ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ: “η μουσική αποτελεί κομμάτι της ίδιας μας της ύπαρξης και συνεπώς καθίσταται αναπόσπαστο στοιχείο της καθημερινότητας των ανθρώπων όλων των πολιτισμών”

Η μουσική ενώνει τους λαούς και τους πολιτισμούς;

Από τη βιολογία είναι γνωστό ότι η μουσική είναι μέσα μας. Ως έμβια όντα αποτελούμαστε από μουσικά στοιχεία, όπως είναι για παράδειγμα οι χτύποι της καρδιάς, η αναπνοή, η δυναμική της φωνής και ο ρυθμικός βηματισμός. Επομένως η μουσική αποτελεί κομμάτι της ίδιας μας της ύπαρξης και συνεπώς καθίσταται αναπόσπαστο στοιχείο της καθημερινότητας των ανθρώπων όλων των πολιτισμών. Επιπρόσθετα, για να απολαύσει κάποιος την ακρόαση μιας μουσικής, αρκεί μόνο να έχει ικανοποιητικά ανεπτυγμένη την αίσθηση της ακοής. Αποτελεί δηλαδή, ένα μέσο επικοινωνίας και έκφρασης προσβάσιμο από όλους τους ανθρώπους ανεξαρτήτου καταγωγής, γλώσσας, ηλικίας, κοινωνικοοικονομικής κατάστασης και μπορεί έτσι να συνδέσει ανθρώπους σε κάθε γωνιά της γης. Τρανταχτό παράδειγμα είναι το γεγονός ότι η κλασική μουσική της Δύσης ασκεί ξεχωριστή γοητεία και προκαλεί παραλήρημα ενθουσιασμού όταν ερμηνεύεται σε χώρες της Άπω Ανατολής όπως η Κίνα, η Ιαπωνία και η Ν. Κορέα χωρίς να ανήκει στην παράδοση και κουλτούρα αυτών των λαών.

Με τον Μαέστρο Γιώργο Θυμή και το μεγάλο Γαλλοκύπριο πιανίστα Κυπριανό Κατσαρή – Δημήτρια 1999

Ποιόν μουσικό θαυμάζετε και γιατί;

Αυτή η ερώτηση, είναι σχεδόν αδύνατο να απαντηθεί. Αυτός που φέρει τον τίτλο του καλλιτέχνη, είτε ζωγράφος, είτε γλύπτης, είτε μουσικός, συνθέτης ή ερμηνευτής, πρέπει να διαθέτει μία ξεχωριστή προσωπικότητα που τον καθιστά μοναδικό. Αν κανείς έθετε το ερώτημα ποιος είναι ο μεγαλύτερος ζωγράφος όλων των εποχών, ο Da Vinci, o Michelangelo, o Rafael, o Tiziano, o Velasquez ή ο Rembrandt θα ήταν αδύνατο να απαντήσουμε. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τους συνθέτες. Κάθε καλλιτέχνης είναι ένας ολόκληρος κόσμος από μόνος του. Στην τέχνη δεν υπάρχει το καλύτερο, υπάρχει μόνο η διαφορετικότητα. Υπό την έννοια αυτή θαυμάζω όλους τους μουσικούς. Αν θα με ρωτούσατε ποιοι βρίσκονται πιο κοντά στην καρδιά μου υπό την ιδιότητα του ερμηνευτή, θα απαντούσα οι τρεις μεγάλοι Γερμανοί συνθέτες, Bach, Beethoven και Brahms, τα τρία Β όπως συνήθιζε να τους αποκαλεί ο δάσκαλός μου Γιώργος Θυμής, για την απαράμιλλη δομή των έργων τους, ο Mozart για την τελειότητα της γραφής του, ο Chopin για την λυρική διάσταση των συνθέσεών του και οι Γάλλοι δημιουργοί των αρχών του 20ού αιώνα, Debussy και Ravel για τις καινοτομίες που εισήγαγαν στην αρμονία, για την χρήση των ηχοχρωμάτων, την ατμοσφαιρική διάσταση της μουσικής τους και διότι σηματοδότησαν το πέρασμα από τη ρομαντική στη μοντέρνα μουσική του 20ού αιώνα.

Συναυλία με την Ορχήστρα Εγχόρδων “Ελληνική Καμεράτα”-Νοέμβριος 2018

“Η μουσική είναι μία, οι μουσικοί πολλοί” Πως θα περιγράφατε αυτή την πρόταση;

Για να κατανοήσει κάποιος τη φράση αυτή, πρέπει να εμβαθύνει στην πολυπλοκότητα του μουσικού φαινομένου. Το μουσικό έργο αποτυπώνεται αλλά δεν είναι ποτέ αυτό που απεικονίζεται στο χαρτί. Πρέπει να δημιουργηθεί ξανά στο μυαλό του ερμηνευτή ή της ομάδας των ερμηνευτών. Τέλος το ηχητικό μήνυμα φτάνει στα αυτιά του ακροατή, ο οποίος πρέπει να ξαναζωντανέψει και να συμπληρώσει μέσα στο δικό του μυαλό τις σκέψεις και τις προθέσεις του συνθέτη. Αυτόν τον άπιαστο χαρακτήρα της μουσικής, την φανταστική της υπόσταση περιγράφει ο Jean Paul Sartre στη μελέτη του, L’ Imaginaire (Το Φανταστικό). Ο Sartre στην αναφορά του στην 7η συμφωνία του Beethoven, σχεδόν μας πείθει ότι αυτή στην πραγματικότητα δεν υπάρχει. Δεν υπάρχει στα χαρτιά γιατί καμιά μουσική δεν υφίσταται σε μια σιωπηρή σελίδα. Δεν υπάρχει και σε καμιά εκτέλεση γιατί όλες διαφέρουν και καμιά δεν μπορεί να θεωρηθεί η εκτέλεση. Η 7η συμφωνία λέει ο Sartre, ζει κατά κάποιον τρόπο και υπάρχει, αν υπάρχει, μόνο στον εξωπραγματικό κόσμο της φαντασίας μας.

