Γρηγοριάδης Παναγιώτης: “Βιώματα και εμπειρίες καραντίνας”

“Γράφει ο Παναγιώτης Γρηγοριάδης, καθηγητής Γερμανικών, απόφοιτος του Τμήματος Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ.” [email protected]

Από το πρώτο λοκντάουν στον πλήρη εμβολιασμό, τη νόσηση, και την ανάρρωση. Εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη του Παναγιώτη Γρηγοριάδη, αποφοίτου του Τμήματος Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ, νυν καθηγητή Γερμανικής και μεταπτυχιακού φοιτητή του Διατμηματικού ΠΜΣ Νευρογλωσσολογία και Νευροεπιστήμες του ΑΠΘ, ο οποίος μοιράζεται βιώματα, εμπειρίες, και αλήθειες, στέλνοντας παράλληλα αισιόδοξα μηνύματα για την επόμενη μέρα της πανδημίας.

Προτού μπούμε στο θέμα μας, παρακαλώ όπως μου επιτραπεί να ευχαριστήσω «εκ βαθέων» (φράση δανεισμένη από το ομότιτλο ποίημα του Ναπολέοντος Λαπαθιώτη) το περιοδικό “Polismagazino.gr” αλλά και προσωπικά τον εξαίρετο Μιχάλη Γωνιωτάκη για την φιλοξενία και το βήμα. Πρόκειται για μια συνέντευξη την οποία σχεδίαζα πολύ καιρό να δώσω, ωστόσο ο αστάθμητος παράγοντας της υγειονομικής κρίσης και τα περιοριστικά μέτρα που αυτή έφερνε και εξακολουθεί να φέρνει δεν στάθηκαν σύμμαχοι προς αυτήν την κατεύθυνση. Στόχος μου είναι να μοιραστώ προσωπικές αλήθειες και βιώματα ψυχής με τα οποία είμαι βέβαιος πως θα ταυτιστεί ένα μεγάλο μέρος, αν όχι το σύνολο, του ακροατηρίου μου, αλλά και να στείλω μερικά αισιόδοξα μηνύματα για την επόμενη μέρα, όσο αβέβαιη και αν αυτή μπορεί να μοιάζει και εν μέρει να είναι. Ας ξεκινήσουμε λοιπόν!

Εγκλεισμός στο σπίτι. Πώς διαχειρίζεστε τον χρόνο σας; Ποια συναισθήματα σάς διακατέχουν; Καθότι δεν επιθυμώ να κουράσω το αγαπητό κοινό, θα προσπαθήσω όσο μπορώ να εστιάσω στα σημαντικότερα γεγονότα και βιώματα όλου αυτού του κάθε άλλο παρά μικρού χρονικού διαστήματος της πανδημίας και του λοκντάουν.

