Φωτεινή Σκανδαλή: “Στα βιβλία μου πάντα τα προσωπικά μου συναισθήματα αφήνουν έντονα το αποτύπωμά τους”

Συνέντευξη στη Μαίρη Γκαζιάνη*

Η Φωτεινή Σκανδαλή γεννήθηκε στο Αγρίνιο και πέρασε τα παιδικά της χρόνια σε πολλά μέρη της Ελλάδας. Σπούδασε Δημοσιογραφία και Γαλλική Φιλολογία στην Αθήνα, και εργάζεται εδώ και αρκετά χρόνια στη δημόσια εκπαίδευση ως καθηγήτρια γαλλικών. Έχοντας πάντα στην καρδιά της την αγάπη για το γράψιμο, μοιράζεται τις σκέψεις της με τους αναγνώστες και αρθρογραφεί στα έντυπα Ο Δρυμώνας της Αιτωλοακαρνανίας, Ο Παλμός της Γλυφάδας και Hellenic Voice του Σικάγο.

ΜΑΙΡΗ ΓΚΑΖΙΑΝΗ: Είστε συγγραφέας. Μιλήστε μας για τον άνθρωπο Φωτεινή.

ΦΩΤΕΙΝΗ ΣΚΑΝΔΑΛΗ: Κατ’ αρχάς να σας ευχαριστήσω πού μού δίνετε την ευκαιρία να μιλήσω για μένα και για το συγγραφικό μου έργο. Σαν άνθρωπος είμαι ανοιχτή, γενναιόδωρη, πιστεύω στην έννοια τού ανθρώπου, συγχρόνως όμως ξέρω ότι πάνω από όλους και από όλα υπάρχει μία Υπέρτατη Δύναμη. Υπάρχει ο Θεός στον οποίο στρέφομαι και ζητώ την προστασία Του, αφού εγώ έχω κάνει τα ανθρωπίνως δυνατά. Από την άλλη, είμαι αρκετά ευαίσθητη και πολλές φορές παίρνω τα πράγματα προσωπικά. Είναι κάτι πού προσπαθώ να διαχειριστώ και να ξεπεράσω.

Μ.Γ.: Ποιο ήταν το έναυσμα ώστε ν’ ασχοληθείτε με τη συγγραφή;

Φ.Σ.: Ξεκίνησα  από μικρή ηλικία να γράφω τις σκέψεις μου σε ημερολόγιο, μικρά παραμύθια και ιστορίες, αργότερα προχώρησα στην αρθρογραφία, καθώς, εκτός από Γαλλική Φιλολογία σπούδασα και δημοσιογραφία. Στην ώριμη πιά ηλικία αποφάσισα να διηγηθώ την ιστορία τής παιδικής μου ηλικίας, και έτσι έγραψα το πρώτο μου βιβλίο το «Άδειο νυφικό», το οποίο αγαπήθηκε από τούς αναγνώστες, αν και ήμουν πρωτοεμφανιζόμενη ως συγγραφέας.

Μ.Γ.: Υπήρξε κάποιος άνθρωπος που σας ενθάρρυνε στα πρώτα σας συγγραφικά βήματα;

Φ.Σ.: Ήταν πάντα ο γιός μου, ο Μιχαήλ, καθώς και οι φίλοι μου.

Μ.Γ.: Τι είναι αυτό που δεν αντέχετε ως άνθρωπος ή/και ως συγγραφέας;

Φ.Σ.: Ως άνθρωπος, δεν αντέχω την κακία και την υποκρισία. Τίς μάσκες πού φοράνε κάποιοι για να καλύψουν την ασχήμια πού κρύβουν μέσα τους. Ως συγγραφέας, το ίδιο. Σε κάθε ιστορία θέλω να παρουσιάζω την αλήθεια τής δικής μου ψυχής. Αυτά πού εγώ έχω ζήσει, καθώς και οι άλλοι ήρωες στις ιστορίες μου.

Μ.Γ.: Το νέο βιβλίο σας έχει τον τίτλο «Η μελωδία της Οργής». Με τι έρχεται σε επαφή ο αναγνώστης στις σελίδες του;

Φ.Σ.: «Η μελωδία τής οργής» είναι το τρίτο μου βιβλίο και σ’ αυτό, κεντρικός ήρωας είναι ένας νάρκισσος. Ένας άνθρωπος βαθιά δυστυχισμένος, πού πάσχει από ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας. Γεννήθηκε μέσα σε μια οικογένεια όπου οι σχέσεις βασίστηκαν σε λάθος αξίες: στο χρήμα, στην εξουσία, στην κυριαρχία τού πιο δυνατού. Ένα παιδί πού δεν πήρε αγάπη από την μητέρα του, σημαδεύτηκε για πάντα και μέσα στην ψυχή του γεννήθηκε το απόλυτο Κακό.

