Πολιτισμός και Μουσική Παιδεία
Έχω την τιμή να υπηρετώ τη μουσική παιδεία περίπου είκοσι χρόνια, από πολλά και διαφορετικά “μετερίζια”∙ από ωδεία, έως την ιδιωτική και τη δημόσια εκπαίδευση.
Ανέκαθεν πίστευα πως η αισθητική αγωγή, η παιδεία του πολιτισμού, είναι συνθήκη απαραίτητη για την καλλιέργεια του ανθρώπινου πνεύματος, της ανθρώπινης ψυχής, ανεξαρτήτως ηλικίας.
Στην εποχή μας δε, που η πορεία των πραγμάτων απογυμνώνεται ολοένα και περισσότερο απ’ τον πολιτισμό σε όλες του τις μορφές, ξεκινώντας απ’ τον πολιτισμό της καθημερινότητας, εκτιμώ πως η αισθητική παιδεία και καλλιέργεια είναι μια ανάγκη πραγματικά επιτακτική.
Μέσα από τις πολλές πτυχές που έχει η παιδεία του πολιτισμού (θέατρο, μουσική, χορός, εικαστικά κλπ), η δική μου διαδρομή για την προσέγγιση της ουσίας των πραγμάτων, είναι η τέχνη των ήχων.
Ο άνθρωπος, είναι ένα βαθιά μουσικό ον, είναι φτιαγμένος για τη μελωδία, τον ρυθμό, την έκφραση συναισθήματος, ιδέας, μεταφυσικής ενατένισης μέσα απ’ τον ήχο, είναι φτιαγμένος για να δημιουργεί μουσική και να αναδημιουργείται μέσα απ’ αυτή, για το λόγο αυτό η ανθρώπινη ύπαρξη ξεκινά να απορροφά μουσικά ερεθίσματα ήδη απ’ τον πρώτο της σχηματισμό, απ’ την προγεννετική της κατάσταση.
Τα παιδιά, δεν είναι απλά ανοιχτά στο να μάθουν μουσική, την έχουν ανάγκη σχεδόν βιολογικά, έχουν ανάγκη να απαπτύξουν τη μυστηριακή-άρρητη γλώσσα της, να ενταχθούν στην ομάδα συντονιζόμενα στον ρυθμό της, να εκφραστούν τραγουδώντας και παίζοντας μουσικά όργανα.
Είναι κοινός τόπος άλλωστε και αποδεδειγμένος από πλείστες επιστημονικές έρευνες, πως η μουσική είναι ένας καταλυτικός παράγοντας για την ομαλή, και με ποικίλα ερεθίσματα, νευρολογική, συναισθηματική, κοινωνική, γνωστική ωρίμανση των παιδιών, ακουμπώντας απ’ την λεπτή και αδρή τους κινητικότητα, μέχρι την αίσθηση αποδοχής και επικύρωσης μέσα απ’ τη λειτουργία σε ευρύτερες ομάδες, κάτι που στην εποχή μας, με την πλειοψηφία των σχολικών μονάδων να έχουν πολυπολιτισμικά χαρακτηριστικά, είναι μια μοναδική “συγκολλητική ουσία”.
Δυστυχώς όμως, για να προσγειώσουμε την όλη συζήτηση στην πραγματικότητα, το μάθημα της μουσικής στη δημόσια εκπαίδευση είναι κυριολεκτικά απονευρωμένο, καλύπτοντας μόνο μία διδακτική ώρα του εβδομαδιαίου ωρολογίου προγράμματος, τόσο στην πρωτοβάθμια, όσο και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση∙ ένα μάθημα συμπληρωματικό, καθαρά δευτερεύον και πλήρως δυσλειτουργικό, αφού είναι απολύτως ξεκάθαρο μέσα απ’ την πράξη της σχολικής τάξης, πως η μονόωρη διάστασή του είναι πλήρως ανεπαρκής ώστε να εκπληρώσει τους σκοπούς και το περιεχόμενό του.