Θα ξεκινήσω λέγοντας πως θυμάμαι την ημέρα που ανακοινώθηκε το ξέσπασμα της πανδημίας και η λήψη των τοις πάσι γνωστών περιοριστικών μέτρων (απαγόρευση κυκλοφορίας, υποχρεωτική χρήση προστατευτικής μάσκας σε χώρους με αυξημένες πιθανότητες συνωστισμού, αναστολή λειτουργίας των χώρων κοινωνικής ζωής κλπ.) σαν να ήταν χθες. Σαν έναν κεραυνό εν αιθρία. Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα χρειάστηκα να προσαρμοστώ στα νέα δύσκολα και συνάμα ψυχοφθόρα δεδομένα και να συνεχίσω να αγωνίζομαι για την επίτευξη όλων των στόχων που είχα θέσει στο ξεκίνημα της χρονιάς, τότε που όλα ακόμα βρίσκονταν υπό καθεστώς κανονικότητας και τίποτα δεν προϊδέαζε σχετικά με αυτό που επρόκειτο να ακολουθούσε μετέπειτα. Ομολογώ πως η προσαρμογή ήταν μια κάθε άλλο παρά εύκολη διαδικασία, κι ας λένε πως ο άνθρωπος χαρακτηρίζεται από υψηλή προσαρμοστικότητα υπό οποιεσδήποτε συνθήκες. Εξάλλου, πόσο εύκολα μπορείς να ζητήσεις από έναν νέο άνθρωπο επί του πρακτέου να συνηθίσει στην ιδέα ότι θα κάνει πολύ καιρό να ανταμώσει ξανά με τις παρέες του, να αγκαλιαστεί και να φιληθεί με τα σημαντικά πρόσωπα της ζωής του, να ζήσει μια φυσιολογική ζωή ευρισκόμενος στο άνθος της ηλικίας του; Πόσο εφικτό είναι να τον περιορίσεις και να τον κάνεις να αποδεχθεί πως πολλές πρωτύτερες συνήθειες θα πρέπει να ξεχαστούν -άγνωστο για πόσο- ή έστω να επαναπροσδιοριστούν βασισμένες σε περιορισμούς και μέτρα προστασίας; Πώς λες στο νέο άνθρωπο ότι η ζωή «παγώνει» προσωρινά, μα και συνάμα συνεχίζεται, παρά το αβέβαιο της εποχής; Ρητορικά ερωτήματα με μια μοναδική κοινή απάντηση: «Δύσκολα, μα πρέπει, γιατί δεν υπάρχει άλλη λύση». Με την κατάλληλη ψυχολογική μα και πρακτική υποστήριξη από τους γονείς, συγγενείς και λίγους επιστήθιους φίλους (από απόσταση), η διαδικασία προσαρμογής στα νέα δεδομένα κατέστη εφικτή μέσα σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα. Σταδιακά έμαθα όχι απλά να επιβιώνω, μα και να ζω στην καθημερινότητά μου, όπως έκανα και μέχρι πρότινος, στον βαθμό πάντα του δυνατού. Υγιεινή διατροφή, σωματική άσκηση, ανάγνωση λογοτεχνικών βιβλίων, αλλά και ποιοτικότερη οργάνωση του ελεύθερου χρόνου που είχα άπλετο, αποτελούν κάποιες μόνο από τις συνήθειες που εισήγαγα στη ζωή μου και έχω κρατήσει ακόμα και μέχρι σήμερα. Επίσης, μπόρεσα και έκανα, χάρη στην αναγκαία αποστασιοποίηση, ένα καλύτερο ξεσκαρτάρισμα των ανθρώπων του κοινωνικού κύκλου μου, διακρίνοντας ποιοι έχουν έρθει για να μείνουν και με ποιους δεν είναι γραφτό να συνεχίσουμε να είμαστε συνοδοιπόροι στη ζωή.

Ακούμε συνεχώς για βία. Ενδοοικογενειακή, εργασιακή, αθλητική, καλλιτεχνική… Εντυπωσιάζεστε από το συμβάν ή από τους πρωταγωνιστές; Εσείς έχετε υποστεί κάποια μορφή βίας; Η βία, ανεξάρτητα από τη μορφή και τα κίνητρα που μπορεί να έχει κατά περίπτωση, είναι ένα φαινόμενο βαθύτατα ριζωμένο στην ανθρώπινη κοινωνία. Υφίσταται από αρχαιοτάτων χρόνων, ωστόσο έχει σίγουρα λάβει απειλητικά μεγάλες διαστάσεις από τότε που εισήλθε στη ζωή μας η τεχνολογία και εξαπλώθηκε ραγδαία, καταλαμβάνοντας κάθε πτυχή της ύπαρξής μας. Ακόμα δε περισσότερο θεωρώ ότι δεν λειτουργούν συμμαχικά σε ο,τι αφορά στην καταπολέμησή της όσα λαμβάνουν χώρα σε παγκόσμιο επίπεδο. Η παγκοσμιοποίηση, η μετανάστευση για οικονομικούς και βιοποριστικούς λόγους, η φτώχεια, η ανεργία, είναι ορισμένοι μόνο από τους παράγοντες που θα μπορούσε κανείς να ισχυριζόταν ότι «σπρώχνουν» πολλούς ανθρώπους προς την βία, ως ενστικτώδη θα λέγαμε αντίδραση στην απειλή που αισθάνονται για τον ζωτικό χώρο τους, τα χωρικά ύδατά τους. Από την άλλη, δεν θα πρέπει να παραβλέπουμε το γεγονός ότι οι βίαιες τάσεις υπάρχουν έμφυτες μέσα μας σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό.

