“Μη σε αξιώσει η μοίρα σου και γεννηθείς σε έδαφος με ευνοϊκό υπέδαφος”

Βασίλης Κιλτίδης
Κοινωνιολόγος & Δημιουργός των Media
Η επίπονη βαλκανική εξίσωση
Μη σε αξιώσει η μοίρα σου και γεννηθείς σε έδαφος με ευνοϊκό υπέδαφος
Ένας γρίφος που ταλαιπωρεί πολλά ανθρώπινα μυαλά εδώ και εκατοντάδες
χρόνια.
Ένας μαθηματικός τύπος που ποτέ δεν βγάζει κάποιο αποτέλεσμα. Μια
σπαζοκεφαλιά που έχει εξουθενώσει λαούς και κυβερνήσεις, τις
περισσότερες φορές όχι αναίμακτα. Αυτή η επίπονη βαλκανική εξίσωση,
στόχος πολλών συμφερόντων και δήμιων των διαδοχικών βαλκανικών
κρατιδίων, έχει πάρει πλέον διαστάσεις διαχρονικής μάστιγας.
Μια σύντομη αναδρομή στην ιστορία της Χερσονήσου του Αίμου είναι αρκετή
για να καταλάβουμε ότι, οι ανά διάφορες εποχές μεγάλες δυνάμεις, την
αντιμετωπίζουν ως πεδίο άσκησης επί χάρτου, δίχως να υπολογίζουν την
κοινωνική καθημερινότητα των ανθρώπων που ζουν στην περιοχή. Βλέπετε, είναι το υπέδαφος με τα φυσικά κοιτάσματα πάνω στα οποία γεννιέσαι και τα γεωγραφικά σταυροδρόμια της γης σου.
Μη σε αξιώσει η μοίρα σου και γεννηθείς σε έδαφος με ευνοϊκό υπέδαφος.
Αρχίζει ο συνωστισμός των συμφερόντων. Και μετά έρχεται ο πόλεμος και η φρίκη του, όπως έχει ήδη συμβεί στα Βαλκάνια αμέτρητες φορές.
Για την Ελλάδα η φύση της, της επιφύλασσε αυτή τη μοίρα. Να ανήκει
δηλαδή, στο πιο κομβικό γεωγραφικό σημείο των Βαλκανίων και να γειτνιάζει
με λαούς πολύπαθους και διαρκώς βασανισμένους. Η πολυπόθητη εξίσωση των βαλκανικών κρατών με στόχο την οικονομική ενοποίηση και
την μετέπειτα γεωγραφική συγχώνευση, αποτελεί διαρκή στόχο της
εξωτερικής πολιτικής πολλών μεγάλων δυνάμεων.
Η Ελλάδα υπήρξε χείριστης μορφής θύμα αυτής της πολιτικής, καθώς η
προηγούμενη οικονομική της ανάπτυξη χαλούσε τα σχέδια της βαλκανικής
εξίσωσης. Η αλήθεια είναι ότι, για τα δεδομένα ενός κράτους των Βαλκανίων,
είχαμε ξεφύγει πάρα πολύ. Τα δεινά που βιώνει η ελλαδική κοινωνία την
τελευταία δεκαετία οφείλονται κυρίως σε αυτό το γεγονός. Στο ότι δηλαδή, η
Ελλάδα δεν μπορεί, από οικονομικής πλευράς, να βρίσκεται σε πολύ
ανώτερη θέση από τις χώρες των Βαλκανίων. Διότι έτσι, δεν μπορεί να
δημιουργηθεί η πολυπόθητη βαλκανική συνομοσπονδία, στον βωμό της
οποίας έχει χυθεί τόσο αίμα.
Ωστόσο το σχέδιο αυτό, πάντα βρίσκει ένα βασικό εμπόδιο που ουδέποτε
έχει προσπεραστεί. Οι μεγάλες δυνάμεις ποτέ δεν κατάφεραν να κάμψουν τις
κοινωνικές ανομοιογένειες των βαλκανικών λαών. Αποτέλεσμα αυτού, ήταν πάντοτε το αιματοκύλισμα των ενδοβαλκανικών συγκρούσεων και των
Βαλκανικών Πολέμων. Στην εποχή μας πλέον, το σχέδιο αυτό επιχειρεί να
βρει διόδους μέσω της οικονομικής οδού. Η Ελλάδα κλήθηκε να
φτωχοποιηθεί προκειμένου να εξισωθεί με τα Βαλκάνια, η Βουλγαρία έγινε
ισχυρή οικονομία για να μας φτάσει, ενώ στα Σκόπια εκχωρήθηκε το όνομα
«Μακεδονία» για να μην υπάρχει αίσθημα αδικίας και κατώτερης
αντιμετώπισης. Αλβανία και Σερβία λειτουργούν με ικανοποιητικούς ρυθμούς
για να μη μείνουν πολύ πίσω.
Πάντως εν τέλει, η Βουλγαρία δεν έχει την οικονομική συνοχή που πρέπει για
να διατηρήσει την υπάρχουσα ανάπτυξή της, η Αλβανία έχει εδαφικές
διεκδικήσεις από την Ελλάδα και η ελληνική κοινωνία δεν δείχνει καθόλου
πρόθυμη να εκχωρήσει τον όρο «Μακεδονία» στα Σκόπια.
Για να δούμε λοιπόν και αυτή τη φορά, την έκβαση του σχεδίου.