Είναι πάγια άποψή μου εδώ και πολλά χρόνια, πως τα μαθήματα της αισθητικής αγωγής, θα πρέπει να αποκτήσουν τον χώρο που πραγματικά τους αξίζει στο ωρολόγιο πρόγραμμα της δημόσιας και ιδιωτικής εκπαίδευσης, αυτό είναι -θα έλεγα- όχι απλά μια ευχή, αλλά μια επιτακτική ανάγκη των καιρών που το Υπουργείο Παιδείας θα πρέπει να αφουγκραστεί.
Η μουσική, η αισθητική αγωγή γενικότερα, είναι πραγματικά παιδαγωγικά “υπερόπλα”, που θα μπορούσαν να προσφέρουν απτό και ουσιαστικό κοινωνικό έργο (στα πεδία που αναφέραμε, αλλά και σε πολλά άλλα), τα οποία εντούτοις παραμένουν χαρακτηριστικά αναξιοποίητα…
Η μουσική ενώνει τους λαούς και τους πολιτισμούς;
Η μουσική είναι κατ’ αρχάς γλώσσα, επικοινωνία, σύστημα έκφρασης άρρητο αλλά βαθιά απτό και κατανοητό απ’ όλους τους ανθρώπους στην ουσία του.
Είναι μια γλώσσα που μολονότι έχει τις πολλές και διαφορετικές της διαλέκτους, που νοηματοδοτούνται εντός του πολιτισμικού και κοινωνικού πλαισίου που τις γέννησε, διαθέτει το “χάρισμα” του να μπορεί να εξάψει, να εμπνεύσει να μεταφέρει μηνύματα, ψυχικές παραστάσεις, συναισθήματα με έναν τρόπο που ξεπερνά κατά πολύ τις γραμμές που ονομάζουμε σύνορα, που ξεπερνά το “άλλο”, το “έτερο”, το “διαφορετικό”.
Η μουσική είναι η κατ’ εξοχήν παγκόσμια γλώσσα, μια τέχνη που διαχρονικά ταξίδευε και ταξιδεύει παράλληλα με τις ζωές των ανθρώπων, συλλέγοντας διαρκώς στοιχεία από κάθε της πέρασμα και μπολιάζοντας με στοιχεία, με ιδέες, με αισθητική κάθε τι καινούργιο βρισκόταν στο διάβα της.
Η μουσική, είναι η τέχνη που ενσωματώνει στην ουσία της, την κοινή μοίρα της ανθρωπότητας.
Η ενοποιητική της δύναμη είναι δεδομένη, είναι το κεντρικό σημείο συντονισμού όχι μόνο του εκάστοτε πολιτισμού, αλλά του ανθρώπινου γίγνεσθαι συνολικά.
Κύκλοι ομόκεντροι, με κέντρο την άρρητη, αλλά παράλληλα τόσο γλαφυρή τέχνη των ήχων.
Ποιον μουσικό θαυμάζετε και γιατί;
Κατ’ αρχάς, πριν απαντήσω συγκεκριμένα στην ενδιαφέρουσα ερώτηση, να καταθέσω μια προσωπική μου “εξομολόγηση”…
Υπήρξα ένα παιδί που κάποτε κυριολεκτικά μισούσε (!) τη μουσική…
Ίσως από αντίδραση στην καθηγήτρια μουσικής μητέρα μου, ίσως επειδή το “κοστούμι” της τότε ωδειακής εκπαίδευσης δεν ένιωσα ποτέ πως μου ταιριάξε απόλυτα, το αντικείμενο μου έβγαζε μια άπωση, μια αρνητική ενέργεια…
Έκανα μια συμφωνία με τη μητέρα μου πως όταν θα έμπαινα στη μέση σχολή στο πιάνο, θα μπορούσα να το σταματήσω, όπερ και εγένετο…
Μετά από εκείνη τη “γραμμή” που είχα χαράξει, δεν ξανακούμπησα μουσικό όργανο, δεν ξανασχολήθηκα με τη μουσική, είχα αποφασίσει πως αυτό το κεφάλαιο έχει κλείσει πια οριστικά για μένα…
Όμως…
