης των λαών μας… εύχομαι από καρδιάς πλήρη επιτυχία στις εργασίες σας.
Με εκτίμηση
Γιάννης Δ. Μπάρτζης, δρ.φ.
