Κωνσταντίνος Κερεστετζής: η επικοινωνία με το Όρος είναι στην ουσία η ανάγκη του ανθρώπου για επαφή με τον ίδιο τον εαυτό, με το Θεό

Κύριε Κερεστετζή. Η τέχνη της ζωγραφικής είναι χάρισμα ή σπουδάζεται; Εσείς πώς ξεκινήσατε την ενασχόληση με την τέχνη;

Είναι αλήθεια ότι ο κάθε άνθρωπος με την κατάλληλη παιδεία θα μπορούσε να αναπτύξει πολλές δεξιότητες και ικανότητες στην τέχνη της ζωγραφικής χωρίς βέβαια αυτό απαραίτητα να τον κάνει και καλλιτέχνη…
Από την άλλη βέβαια, υπάρχουν και άνθρωποι με ιδιαίτερο χάρισμα στη ζωγραφική από την μικρή τους ηλικία που γίνεται γρήγορα αντιληπτό από τον περίγυρο, που όμως θα παραμείνει απλά μια δυνατότητα αν δεν καλλιεργηθεί.
Ο Τσαρούχης για παράδειγμα έλεγε ότι, ποτέ δεν έκανε παιδική ζωγραφική. … απεναντίας από μικρό παιδί πάντα έκανε ζωγραφική με αξιώσεις.
Όμως ο ορισμός του τι είναι ταλέντο που πήρα από τον καθηγητή μου τον Χρόνη Μπότσογλου τον θεωρώ αρκετά πλήρη: “ταλέντο δεν είναι απλά μόνο η έμφυτη ευχέρεια που έχει ένας άνθρωπος στο να σχεδιάζει αλλά επίσης η εργατικότητα και η σταθερότητα με την οποία επιδίδεται στη ζωγραφική… όπως επίσης ταλέντο είναι και τι επιλογές θα κάνει στη ζωή του… Δηλαδή, το ταλέντο είναι: οι ικανότητες, η εργατικότητα και οι σωστές επιλογές…
Στην περίπτωσή μου τα πράγματα έγιναν πολύ συμπωματικά καθότι από μικρός δε με θυμάμαι να ζωγράφιζα. Όταν όμως στην τέταρτη δημοτικού στην Καβάλα τότε, είδα έναν συμμαθητή μου να ζωγραφίζει σκηνές από το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο με μάχες, εκρήξεις, αεροπλάνα και πολλά άλλα, έμεινα έκθαμβος. … Εκεί συνειδητοποίησα ότι όταν μεγαλώσω θέλω να γίνω ζωγράφος και έκτοτε δε μετακινήθηκα από εκεί.
Το ειρωνικό είναι ότι, όταν μετά από 25 χρόνια τον αναζήτησα για να τον ευχαριστήσω που στάθηκε η αφορμή που διάλεξα την ζωγραφική, ο ίδιος δε θυμόταν καν ότι ζωγράφιζε μικρός… Γιώργος Καλογερόπουλος το όνομά του…

Έχετε δηλώσει ότι στο Άγιον Όρος «πάντα υπάρχουν πράγματα για να καταγράψεις στον καμβά σου». Εσείς τι ακριβώς καταγράφετε;