Κάποια στιγμή, καλοί μου φίλοι με έπεισαν να παρακολουθήσω μαζί τους την πρώτη μου ζωντανή rock συναυλία…Αν και δύσπιστος, αποφάσισα να το κάνω καθαρά για την εμπειρία…
Αυτό ήταν το δικό μου “εξαίφνης”, η δική μου τροπή αλλαγής των πραγμάτων…Εκεί, βιώνοντας όλη την ενέργεια της στιγμής, νιώθοντας το αντικείμενο κοντά μου σωματικά, βιωματικά, κυτταρικά θα έλεγα, κάτι άνοιξε, κάποια χορδή που δεν είχε αγγιχθεί ποτέ, άρχισε να δονείται…
Από εκείνη τη στιγμή, η “μουσική” έγινε “η μουσικούλα μου”, η δική μου μουσική, η δική μου γλώσσα, ο δικός μου τρόπος…
Το πρότερα παγωμένο, αποστασιοποιημένο και “μαρμάρινο”, ετράπη σε κάτι ζεστό, ζωντανό, σε ένα παιχνίδι που με προκαλούσε να το ανακαλύψω…
Λίγο καιρό μετά, έφτιαξα με τους φίλους μου το πρώτο μου συγκρότημα, παίζοντας τύμπανα πάνω σε χαρτόκουτα, ύστερα ήρθαν τα πρώτα lives…η επιστροφή μου στο ωδείο ήταν καθαρά θέμα χρόνου και όταν αυτή έγινε, πλέον η προσέγγιση γινόταν με τον δικό μου τρόπο…μέσα απ’ τη “μουσικούλα” μου, μέσα απ’ την οικεία, ζεστή, ανθρώπινη γλώσσα που ανακάλυπτα σχεδόν απ’ το μηδέν μαγεμένος…
Το να στοχεύσω στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του ΕΚΠΑ, ήταν μάλλον η λογική συνέχεια, αλλά αυτή είναι μια άλλη συζήτηση…
Μετά απ’ αυτή την εξιστόρηση, φτάνω στον πυρήνα της ερώτησης: ο μουσικός που με αφορά, υπηρετεί την τέχνη των ήχων ανθρωποκεντρικά, άμεσα, παθιασμένα. Θα πρέπει να είναι ο ίδιος ένας εγκάρδιος αφηγητής, ένας φλογερός ταξιδιώτης, ένας ταπεινός υπηρέτης, ένας ποιητής της στιγμής, ένας πλάνητας του φωτός και του σκότους…
Θα μπορούσα να αναφέρω πολλά κορυφαία ονόματα συνθετών ή εκτελεστών που πληρούν απόλυτα αυτές τις προδιαγραφές, αλλά εγώ θα σταθώ σε έναν ανώνυμο ηλεκτρικό κιθαρίστα, που παίζει κάθε βράδυ σε ένα πάρκο της Καλλιθέας…
Τον συναντώ κάνοντας ένα μικρό διάλειμμα στην προπόνησή μου (ασχολούμαι με το τρέξιμο συστηματικά), εκεί, στο ίδιο σημείο, κάθε βράδυ…Λιτός, ταπεινός, σκυμμένος πάνω απ’ την κιθάρα του, χαμένος στο δικό του μουσικό σύμπαν…Αγγίζει τις χορδές σχεδόν με ευλάβεια κι αυτές τον αποζημιώνουν με ήχους αγγελικούς…
Ένας γνήσιος ταξιδευτής του ήχου, ένας ταπεινός υπηρέτης της τέχνης του, ένας ανώνυμος ήρωας του δρόμου, που όμως κάθε μα κάθε μέρα μου ξυπνάει τόσα πολλά συναισθήματα, μου δημιουργεί τόσες πολλές εικόνες με τις έξι του χορδές…
Δεν γνωρίζω το όνομά του, ίσως να μην το μάθω ποτέ, αλλά αυτό που βλέπω και ακούω κάθε βράδυ που ανταμώνω αυτόν τον μουσικό του δρόμου, ενσωματώνει για μένα όλη τη σχέση, όλη την ουσία, όλο το ταξίδεμα που θέλω, που έχω ανάγκη να προσδιορίζει έναν μουσικό που θαυμάζω…
“Η μουσική είναι μία, οι μουσικοί πολλοί”, πώς θα περιγράφατε αυτή τη φράση;
Η φράση αυτή, είναι απόλυτα ορθή και περιεκτική.