Μ.Γ.: Ποιο ήταν το κίνητρο ώστε να γράψετε για το συγκεκριμένο θέμα;

Φ.Σ.: Το κίνητρο, η αφορμή, ήταν ότι εγώ γνώρισα και έζησα με έναν τέτοιο άνθρωπο. Με έναν νάρκισσο. Η ψυχολογική και συναισθηματική κακοποίηση από τον νάρκισσο, με οδήγησε στην κατάρρευση και στην κατάθλιψη. Γράφοντας την ιστορία τού νάρκισσου ήθελα να κοινοποιήσω στον κόσμο την σατανική αυτή διαταραχή, και αν μπορέσω, να βοηθήσω τα θύματα τής ναρκισσιστικής κακοποίησης να ξεφύγουν από την Κόλαση και να βγουν πάλι στο φως. Να πω επίσης πώς έχω γράψει και ένα θεατρικό έργο για την συγκεκριμένη διαταραχή, όμως ακόμη δεν έχω βρει τον σκηνοθέτη ο οποίος θα ανεβάσει το έργο. Κάθε πράγμα στον καιρό του όμως. Πιστεύω πώς θα βρεθεί.

Μ.Γ.: Κατά τη διάρκεια της συγγραφής τα προσωπικά συναισθήματα του συγγραφέα εκφράζονται μέσω της γραφής του;

Φ.Σ.: Στα δικά μου βιβλία, πάντα τα προσωπικά μου συναισθήματα αφήνουν έντονα το αποτύπωμά τους. Η οργή, ο θυμός, η λύπη, η αγάπη, παρουσιάζονται πάντοτε έντονα. Και το ίδιο ψάχνω σε κάθε βιβλίο πού διαβάζω.

Μ.Γ.: Υπάρχουν αξίες που ακυρώνονται (από πρόσωπα ή καταστάσεις) και άλλες που αναδεικνύονται μέσα από την ιστορία που αφηγείστε;

Φ.Σ.: Ναι. Βλέπουμε πώς στην οικογένεια πού περιγράφω, αντί να επικρατεί η αγάπη, η προστασία, η φροντίδα, η μητέρα καταπιέζει τα παιδιά της, χειραγωγεί τούς πάντες. Είναι ένας τύραννος. Την ίδια στιγμή, τα θύματα τού νάρκισσου, βαθιά κακοποιημένα και με σοβαρά ψυχικά τραύματα, αντί να ανταποδώσουν, επιλέγουν να ξεφύγουν από τα σκοτάδια στα οποία τους οδηγεί ο νάρκισσος και να βαδίσουν σε ένα φωτεινό μονοπάτι.

Μ.Γ.: Υπάρχει κάποιο βιβλίο που σας επηρέασε ως άνθρωπο ή ως συγγραφέα και ποιο είναι αυτό;

Φ.Σ.: Νομίζω πώς είναι «Οι Άθλιοι». Το διάβασα όταν ήμουν πολύ μικρή. Ήταν δώρο τού πατέρα μου. Σ’ εκείνη την τρυφερή ηλικία δεν είχα καταλάβει πολλά πράγματα, όμως οι βαθιές αξίες και το μεγαλείο ψυχής των ηρώων, και κυρίως τού Γιάννη Αγιάννη, ρίζωσαν βαθιά μέσα μου.

Μ.Γ. : Οι κριτικές παίζουν ή δεν παίζουν ρόλο στην πορεία ενός βιβλίου και γιατί;

Φ.Σ.: Γράφοντας, εκτιθέμεθα στα μάτια των αναγνωστών. Και αυτοί έχουν το δικαίωμα να κρίνουν αυτό που τους δίνουμε να διαβάσουν. Να μας πουν τι τούς άρεσε, και τι όχι. Αν ένα βιβλίο τούς κούρασε, και αν θα ήθελαν κάτι διαφορετικό στην πλοκή. Πάντα διαβάζω τις κριτικές των αναγνωστών, ή των ειδικών, αρκεί να γίνονται με καλή προαίρεση.

Μ.Γ.: Ένα βιβλίο πρέπει να έχει μηνύματα ή απλά να ευχαριστεί τον αναγνώστη;

Φ.Σ.: Κατά την προσωπική μου άποψη, ένα βιβλίο πρέπει να είναι η κατάθεση ψυχής τού συγγραφέα. Να στέλνει μηνύματα πανανθρώπινα : την γνώση και την αγάπη για τον εαυτό μας, την συνεχή πνευματική εξέλιξη, την συγχώρεση.