Το Άγιο Όρος είναι ένας τόπος με τον οποίο πολλοί ζωγράφοι ασχολήθηκαν μαζί του ιδιαίτερα στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα και ιδιαίτερα η γενιά του 30, με κορυφαίο όλων τον Σπύρο Παπαλουκά, αφήνοντάς μας σπουδαία παρακαταθήκη έργων μέσα από την πλούσια εικαστική προσέγγιση του Αγίου αυτού τόπου με τη μακρόχρονη ιστορία του.
Όμως με τον χρόνο αυτό το ενδιαφέρον μειώθηκε και σχεδόν ξεχάστηκε από τους ζωγράφους πέραν κάποιων ελαχίστων καλλιτεχνών.
Πέρα από την ομορφιά και το μεγαλείο του Όρους, το οποίο απλόχερα προσφέρεται στον ζωγράφο που θα το πλησιάσει με αγάπη, υπάρχει αυτό το ζωντανό και το άμεσο που έχει να κάνει με την επαφή με τους ίδιους τους μοναχούς που κάνουν τον αγώνα τους παλεύοντας με τον εαυτό προς χάριν της αναζήτησης του Θεού.
Ένας ζωγράφος λοιπόν, πέρα από το εξαιρετικό αυτό τόπο που θα συναντήσει, θα έρθει σε επαφή με αυτόν τον πνευματικό αγώνα των μοναχών που θα δυναμώσει το δικό του αγώνα με τον εαυτό.
Όλα αυτά συμβαίνουν στο Όρος και κατά κάποιο τρόπο περνάνε μέσα στη ζωγραφική είτε με τρόπο συνειδητό και εύλογο είτε τις περισσότερες φορές με τρόπο άρρητο και ασυνείδητο αλλά πάντα πραγματικό.

Είστε ζωγράφος ή αγιογράφος; Υπάρχουν διαφορές ανάμεσα στις δύο τεχνικές;

Ζωγράφος. Καθαρά ζωγράφος που όμως σπούδασα και έκανα και αγιογραφία, γιατί είναι ότι πιο κοντινό και ζωντανό από την παράδοσή μας και σαν ζωγράφος με ενδιέφερε να μυηθώ στην τέχνη της αγιογραφίας και στα μυστικά της.
Δε θα όριζα τη διάφορα τους όμως σε επίπεδο τεχνικής, παρόλο που έχει γίνει σπουδαία ζωγραφική με την τεχνική της αγιογραφίας και το καλύτερο παράδειγμα είναι η τέχνη του Κόντογλου και του Τσαρούχη.
Στην ουσία τους είναι το ίδιο πράγμα γιατί και οι δύο τέχνες συναντιούνται στους νόμους που διέπουν την τέχνη της ζωγραφικής.
Η διάφορα σε κοσμική και θρησκευτική ζωγραφική είναι επίπλαστη όταν τη διακρίνουμε μόνο μέσα από τη θεματική της.
Έχω δει τόσο κακές και ψεύτικες αγιογραφίες που απομακρύνουν κάθε είδους θρησκευτικό συναίσθημα μέσα μου κάθε τι πνευματικό και από την άλλη έχω δει θαυμάσια πορτραίτα και τοπία όπου μέσα τους βιώνω όλο το μεγαλείο του πνεύματος. Την παρουσία του Θεού.

Έχετε δηλώσει ότι «όσες φορές ανέβηκα στο Άγιον Όρος, πάντα μια βαθιά υπαρξιακή αγωνία και ανάγκη με οδηγούσε εκεί, προς αναζήτηση της βοήθειας εκείνης, που θα μου έδειχνε τον δρόμο, που θα έπρεπε να πάρω». Τί είναι αυτό που αναζητάτε; Περιγράψτε μας το συναίσθημα που νοιώθετε όταν βρίσκεστε στο Περιβόλι της Παναγιάς.

Η επικοινωνία με το Όρος είναι στην ουσία η ανάγκη του ανθρώπου για επαφή με τον ίδιο τον εαυτό, με τον Θεό.
Αυτή η ανάγκη είναι διαχρονική και βαθιά εσωτερική.
Δεν πηγαίνω εκεί απλά για να ζωγραφίσω σαν τους εργάτες που πηγαίνουν για το μεροκάματο αλλά, με αφορμή τη ζωγραφική, αναζητώ την ωφέλεια της ψυχής μου και εκεί πράγματι ο άνθρωπος βρίσκει αυτήν την ωφέλεια.
Στα παλιά τα χρόνια το Άγιον Όρος το αποκαλούσαν ιατρείο της ψυχής. Σήμερα έχει άλλο νόημα αυτή η λέξη αλλά εκεί είναι το πραγματικό ιατρείο και οι πνευματικοί μοναχοί είναι οι πραγματικοί ψυχολόγοι και ψυχίατροι γιατί αυτοί πραγματικά γνωρίζουν τα της ψυχής, πιστεύοντας στην ύπαρξη αυτής, έχοντας πνευματικό οδηγό τον ίδιο τον Χριστό.