Όπως αναπτύξαμε στην πορεία της συζήτησής μας, η μουσική είναι μια, ενοποιητική, συνεκτική και βασική για το ανθρώπινο είδος ανάγκη. Εντούτοις, η μουσική πραγματώνεται μέσα απ’ τους φορείς της, τους μουσικούς, είτε αυτοί είναι εκτελεστές, είτε συνθέτες, που με τη σειρά τους νοηματοδοτούνται απ’ τους ακροατές.
Η μουσική διαδικασία, εμπλέκει τους πάντες λοιπόν και ουδείς περισσεύει: όσο σημαντικός είναι ο συνθέτης, άλλο τόσο είναι και ο (αναδημιουργός) εκτελεστής, αλλά χωρίς τον ακροατή στον οποίο τελικά απευθύνεται και απολήγει η μουσική πρόθεση, δεν θα είχε κανένα νόημα η όλη διαδικασία.
Καταλαβαίνετε συνεπώς, πως στην έννοια του “μουσικού” εντάσσω οργανικά και τον ακροατή…Μουσικοί, είμαστε όλοι μας ανεξαιρέτως εφόσον ακούμε μουσική, εφόσον είμαστε ενεργητικοί (ή και παθητικοί) ακροατές, εφόσον όλοι μας συμμετέχουμε στο σύστημα δημιουργίας και αναδημιουργίας της μουσικής.
Η μουσική λοιπόν, έχει τόσα πρόσωπα, όσα και οι άνθρωποι αυτής της γης.
Όλοι ανεξαίρετα συμμετέχουμε, όλοι ανεξαίρετα είμαστε “μπερδεμένοι” μέσα σ’ αυτό το αόρατο γοητευτικό νήμα του μουσικού γίγνεσθαι, που πλέον με το διαδίκτυο, όπου το “ταξίδεμα” είναι απλά ζήτημα ενός “κλικ”, είναι σχεδόν απτό.
Οι έννοιες της δημιουργίας, της εκτέλεσης και της ακρόασης, έχουν συγκεραστεί τόσο πολύ, που πλέον είναι στην ουσία τους δυσδιάκριτες.
Η μουσική είναι μία, οι μουσικοί πολλοί…όλοι…που τείνουν να γίνουν και πάλι ένα…Ένα σχήμα ρομβώδες, σαν μια σονάτα του Mozart…
Γιατί χρειάζεται η μουσική παιδεία; Είναι πολυτέλεια ή ανάγκη;
Στην πορεία της συζήτησής μας, έχουμε ήδη αναφερθεί στα αντικειμενικά οφέλη της μουσικής παιδείας, σε όλες τις ηλικίες∙ γιατί ναι, όταν μιλάμε για μουσική παιδεία δεν πρέπει να αναφερόμαστε αποκλειστικά στη σχολική ηλικία, η μουσική σπουδή είναι ένα δικαίωμα όλων των ηλικιών αδιακρίτως και έτσι ακριβώς πρέπει να αντιμετωπίζεται: ως δικαίωμα.
Η εποχή μας, έχει πολλές ιδιαιτερότητες∙ είναι μια εποχή μετακίνησης, όσμωσης, μπολιάσματος∙ είναι μια εποχή που η ένταξη, η ενσωμάτωση, η κοινωνικοποίηση, η αποδοχή, η επιβεβαίωση, είναι βασικά προτάγματα, όχι μόνο εκπαιδευτικά, αλλά κοινωνικά.
Από τη μάστιγα της μοναξιάς και της κατάθλιψης, μέχρι το μεταναστευτικό ζήτημα και τα ενταξιακά του ζητούμενα∙ από την καλλιέργεια βασικών οπτικοκινητικών και αισθησιοκινητικών δεξιοτήτων για τα παιδιά∙ από την κοινωνικοποίηση, τη συνδημιουργία, τον εμπλουτισμό μιας σύνθετης και δύσκολης καθημερινότητας, η μουσική έρχεται να δώσει απαντήσεις σε όλα και σε πολλά περισσότερα, που λόγω χώρου είναι αδύνατον να αναφέρουμε.