Η πανδημία αύξησε κατά γενική ομολογία τα ποσοστά όλων των ειδών βίας, εξέλιξη που θα τολμούσα να χαρακτήριζα ούτε λίγο ούτε πολύ ως αναμενόμενη. Με άλλα λόγια, δεν είναι κάτι που θα πρέπει να μας προκαλεί έκπληξη, εφόσον δεν πρόκειται για κάτι το πρωτοφανές. Παρόλα αυτά, οφείλουμε σίγουρα να προβληματιστούμε από τις διαρκώς αυξανόμενες διαστάσεις που λαμβάνει και να εξετάσουμε τι μπορούμε να κάνουμε για να επουλώσουμε την πληγή αυτήν στον βαθμό του δυνατού. Η προσδοκία ότι με την παρέλευση της πανδημίας θα εξαφανιστεί ως δια μαγείας και η βία από μόνη της δεν είναι παρά μια ψευδαίσθηση. Η βία υπήρχε ανέκαθεν και θα συνεχίζει να υπάρχει όσο εμείς δεν δραστηριοποιούμαστε προς την κατεύθυνση της καταπολέμησής της (π.χ. περισσότερο ανθρωποκεντρικό εκπαιδευτικό σύστημα με εστίαση μάλλον στη μεταλαμπάδευση ανθρώπινων αξιών παρά στην απομνημόνευση, στην αποστήθιση, στην παπαγαλία).

Προσωπικά είχα πέσει κατά τα σχολικά μου χρόνια αρκετές φορές θύμα απαξιωτικής συμπεριφοράς και εκφοβισμού λόγω κάποιων ιδιαιτεροτήτων που με χαρακτήριζαν από μαθησιακής και όχι μόνο απόψεως. Επίσης, όντας φοιτητής, πολύ πριν το ξέσπασμα της υγειονομικής κρίσης, γνώρισα την τυφλή οπαδική βία από την μεριά του θύματος, ωστόσο ευτυχώς σε ήπια μορφή. Οι θύτες μού αφαίρεσαν το διακριτικό του συλλόγου που υποστηρίζω χωρίς να καταφύγουν όμως σε ενέργειες που θα μπορούσαν να είχαν απειλήσει τη σωματική ακεραιότητα ή και τη ζωή μου. Εν μέσω πανδημίας δεν μπορώ να πω πως «χτυπήθηκα» από κάποια μορφή βίας, γεγονός που διαδραμάτισε πολύ σημαντικό ρόλο στην διατήρηση των άμυνών μου που ήταν ήδη αρκετά εξασθενημένες ιδίως τον πρώτο καιρό.

Κοινωνία και καραντίνα. Πώς θα είναι η επόμενη μέρα; Ήγγικεν η ώρα της αποξένωσης των ανθρώπων; Ακούω πολύ συχνά να λέγεται ότι τίποτα δεν θα είναι πια το ίδιο. Δεν μπορώ να πω πως απορρίπτω κατά κόρον αυτήν την θέση, πάρα ταύτα δεν την ενστερνίζομαι 100% και πιστεύω πως ενέχει έναν πολύ δραματικό και βαρύγδουπο τόνο ο οποίος δεν αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα της επόμενης μέρας.

Σε επίπεδο καθημερινότητας, σίγουρα υπάρχουν αλλαγές οι οποίες είναι απαραίτητες για την δημόσια υγεία, όπως άλλωστε βλέπουμε ήδη να συμβαίνει, λ.χ. εκτεταμένη χρήση προστατευτικής μάσκας και περιορισμοί στην πληρότητα των εσωτερικών κυρίως χώρων. Παράλληλα, είναι αρκετά πιθανόν να αυξηθούν οι κοινωνικές εντάσεις και οι διχασμοί. Η εμβολιαστική εκστρατεία, με μια εκ των κυριότερων συνεπειών της την εκούσια ή ακούσια κατηγοριοποίηση των ανθρώπων σε εμβολιασμένους και ανεμβολίαστους, με «προνομιακή μεταχείριση» των μεν και «στιγματισμό» των δε, έχει ήδη φέρει στην επιφάνεια το εν λόγω πρόβλημα. Οι εκτιμήσεις ότι η έλευση των εμβολίων θα μας έφερνε όλους πιο κοντά και θα αποτελούσε την απαρχή του τέλους του υγειονομικού εφιάλτη που βιώνουμε χωρίς τελειωμό αποδείχθηκαν υπεραισιόδοξες και εν πολλοίς μη ρεαλιστικές. Από αυτήν την άποψη, θα μπορούσαμε να λέγαμε ότι ίσως έχει έρθει η ώρα, όχι ακριβώς της αποξένωσης, αλλά του επαναπροσδιορισμού των βάσεων των ανθρώπινων σχέσεων.