Το Φεβρουάριο σας συναντάμε στην gallery Chalkos. Ποια χαρακτηριστικά θα προσδίδατε στα έργα της έκθεσής σας;

Είναι ιδιαίτερη η χαρά μου που η gallery Chalcos, εδώ στην όμορφη Θεσσαλονίκη, φιλοξενεί μια σειρά έργων μου με θέμα το Άγιον Όρος την οποία ξεκίνησα από το 2012 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Η έκθεση λοιπόν θα εμπεριέχει 24 έργα gigle υπό την μορφή πολλαπλών και 36 λάδια όπου το κοινό θα μπορέσει να δει το μέχρι τώρα οδοιπορικό μου στο Άγιον Όρος. Θα υπάρχουν μοναστήρια, σκήτες, κελιά, φύση, πορτραίτα μοναχών, εσωτερικοί χώροι. Είναι ένα μέρος μιας πορείας που ευελπιστώ να συνεχιστεί με τη βοήθεια του Θεού…

Παρουσιάσατε στο Σισμανόγλειο Μέγαρο Κωνσταντινούπολης, σε συνεργασία με το Ελληνικό Προξενείο και την Αίθουσα Τέχνης Γαβράς, ένα οδοιπορικό των έργων σας, με τίτλο «Κωνσταντινούπολη». Σας εμπνέει η πρωτεύουσα του Βυζαντίου; Ποια χαρακτηριστικά της Πόλης τονίσατε ιδιαίτερα;

Η σχέση μου με την Πόλη ξεκίνησε από το 2006 όπου και πραγματοποιήθηκε η πρώτη παρουσίαση στη gallery “Gavras”. Συνεχίστηκε το 2010 και κράτησε μέχρι το 2017 όπου και έλαβε τέλος το κεφάλαιο Κωνσταντινούπολη. Στην αρχή λοιπόν ένιωσα σαν παιδί σε ζαχαροπλαστείο που ήθελε να δοκιμάσει όλα τα γλυκά και έτσι γύρναγα παντού και ζωγράφιζα καθετί που μου άρεσε.
Στο δεύτερο ταξίδι μου, το 2010, εστίασα στη γειτονιά μου, στο Φανάρι, και έκανα το πορτραίτο της με τα μαγαζιά της, τους ανθρώπους της, τα σπίτια της.
Μετά από εκείνη την έκθεση, που παρουσιάστηκε τόσο στην Κωνσταντινούπολη όσο και στην Αθήνα, έκανα πάλι άνοιγμα σε όλη την Πόλη και συμπεριέλαβα και τα Πριγκηπόνησα, δίνοντας στο τέλος έμφαση στη θεολογική σχολή της Χάλκης εργαζόμενος επί δύο συναπτά έτη εκεί. Έτσι έγινε μια συνολική παρουσίαση του έργου μου στην Κωνσταντινούπολη υπό την αιγίδα του Ελληνικού προξενείου και την υποστήριξη της gallery Gavras και ήταν πράγματι ένα όμορφο κλείσιμο μιας ωραίας σχέσης με την Πόλη.
Όποιος έχει πάει σίγουρα θα γνωρίζει την μαγεία που ασκεί στον επισκέπτη με τα χρώματα της, την πολυθόρυβη ζωή στους δρόμους της, την ιστορία της, το ένδοξο παρελθόν της. Αλλά πάνω από όλα αυτό το μαγικό φως που ξεδιπλώνεται με τη δύση του ήλιου στον Κεράτιο κόλπο.
Αυτά με μάγεψαν και εμένα και αυτά μου τα αισθήματα θέλησα να εκφράσω ζωγραφίζοντάς την.
Την αγάπησα την Πόλη…