Το πολύπλευρο και πολυδιάστατο του μουσικού αντικειμένου, σε συνδυασμό με την προσιτότητα και την οικειότητά του, αλλά και τη δομική του ενταξιακή δύναμη, το καθιστούν απόλυτη ανάγκη για τις κοινωνίες του σήμερα. Δεν είναι άλλωστε τυχαία, προγράμματα όπως το γνωστό “El Systema”, που στη χώρα μας εφαρμόζεται σε επιλεγμένα camps φιλοξενίας, ένα πρόγραμμα που με άμεσο και ουσιαστικό τρόπο εξοικειώνει τα παιδιά με την τέχνη των ήχων με εξαιρετικά αποτελέσματα, τα οποία έχω παρακολουθήσει και προσωπικά.
Στην εποχή μας η μουσική παιδεία είναι ανάγκη και έτσι ακριβώς θα πρέπει να θεωρηθεί απ’ το ίδιο το κράτος και τις δομές του, ξεκινώντας απ’ τη δημόσια εκπαίδευση.
Δεν είναι πολυτέλεια, δεν είναι κάτι ακριβό και απόμακρο, είναι η ίδια μας η ταυτότητα που ζητά την εκπλήρωσή της και η μουσική είναι η ιδανική τέχνη για να την υποστηρίξει σ’ αυτό…
Πώς μπορεί ένας γονιός να ανακαλύψει το ταλέντο του παιδιού του στη μουσική;
Κατ’ αρχάς, η ίδια η έννοια του “ταλέντου” απαιτεί πολλή προσοχή.
Τι είναι, αλήθεια, το ταλέντο; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του; Ποια η ουσία του; Είναι αποκλειστικά η ευχέρεια στην επιτέλεση συγκεκριμένου έργου ή οι αφετηρίες του θέματος είναι βαθύτερες και ευρύτερες;
Για μένα, το ταλέντο είναι η αγάπη γι’ αυτό που θέλεις να κάνεις, η διάθεση να ασχοληθείς, να μοχθήσεις, να προσπαθήσεις ξανά και ξανά, η δύναμη να υπερβείς αποτυχίες και ακυρώσεις, η ανάγκη σου γι’ αυτό που θέλεις να κάνεις…ό,τι κι αν είναι αυτό…Το ταλέντο, ως έννοια, υπερβαίνει κατά πολύ την επιφανειακή τεχνική ευκολία και ευχέρεια ή την πρόσκαιρη εντυπωσιακή επίδοση σε μια δραστηριότητα…Το ταλέντο είναι ο βαθμός διάθεσης για δουλειά.
Ο γονέας λοιπόν, που είναι κοντά στο παιδί του, που ασχολείται ουσιαστικά με αυτό, που παίρνει ερεθίσματα απ’ αυτό, μπορεί να καταλάβει όχι, σε ένα πρώτο επίπεδο, την ευχέρεια που μπορεί να έχει το παιδί σε κάτι, αλλά την αγάπη του, τη διάθεσή του, το μεράκι του να ασχοληθεί και να δουλέψει για ένα αντικείμενο, οτιδήποτε κι αν είναι αυτό επαναλαμβάνω, αλλά και ειδικότερα σχετικά με τη μουσική.
Όταν ένα παιδί λοιπόν, εκδηλώνει την αγάπη του (όχι το απόλυτο αυτί του ή κάτι άλλο σχετικό) για ένα μουσικό όργανο, για τη φωνή, για οτιδήποτε το μουσικό, ο γονέας θα πρέπει να το υπογραμμίζει και να βρίσκει τρόπους έκφρασης της αγάπης αυτής.
Στο σημείο αυτό, να αναφέρω πως καταλυτικός αρωγός στην “ανακαλυπτική” αυτή διαδικασία, πρέπει να είναι και ο εκπαιδευτικός μουσικής του παιδιού στο σχολείο. Ένα απ’ τα σημαντικά μας καθήκοντα ως εκπαιδευτικών, είναι και η “ανακάλυψη” τέτοιων περιπτώσεων αγάπης (όχι τεχνικής ευχέρειας…αγάπης επαναλαμβάνω), οπότε και θα πρέπει να συζητούμε σχετικά με τις οικογένειες των παιδιών , δίνοντας τις ανάλογες κατευθύνσεις.