Όμως είναι στο χέρι μας να συνεχίσουμε από εκεί που είχαμε μείνει πριν την υγειονομική κρίση για να βελτιώσουμε και τις δικές μας ζωές και των άλλων. Η εποχή μετά τον κόβιντ μπορεί να επισκιαστεί από το πέπλο της συννεφιάς ή να λάμψει από την ανατολή του ήλιου. Να αποτελέσει εφαλτήριο για δημιουργία και πρόοδο ή να γίνει αφορμή για στασιμότητα και οπισθοδρόμηση. Να γίνει παράγοντας συσπείρωσης ή διχασμού. Από εμάς εξαρτάται τι μέλλει γενέσθαι τελικά. Όπως εννοείται αυτό σε καθενός-καθεμιάς τη συνείδηση και αντίληψη.

Ποια είναι τα σχέδιά σας την επόμενη μέρα της κανονικότητας; Να συνεχίσω από εκεί που είχα μείνει πριν την υγειονομική κρίση. Είναι αλήθεια ότι ο κόβιντ μού ανέτρεψε πάρα πολλά σχέδια όπως φαντάζομαι συνέβη με όλους τους ανθρώπους λιγότερο ή περισσότερο. Και μάλιστα δεν θα σας κρύψω ότι σε κάποια φάση εκείνον τον πρώτο καιρό του εγκλεισμού είχα αρχίσει να χάνω τις ελπίδες και την αισιοδοξία μου. Κατόπιν όμως ωρίμου σκέψεως και με την βοήθεια πάντα των αγαπημένων ανθρώπων μου, όπως ανέφερα και παραπάνω, συνειδητοποίησα πως με την εν λόγω μη αναστρέψιμη κατάσταση υπήρχαν δύο σενάρια: ή θα με πάλευε ή θα την πάλευα. Στο δικό μου και μόνο χέρι ήταν τι θα ίσχυε τελικά. Και η επιλογή δεν ήταν καθόλου δύσκολη βεβαίως.

Εφεξής λοιπόν έχω βάλει δύο μεγάλα στοιχήματα με τον εαυτό μου: αφενός μεν να βρίσκω ουσία και νόημα στα απλά και καθημερινά πράγματα, λ.χ. ένα καφεδάκι ή μια βολτούλα με έναν κολλητό φίλο, αφετέρου δε να μην αναβάλλω ποτέ για αύριο κάτι που μπορώ να κάνω σήμερα, διότι στην ζωή τίποτα δεν είναι σταθερό και δεδομένο. Όλα ανατρέπονται απροειδοποίητα από τη μια στιγμή στην άλλη. Ποιος να μας έλεγε τα προηγούμενα χρόνια ότι για να βγούμε από τα σπίτια μας έστω για μια μικρή βόλτα θα ερχόταν η στιγμή που θα στέλναμε μηνύματα στο κινητό, ότι θα κάναμε πολύ καιρό να ανταμώσουμε με τις παρέες μας στα παλιά μας στέκια, και ότι θα περνούσαμε τόσο πολύ χρόνο με τον εαυτό μας ή έστω με τους γονείς και τα αδέρφια μας, όχι από επιλογή, αλλά από ανάγκη; Και βέβαια, πάντα να λέω αυτό που σκέφτομαι και νιώθω χωρίς ενδοιασμούς.

Προπαντός θέλω η επόμενη μέρα της κανονικότητας να με βρει καλύτερο άνθρωπο, πιο ευγνώμων για όσα ήδη έχω, μα και πιο πρόθυμο να ξεπεράσω τον εαυτό μου για να διεκδικήσω ο,τι μου λείπει. Και όλα αυτά ήδη τα δουλεύω μέσα μου. Δεν μπορώ να πω ότι τα καταφέρνω πάντα τόσο καλά όσο θα ήθελα και θα μπορούσα, αλλά ποτέ δεν παρατώ την προσπάθεια.

