Ελένη Παπάζογλου «Μια γνώριμη Κυρά της ιθαγένειάς μας»

Η εξοικείωση με την αρχαία τραγωδία στη νεοελληνική σκηνή

ISBN: 978-960-589-173-2 | σελίδες: 220 | διαστάσεις: 24×17εκ. | τιμή: 18.00€

Ο τίτλος αυτού του βιβλίου προέρχεται από την ενθουσιώδη κριτική του Τάσου Λιγνάδη για την Άννα Συνοδικού, στην παράσταση της σοφόκλειας Ηλέκτρας που σκηνοθέτησε ο Μίνως Βολανάκης για το ΚΘΒΕ, την πρώτη χρονιά της Μεταπολίτευσης. Ο Λιγνάδης χειροκροτούσε το «πολύτιμο ηχείο» της φωνής της ηθοποιού, την «εικαστική παραστατικότητά» της, και το ηρωικό μεγαλείο που αυτά προσέδιδαν στον ρόλο, ως συστατικά μιας ερμηνείας «βασισμένη[ς] στο ένστικτο της ρωμέικης έκφρασης με παραδοσιακή θέρμη επικοινωνίας». Η Ηλέκτρα της Συνοδινού, κατέληγε ο Λιγνάδης, ήταν «μια γνώριμη κυρά της ιθαγένειάς μας».Τι κάνει αυτήν τη «ρωμέικη» Ηλέκτρα «γνώριμη» και «ιθαγενή»; Το πιο κρίσιμο: πώς η τραγωδία που αυτή εκπροσωπεί μας έγινε οικεία; Μέσα από ποιους μηχανισμούς η λεγόμενη «αναβίωση»–όρος που, σε αυτό το βιβλίο, θα μπαίνει πάντα σε εύγλωττα εισαγωγικά– οικειώθηκε το τραγικό θέατρο; Τα ερωτήματα θα μπορούσαν (και πρέπει) να μετατοπιστούν από το θέατρο στην πολιτική: πώς οι παραστάσεις αρχαίου δράματος στην Ελλάδα διαμόρφωσαν και συγχρόνως υπηρέτησαν την (εξ)οικείωση της Αρχαιότητας στη συλλογική συνείδηση; Πώς τα θεατρικά δόγματα συναρτήθηκαν με αντίστοιχα ιδεολογικά;Αυτά είναι τα βασικά ερωτήματα που αυτό το βιβλίο διερευνά, εστιάζοντας σε κάποια ενδιαφέροντα πρόσωπα και επεισόδια της ιστορίας της νεοελληνικής «αναβίωσης» της αρχαίας τραγωδίας. Ο χρονικός ορίζοντάς τους απλώνεται από τις αρχές του 20ού αι. και τις απαρχές των νεοελληνικών παραστάσεων αρχαίου δράματος έως τις αρχές του 21ου, παρακολουθώντας την πορεία μέσα από την οποία το ελληνικό θέατρο εξοικειώθηκε με την τραγωδία και την οικειώθηκε ως μέρος ενός «εθνικής» εμβέλειας ρεπερτορίου και αφηγήματος.

Η Ελένη Παπάζογλου είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια Ιστορίας, Θεωρίας και Πρόσληψης του Αρχαίου Δράματος, στο Τμήμα Θεάτρου της Σχολής Καλών Τεχνών, ΑΠΘ. Σπούδασε κλασική φιλολογία στο πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (1987) και στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ στην Αγγλία (διδακτορικό δίπλωμα 1994) Στο Τμήμα Θεάτρου του ΑΠΘ διδάσκει θεωρητικά μαθήματα  σχετικά με το αρχαίο δράμα από το 1995. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στα ζητήματα της φύσης και λειτουργίας του δραματικού προσώπου στην τραγική δραματουργία  και την πρόσληψη του αρχαίου δράματος στην Ευρώπη και στην Ελλάδα.Το βιβλίο της, Το πρόσωπο του πένθους. Η Ηλέκτρα του Σοφοκλή ανάμεσα στο κείμενο και την παράσταση, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις (Αθήνα 2014). Στο θέατρο έχει εργαστεί ως σύμβουλος δραματουργίας σε παραστάσεις αρχαίου δράματος και χοροθεάτρου. Έχει μεταφράσει μαζί με τον Κώστα Βαλάκα, τις Τραχίνιες του Σοφοκλή (σκην. Βίκτωρ Αρδίττης, ΚΘΒΕ, Φεστιβάλ Επιδαύρου 2004)