Προσωπικά, ασκώ το μάθημα της μουσικής πάντοτε στην εργαστηριακή του βάση, δηλαδή στη μουσική πράξη και εκτέλεση, συνεπώς μου είναι εξαιρετικά εύκολο το να δω και να διαπιστώσω τέτοιες ιδιαίτερες κλίσεις, τις οποίες ευτυχώς (και σαφώς όχι τυχαία) συναντώ συχνότατα. Δεν θα πω πως συναντώ πολλά ταλέντα, αυτό δεν λέει τίποτα όπως σας ανέπτυξα…Συναντώ αγάπη, πολλή αγάπη απ’ τα παιδιά για το αντικείμενο της μουσικής, πολλή διάθεση ενασχόλησης και δουλειάς και αυτό, ως ενδιάμεσο, ως αγωγό που θεωρώ πως είναι ο εκπαιδευτικός μουσικής, με κάνει ιδιαίτερα ευτυχισμένο…Όχι απλά ικανοποιημένο…Ευτυχισμένο…
Διδάσκεται σήμερα η Μουσική Παράδοση μέσα από την εκπαίδευση;
Μια πολύ σημαντική και ουσιαστική ερώτηση.
Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να εξάρω το σπουδαίο έργο που επιτελείται στα πάνω από πενήντα μουσικά σχολεία της χώρας. Ο κάθε νομός, διαθέτει πλέον τουλάχιστον ένα μουσικό σχολείο, ένα κέντρο πολιτισμού πραγματικό, ένα μελίσσι δημιουργίας, ένα πλαίσιο απαλλαγμένο από κάθε έννοια βίας ή άλλης σχολικής παθογένειας που ταλανίζει το λοιπό κομμάτι της δημόσιας εκπαίδευσης.
Στα μουσικά σχολεία, η παράδοση κατέχει πρωτεύοντα ρόλο και υπηρετείται από εκλεκτούς καθηγητές, καταξιωμένους στον χώρο τους, οι οποίοι διδάσκουν τόσο σε ατομικό, όσο και σε ομαδικό επίπεδο την παραδοσιακή τους τέχνη. Όλα τα παραδοσιακά μουσικά όργανα, οι φωνητικές τεχνικές, τα σύνολα, η θεωρία, η αισθητική, οι αξίες της παραδοσιακής μουσικής, θα έλεγα πως υπηρετούνται και μεταλαμπαδεύονται με τρόπο ιδανικό στα μουσικά μας σχολεία.
Όμως και σ’ αυτή την περίπτωση, το νόμισμα έχει δύο πλευρές.
Στα σχολεία γενικής παιδείας η παράδοση είναι απλά ένα μέρος της ύλης, που ενίοτε καλύπτεται πλημμελώς ή και καθόλου.
Ένα κεφάλαιο που “πρέπει να βγει”, ένα πεδίο που ενίοτε παρακάμπτεται και εντελώς, επειδή ο εκπαιδευτικός μουσικής μπορεί να το νιώθει μακριά του ή να βιώνει αντικειμενική αδυναμία διδασκαλίας του, γνωστικά και πρακτικά.
Πόσοι θησαυροί μένουν έτσι ανεκμετάλλευτοι, πόσες εικόνες παραμένουν στο σκοτάδι, πόσοι ήχοι που ήδη αντηχούν μέσα μας ανεκπλήρωτοι.
Η παραδοσιακή μουσική, με τη σοφία της, με τη συλλογική μνήμη που εμπερικλείει, με την βαθιά ταυτοτική της διάσταση, θα μπορούσε να προσφέρει πολλά περισσότερα στα σχολεία γενικής παιδείας…Αυτό δυστυχώς δεν συμβαίνει στην πράξη ή τουλάχιστον θα μπορούσε να συμβαίνει περισσότερο…
Υπάρχουν Έλληνες αξιόλογοι μουσικοί, με μουσική κατάρτιση και γνώσεις;
Υπάρχουν και μάλιστα πάρα πολλοί και σε όλα τα είδη της μουσικής, από την κλασική μέχρι τη rock, τη jazz, την παραδοσιακή, τη λαϊκή κλπ.