Τι κοινωνία ανθρώπων περιμένετε να αντιμετωπίσετε την επόμενη μέρα του απεγκλωβισμού; Για να είμαι ειλικρινής, επειδή η εμπειρία μού έχει δείξει ότι οι άνθρωποι έχουμε γενικά την τάση εύκολα να ξεχνάμε και να προσπερνάμε γεγονότα και καταστάσεις, δεν έχω τρομερά μεγάλες προσδοκίες για κάτι το εντελώς διαφορετικό στην εποχή μετά τον κόβιντ όσον αφορά στην κοινωνία. Το μόνο σίγουρο είναι ότι αυτή η πολύπλευρη κρίση δεν θα την αφήσει άθικτη, όπως άθικτα δεν θα αφήσει και δεν έχει αφήσει τα δομικά στοιχεία της, δηλαδή τους ίδιους τους ανθρώπους.

Παρόλα αυτά, αισιοδοξώ πως όλη ετούτη η λαίλαπα που βιώνουμε θα αυξήσει σε ένα μικρό έστω ποσοστό την ανθρωπιά και ευγνωμοσύνη μας. Ευελπιστώ πως θα μπορέσουμε να καταλάβουμε πόσο πραγματικά έχουμε ο ένας τον άλλον ανάγκη για να μπορέσουμε να πορευτούμε και στα εύκολα και στα δύσκολα της ζωής. Θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι καθετί που μας συμβαίνει, θετικό ή αρνητικό, είναι πολύ βαρύ φορτίο αν δεν έχουμε ανθρώπους γύρω μας για να το μοιραζόμαστε. Ανθρώπους που να μας καταλαβαίνουν, να μας αγαπούν, να μας δίνουν δύναμη και κίνητρο να είμαστε η καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας που πιθανότατα ούτε εμείς οι ίδιοι γνωρίζουμε πως υπάρχει. Από την άλλη, προσδοκώ να ανοίξουμε τα μάτια μας, να κοιτάξουμε τι συμβαίνει πέρα από τον μικρόκοσμό μας, και να αναγνωρίσουμε την πραγματική αξία όσων μας έχει προσφέρει η ζωή, με πρώτο και κυριότερο την υγεία. Αν υπάρχει αυτή, όλα δρομολογούνται εν καιρώ και καθετί άλλο κακό ξεπερνιέται.

Κοντολογίς, περιμένω μια κοινωνία ανθρώπων όπου ο άνθρωπος θα βρίσκεται στο επίκεντρο και θα τιμάται πραγματικά ως τέτοιος, όπως τον είχαν οραματιστεί οι φορείς του Κινήματος του Ανθρωπισμού (15ος-16ος αι.), οι Ανθρωπιστές. Ένας Καθολικός Άνθρωπος (Homo Universalis), δημιουργός του πολιτισμού του και υπεύθυνος για τη μοίρα του, αλλά και λάτρης της δραστήριας και δημιουργικής ζωής τόσο σε σωματικό όσο και σε πνευματικό επίπεδο, με αισθήματα ελευθερίας και ευθύνης στον υπερθετικό βαθμό.