Μ.Γ.: Αν αναζητούσαμε το βαθύτερο μήνυμα του βιβλίου σας, ποιο θα ήταν αυτό κατά τη γνώμη σας;

Φ.Σ.: Το μήνυμα είναι πώς ο ναρκισσισμός είναι πλέον μια παγκόσμια επιδημία. Οι άνθρωποι οφείλουν να ενημερωθούν, να μάθουν να αναγνωρίζουν τα σημάδια (red flags) πού δείχνουν ότι κάποιος είναι νάρκισσος και να απομακρύνονται πριν είναι αργά.

Μ.Γ.: Πιστεύετε ότι οι Έλληνες διαβάζουν; Και τι είδους βιβλία επιλέγουν; 

Φ.Σ.: Διαβάζουν, ναι. Ίσως όχι τόσο όσο εγώ θα ήθελα, κυρίως τα νεαρά παιδιά, όμως διαβάζουν. Και είναι ελπιδοφόρο αυτό πού βλέπω, κυρίως στις εκθέσεις βιβλίων, αναγνώστες να περιδιαβαίνουν μέσα στον μαγικό κόσμο των βιβλίων και να φεύγουν με ένα, δύο ή περισσότερα βιβλία. Βλέπω πώς τούς ενδιαφέρει κυρίως το μυθιστόρημα, και αγαπούν πάρα πολύ και τούς Έλληνες λογοτέχνες.

Μ.Γ.: Ποιος είναι ο επόμενος συγγραφικός στόχος σας;

Φ.Σ.: Έχω ήδη κάποιες σκέψεις στο μυαλό μου, και έχω κάνει ένα προσχέδιο, αλλά ακόμη δεν έχω ξεκινήσει να γράφω συστηματικά.

Το μυθιστόρημα «Η μελωδία της Οργής» της Φωτεινής Σκανδαλή κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Χάρτινη πόλη.

*Μαίρη Γκαζιάνη

Γεννήθηκε στα Ιωάννινα.  Μεγάλωσε στην Αθήνα όπου ζει μέχρι σήμερα και εργάσθηκε στον τραπεζικό χώρο. Στο παρελθόν ασχολήθηκε ερασιτεχνικά με την φωτογραφία, τη ζωγραφική και τα τελευταία δέκα χρόνια με τη συγγραφή. Έχει πραγματοποιήσει ατομικές εκθέσεις και έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές.

Την περίοδο 2011-2012 υπήρξε ραδιοφωνική παραγωγός στο magicradiolive. Από τον Νοέμβρη 2014 συνεργάζεται με το now24.gr και έχει πραγματοποιήσει πάνω από εξακόσιες συνεντεύξεις, καθώς και σχολιασμούς βιβλίων και θεατρικών παραστάσεων. Το 2016 συμμετείχε στην τηλεοπτική εκπομπή «Καλώς τους» του ΑιγαίοTV πραγματοποιώντας συνεντεύξεις σε ανθρώπους των τεχνών. Επίσης διετέλεσε Διευθύντρια Σύνταξης του on line Πολιτιστικού Περιοδικού Books and Style, ενώ πρόσφατα ξεκίνησε συνεργασία με το  polismagazino.gr σε θέματα πολιτισμού.

Μεγάλες της αγάπες είναι το θέατρο και ο χορός με τα οποία έχει ασχοληθεί ερασιτεχνικά κι έχει συμμετάσχει σε θεατρικές και χορευτικές παραστάσεις.

Τον Μάιο του 2012 κυκλοφόρησε την πρώτη ποιητική της συλλογή με τίτλο «Σου γράφω…», τον Σεπτέμβρη 2013 κυκλοφόρησε το πρώτο της μυθιστόρημα με τίτλο «Ένα φεγγάρι λιγότερο» από τις εκδόσεις Ελληνική Πρωτοβουλία και τον Ιούνιο του 2014 κυκλοφόρησε το βιβλίο της «Τα πλήκτρα της σιωπής»  από τις εκδόσεις ΄Οστρια. Επίσης, το παραμύθι της «Το ψαράκι του βυθού» συμπεριλαμβάνεται στο βιβλίο «Παραμύθια και Μαμάδες» εκδόσεις Βερέττα 2015.  Τον Ιούνιο 2017 κυκλοφόρησε το μυθιστόρημά της «Άλικα βήματα» από την Εμπειρία Εκδοτική. Τα μυθιστορήματά της «Ζάχαρη άχνη» (11/2019) και Η ΑΠΟΣΤΟΛΗ (6/2021) κυκλοφόρησαν το από τις εκδόσεις Ωκεανός. Από τις ίδιες εκδόσεις, το φθινόπωρο 2022 θα κυκλοφορήσει το νέο της μυθιστόρημα.