Είναι γεγονός πως τα ελληνικά ωδεία βρίσκονται στην πλειοψηφία τους σε ένα πολύ υψηλό επίπεδο ως προς την τεχνική κατάρτιση που προσφέρουν στους σπουδαστές τους, τα δε τμήματα μουσικολογίας των πανεπιστημίων, ήρθαν από το 1985 που δημιουργήθηκε το πρώτο στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, μέχρι τα τμήματα των Αθηνών, του Ιονίου, του Πανεπιστημίου Μακεδονίας κλπ. να συμπληρώσουν ένα κενό ως προς την επιστημονική προσέγγιση του αντικειμένου στον τόπο μας.
Παράλληλα, ειδικά από το 2000 και μετά καλύφθηκε και καλύπτεται ένα μεγάλο κενό που υπήρχε ως προς τις μη κλασικές ωδειακές σπουδές, τις αναφερόμενες σε άλλα είδη εξίσου απαιτητικά (ποιο άλλωστε δεν είναι απαιτητικό;), όπως η jazz, η rock, η παραδοσιακή κλπ.
Πλέον έχουμε ωδεία και μουσικές σχολές με απόλυτη εξειδίκευση σε όλα αυτά τα είδη, πχ σχολές drums, σύγχρονων μουσικών ρευμάτων, κλπ.
Αποτέλεσμα όλης αυτής της ανάπτυξης, είναι πως έχουμε κάθετη άνοδο του επιπέδου των Ελλήνων μουσικών, σε όλα τα είδη.
Πλέον όποιος επιθυμεί να σπουδάσει την τέχνη των ήχων, έχει αμέτρητες επιλογές να το κάνει με τον τρόπο και απ’ την αισθητική που ο ίδιος επιθυμεί, καθιστώντας το “προκρούστειο” πιάνο-κιθάρα-βιολί της δεκαετίας του 80, μια ομιχλώδη ανάμνηση…
Πολλοί οι Έλληνες αξιόλογοι μουσικοί λοιπόν, σε όλα τα είδη και με πολύ σημαντικές καριέρες και σπουδές και εκτός της χώρας μας, μιας χώρας που ακόμη αδυνατεί να υποστηρίξει μια πραγματική “ελληνική μουσική σκηνή”, να φτιάξει μια δική της ουσιαστική και φρέσκια μουσική κουλτούρα, με όλες τις δομές που αυτή θα απαιτούσε…
Αλλά αυτή είναι μια άλλη, τεράστια συζήτηση…
Ποια είναι τα μελλοντικά μουσικά σας σχέδια;
Εδώ και χρόνια που βρίσκομαι στη μουσική εκπαίδευση, σχεδιάζω αποκλειστικά μέσα απ’ τη δουλειά μου τους μουσικούς μου στόχους και καλύπτω τη δημιουργική μου ανάγκη, μέσα απ’ τα πολλά και διάφορα μουσικά projects που τρέχουμε μαζί με τους μαθητές μου κάθε χρόνο.
Όλη μου η ενέργεια, όλη μου η σκέψη, όλη μου η διάθεση εστιάζουν πλέον στο τι συμβαίνει στο σχολείο και στο πώς θα μπορούσαν να συμβούν όσο το δυνατόν πιο δημιουργικά πράγματα για τα παιδιά και με τα παιδιά.
Αυτό, δεν είναι κάτι που με καταπιέζει, τουναντίον με απελευθερώνει και μου δίνει μια μοναδική αίσθηση σκοπού, μια αίσθηση πληρότητας, αφού η ανταμοιβή και η ικανοποίησή μου είναι παιδικά βλέμματα που λάμπουν κυριολεκτικά…Υπάρχει κάτι πιο πολύτιμο απ’ αυτό; Υπάρχει μεγαλύτερη ευλογία απ’ το να υπηρετείς αυτό που αγαπάς, δίπλα σε ανθρώπους που βρίσκονται στην πιο πολύτιμη, στην πιο μοναδική, στην πιο σπουδαία φάση της ζωής τους, την παιδική και εφηβική τους ηλικία; Για μένα όχι.