Πώς σταθήκατε εσείς απέναντι στο ζήτημα του εμβολιασμού σας; Πώς κρίνετε την όλη αναστάτωση που έχει δημιουργηθεί λόγω των εμβολίων και κατά πόσο πιστεύετε πως υπάρχει πράγματι κοινωνικός διαχωρισμός μεταξύ εμβολιασμένων και ανεμβολίαστων; Από την πρώτη κιόλας στιγμή που ξεκίνησαν να καταφθάνουν τα πρώτα παρασκευασμένα εμβόλια κατά του COVID-19 αισθάνθηκα να με κατακλύζει ένα τεράστιο κύμα αισιοδοξίας ότι η αρχή του τέλους της πανδημίας είχε κάνει την εμφάνισή της. Άλλωστε, επειδή τυχαίνει η σκούφια μου να κρατά από γιατροσόι, γνώριζα από πρώτο χέρι ότι μόνο το εμβόλιο θα μπορούσε να μας έσωζε από έναν εκ των μεγαλύτερων υγειονομικών εφιαλτών στα χρονικά της ανθρώπινης ιστορίας. Βέβαια, άκουγα και διάβαζα παράλληλα τα διάφορα που λέγονται και γράφονται μέχρι και σήμερα ακόμα περί θεωριών συνομωσίας με μικροτσίπ κλπ., ωστόσο την ίδια στιγμή πληροφορούμουν και πληροφορούμαι την θλιβερή πραγματικότητα στα νοσοκομεία. Τους ανθρώπους της πρώτης γραμμής που μάχονταν και μάχονται με αυταπάρνηση για να προστατεύσουν και να σώσουν τις ζωές των συνανθρώπων τους. Τους νοσούντες που αναγκάζονταν και αναγκάζονται να μένουν για πολύ καιρό μακριά από τους οικείους τους και μόνοι τους πάνω σε ένα κρεβάτι και μέσα σε μια κλίνη ΜΕΘ μη γνωρίζοντας αν θα βγουν από εκεί και αν θα έχουν ποτέ ξανά την ευκαιρία να αγκαλιαστούν με τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Και βέβαια τους ανθρώπους που έχαναν και χάνουν μια άνιση μάχη με τον αόρατο και πέρα για πέρα ύπουλο εχθρό. Προκειμένου να τιμήσω όλους αυτούς τους ανθρώπους από την πλευρά μου, το ελάχιστο που θα μπορούσα και όφειλα να έκανα ήταν να έκλεινα τα αυτιά μου στην παραπληροφόρηση και να έπραττα το πλέον αυτονόητο και προφανές. Μάλιστα, ακόμα θυμάμαι πόσο ενθουσιασμένος ήμουν όταν ανακοινώθηκε το άνοιγμα της πλατφόρμας για εμβολιασμό των ατόμων της δικής μου ηλικιακής ομάδας. Αποβραδίς έκλεισα το ραντεβού μου χωρίς την παραμικρή χρονοτριβή και έσπευσα να παροτρύνω γνωστούς και φίλους που δίσταζαν να πράξουν ομοίως.

Η όλη αναστάτωση που έχει επέλθει λόγω της εμβολιαστικής εκστρατείας είναι απόλυτα θλιβερή αν και ίσως όχι απρόσμενη. Δεδομένου ότι πρόκειται για ένα ζήτημα που αφορά στην δημόσια υγεία, το πολυτιμότερο όλων των θείων δώρων, η ενότητα και συσπείρωσή μας θα έπρεπε να ήταν αυτονόητες. Μας αφορά όλους και όλες, ουδενός εξαιρουμένου και ουδεμίας εξαιρουμένης.

Διαχωρισμός μεταξύ εμβολιασμένων και ανεμβολίαστων πολιτών υφίσταται εν μέρει, ωστόσο όχι όπως πολλοί τον εννοούν και τον παρουσιάζουν. Δηλαδή όχι με την έννοια ενός «υγειονομικού απαρτχάιντ» όπως πολύ συχνά ακούμε να χαρακτηρίζεται η διαμορφωθείσα κατάσταση. Προσωπικά πιστεύω πως είναι μια διαμάχη, ίσως ένας άτυπος «πόλεμος», που οι ίδιοι οι άνθρωποι επιλέγουμε να διαιωνίζουμε όντας μονωμένοι και προσκολλημένοι σε ιδεολογίες και προκαταλήψεις που δεν μας επιτρέπουν να ξεφύγουμε από τα στερεότυπα που απειλούν τις ατομικές και κοινωνικές ισορροπίες. Θα αποφύγω όμως να αποδώσω ευθύνες για αυτόν τον κοινωνικό διαχωρισμό, διότι πιστεύω πως κάτι τέτοιο δεν θα εξυπηρετούσε τις ανάγκες μήτε του περιοδικού μήτε και της παρούσας συνέντευξης.