Τα καλλιτεχνικά μου, λοιπόν, σχέδια είναι: μουσική μέσα απ’ τα παιδιά και για τα παιδιά…και ‘γώ κάπου παραδίπλα δακρυσμένος από ευτυχία…Δεν σχεδιάζω και δεν προσδοκώ τίποτε άλλο…
Εκτός από τη μουσική και τη μουσική εκπαίδευση, ασχολείστε με κάποια άλλη δραστηριότητα αυτόν τον καρό;
Ο άνθρωπος, για να είναι ισορροπημένος θα πρέπει πάντοτε να αποφεύγει τη μονομέρεια.
Προσωπικά, βρήκα την ιδανική εκπλήρωση της ανάγκης μου για ισορροπία στην καθημερινότητά μου, για ισορροπία σώματος και ψυχής, στην ενασχόλησή μου με το τρέξιμο, μια δραστηριότητα που ανακάλυψα κάποτε κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής μου θητείας και πλέον αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μου.
Η κίνηση του σώματος, ο ρυθμός του βηματισμού, ο παλμός της καρδιάς, η ελευθερία της αναπνοής και του αέρα που μου δροσίζει το πρόσωπο, είναι πια βιώματα που αν δεν τα βιώσω μέσα στο 24ωρό μου, θα νιώσω πως κάτι λείπει, πως κάτι δεν εκπληρώθηκε.
Από το 2015, στην όλη εμπειρία ήρθαν να προστεθούν και οι αγώνες, στους οποίους κατεβαίνω εννοείται ερασιτεχνικά, αλλά πάντοτε απολαμβάνω ιδιαίτερα, ζώντας εικόνες μοναδικές και ανεπανάληπτες…
Αυθόρμητα αυτή τη στιγμή, μου ήρθε στο μυαλό η εικόνα του πρώτου μου τερματισμού στον Αυθεντικό Μαραθώνιο της Αθήνας το 2015…Μεγάλη ιστορία, όχι όμως άσχετη με την ευρύτερη συζήτησή μας, αφού πολιτισμός και αθλητισμός πιστεύω ακράδαντα πως πορεύονται, και πρέπει να πορεύονται, χέρι-χέρι…
Βιογραφικό.
Ο Θανάσης Προίσκος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1975, από γονείς εκπαιδευτικούς.
• Από μικρός ξεκίνησε τη μουσική του δραστηριότητα οργανώνοντας διάφορα νεανικά groups, παρακολουθώντας παράλληλα τις ωδειακές του σπουδές.
• 1994, εισάγεται στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών.
• 1995, αναλαμβάνει μουσική εκπομπή επικοινωνίας, στον ιδιωτικό ραδιοφωνικό σταθμό Spice Fm, ανοίγοντας το κεφάλαιο της ενασχόλησής του με το ραδιόφωνο.
• 1996, σπουδαστής στη σχολή όμποε του ωδείου “Φίλιππος Νάκας”, τάξη Γιάννη Παπαγιάννη. Η σχέση με το αγαπημένο πνευστό ξεκινά και σμιλεύεται μέσα απ’ τη συμμετοχή σε ορχήστρες και σχήματα δωματίου.
• 1999, ολοκληρώνοντας τις πανεπιστημιακές του σπουδές, ξεκινά τη συνεργασία του με το Τρίτο Πρόγραμμα της Ε.ΡΑ. ως μουσικολόγος επιμελητής και ραδιοφωνικός παραγωγός εκπομπών με θεματική γύρω απ’ το baroque και τη μουσική δωματίου.
• 2002, ξεκινά τη συνεργασία του με τα “Εκπαιδευτήρια Δούκα” ως καθηγητής μουσικής στο γυμνάσιο του σχολείου, εκκινώντας την εκπαιδευτική του πορεία.
• 2006, επιστημονικός συνεργάτης του Ι.Ε.Μ.Α. (Ινστιτούτου Έρευνας Μουσικής και Ακουστικής).
• 2007, επιστημονικός συνεργάτης του Φεστιβάλ Αθηνών.
• 2008, γραπτός διαγωνισμός ΑΣΕΠ και διορισμός στη δημόσια εκπαίδευση.
• 2015, παραγωγός της μουσικής ραδιοφωνικής εκπομπής του Eclectic Radio “Εκλεκτικές Συγγένειες”.