Περιγράψτε μας εν συντομία την περίοδο της νόσησης και της συνακόλουθης αναγκαστικής απομόνωσής σας. Νόσησα μια μόλις μέρα μετά την επιστροφή μου από το εορταστικό ταξίδι μου στην Αθήνα και μια εβδομάδα μετά τον εμβολιασμό μου με την αναμνηστική δόση, οπότε και αποφάσισα προληπτικά να υποβληθώ σε διαγνωστικό έλεγχο (ράπιντ τεστ) λόγω απρόσμενου μπουκώματος στη ρινική και στοματική κοιλότητα. Παρά το αρχικό σοκ που αισθάνθηκα και νομίζω όλοι-ες που έχουν βρεθεί στην θέση μου μπορούν να καταλάβουν, γρήγορα το ξεπέρασα. Συμμορφώθηκα προς όλες τις διατάξεις του υγειονομικού πρωτοκόλλου, απομονώνοντας τον εαυτό μου στο δωμάτιό μου και ενημερώνοντας παράλληλα όλα τα άτομα με τα οποία είχα έρθει σε επαφή το προηγούμενο διάστημα. Ακύρωσα όλες μου τις προγραμματισμένες δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένου και του πρωτοχρονιάτικου ρεβεγιόν με τις γιαγιάδες μου, ώστε να μην τις εκθέσω σε κίνδυνο ως πιο ευάλωτες απέναντι στον ιό. Πέντε μέρες αργότερα ολοκληρώθηκε η καραντίνα μου και πήγα εκ νέου για τεστ το οποίο βγήκε αρνητικό, με όλα τα συμπτώματα να έχουν υποχωρήσει. Πλέον νιώθω και είμαι έτοιμος να επιστρέψω με απόλυτη ασφάλεια στις καθημερινές υποχρεώσεις μου με ευλαβική πάντα τήρηση των μέτρων ατομικής προστασίας και υγιεινής.

Ποιο είναι το δικό σας αντίδοτο στο άγνωστο αύριο; Η πίστη στον εαυτό μου και στις δυνάμεις μου. Ξέρω πάρα πολύ καλά πως όλα όσα έχω πετύχει μέχρι σήμερα δεν μου έχουν χαριστεί. Ίσα ίσα, κατάφερα να τα πετύχω κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες, πολλάκις δυσκολότερες από αυτές που ίσχυαν για τον μέσο όρο. Έχω αποδείξει τι μπορώ σε εμένα τον ίδιο πρώτα και κύρια. Όσα εμπόδια και αν έρθουν ξέρω πως μπορώ να τα υπερβώ. Το μόνο που χρειάζομαι, εκτός από την αυτοπεποίθηση και το μεράκι για δουλειά και εργασία προφανώς, είναι ανθρώπους να με στηρίζουν. Αφού τους έχω και αυτούς, νιώθω και είμαι έτοιμος να ριχτώ άφοβα στη μάχη για το άγνωστο και συνάμα πολύ συναρπαστικό αύριο που μου ξημερώνει.

Ένα σχόλιο σαν ανακεφαλαίωση και σύνοψη των όσων μας είπατε παραπάνω. Και κάπως έτσι πέρασαν δύο ολόκληρα χρόνια. Πλούσια σε νέα δεδομένα και πρωτόγνωρες συνθήκες. Μα ακόμα πλουσιότερα σε βιώματα, γνώσεις, εμπειρίες. Όπως «στον πηγαιμό για την Ιθάκη» κατά τον ποιητή Κ.Π.Καβάφη. Βλέποντας πλέον και το τείχος της ανοσίας να χτίζεται και την ελευθερία να επανέρχεται αργά μα προοδευτικά, τολμώ να δηλώσω πιο αισιόδοξος από ποτέ. Για το προσωπικό μου μέλλον. Μα και για το μέλλον ολόκληρης της ανθρωπότητας. Είναι στο χέρι μας να επουλώσουμε τις πληγές που αναπόφευκτα μας άφησε όλο αυτό το διάστημα και να συνεχίσουμε από εκεί που είχαμε μείνει με ακόμα περισσότερη αισιοδοξία αλλά και μεράκι για δημιουργία και πρόοδο. Γιατί έτσι πρέπει! Γιατί έτσι θέλουμε! Γιατί έτσι μπορούμε! Και έτσι θα πράξουμε!

Πριν κλείσουμε, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για ακόμα μια φορά για την φιλοξενία και το βήμα που μου δώσατε και να μας παροτρύνω να μην χάνουμε το κουράγιο και την ψυχοπνευματική δύναμή μας σε δύσκολους καιρούς. Ας μην ξεχνάμε ότι η ιστορία της ανθρωπότητας, μα και του γένους μας ως Ελλήνων, στηρίζεται απόλυτα σε ανθρώπους που έδειξαν γροθιά στο μαχαίρι όταν ήρθαν οι προκλήσεις (βλ. Ελληνική Επανάσταση 1821). Όπως λέει και μια αγγλική παροιμία, “When the going gets tough, the tough get going” («Όταν η συνέχεια σκληραίνει, οι σκληροί συνεχίζουν»)! Ευχαριστώ!