Στιγμές πρόβας – Μάιος 2017

Αυτή όμως είναι η ξεχωριστή ομορφιά και η ιδιαιτερότητα αυτής της τέχνης. Το γεγονός ότι το ίδιο μουσικό έργο διαφοροποιείται στα χέρια του κάθε ερμηνευτή καθώς η κατανόηση και η αντίληψη της μουσικής λειτουργεί ξεχωριστά για τον καθένα ανάλογα με την κουλτούρα του, την παιδεία του, τις εμπειρίες του και την ψυχοσωματική του κατάσταση.

Με τη σπουδαία Γιαπωνέζα πιανίστα Etsuko Hirose – ΜάΪος 2017

Γιατί χρειάζεται η μουσική παιδεία; Είναι πολυτέλεια ή ανάγκη;

Κατά τον Δάμωνα, μεγάλο θεωρητικό της μουσικής και δάσκαλο του Σωκράτη και του Περικλή, η μουσική αντιπροσωπεύει κινήσεις της ψυχής. Σύμφωνα με τις πλατωνικές αντιλήψεις, στόχος της μουσικής είναι να φέρει την ψυχή σε συμφωνία κατ’ αρχάς με τον εαυτό της και εν συνεχεία με ολόκληρο το σύμπαν.

Αναφέρει χαρακτηριστικά ο Πλάτωνας στον Τίμαιο: “Η αρμονία μας δόθηκε από τις Μούσες ως σύμμαχος ενάντια στη μη αρμονική φορά της ψυχής που ενυπάρχει εντός μας, έτσι ώστε να την οδηγήσει σε τάξη και συμφωνία με τον ίδιο τον εαυτό της. Και ο ρυθμός πάλι, για τον ίδιο σκοπό μας δόθηκε, δηλαδή για να παλέψουμε την τάση που υπάρχει μέσα μας για απουσία μέτρου και έλλειψη χάρης”.

Σήμερα, πλήθος ερευνών αναδεικνύουν την επίδραση της μουσικής στη ζωή και στην ανάπτυξη του ατόμου, και ειδικότερα στην έκφραση, την αντίληψη και τη ρύθμιση των συναισθημάτων του.

Ιδιαίτερα στα παιδιά, η μουσική εκπαίδευση βοηθά στην αντίληψη του χώρου και του ήχου, στη βελτίωση της μνήμης, στην έκφραση, στη συγκέντρωση και στην αλληλεπίδραση με το περιβάλλον τους. Επίσης, η μουσική βοηθά στην ανάπτυξη του αισθήματος της ομαδικότητας και συνεπώς στην ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης των παιδιών. Επιπλέον παρατηρήθηκε, ότι παιδιά τα οποία ασχολούνται με την εξάσκηση κάποιου μουσικού οργάνου, έχουν μειωμένο απαιτούμενο χρόνο μάθησης. Για όλους αυτούς τους λόγους θα έλεγα πως η μουσική παιδεία σε μια οργανωμένη κοινωνία αποτελεί αδήριτη ανάγκη.

Ως πρόεδρος της κριτικής επιτροπής στη συνέντευξη τύπου για τον 7ο Διεθνή Διαγωνισμό Πιάνου “Γιώργος Θυμής”

Πώς μπορεί ένας γονιός να ανακαλύψει το ταλέντο του παιδιού του στη μουσική;

Αυτό δεν είναι πάντα ευδιάκριτο. Αν εξαιρέσουμε τις προφανώς ιδιοφυείς περιπτώσεις που παραμένουν εξαιρετικά σπάνιες, μπορεί ένας γονέας να διακρίνει την φυσική ικανότητα του παιδιού να τραγουδήσει μία μελωδία με αρτιότητα ως προς τον ρυθμό και το τονικό ύψος ή αν υπάρχει ένα μουσικό όργανο στο σπίτι, να αντιληφθεί την έμφυτη τάση του παιδιού να ασχοληθεί με αυτό. Η δημιουργία ενός σπουδαίου καλλιτέχνη από την άλλη είναι και παραμένει μία πολυσύνθετη διαδικασία. Ο μουσικός είναι ή πρέπει να είναι πάνω απ’ όλα ένας ιδεολόγος, ένας στοχαστής. Νομίζω πως το ζήτημα έθεσε στη σωστή του βάση ο σπουδαίος Ιταλός πιανίστας Arturo Benedetti Michelangeli αναφέροντας: “Το να είσαι μουσικός ή πιανίστας δεν είναι επάγγελμα. Είναι μία φιλοσοφία, μία αντίληψη ζωής που δεν βασίζεται στις καλές προθέσεις και στο φυσικό ταλέντο. Κύρια και πρωταρχικά πρέπει να υπάρχει ένα πνεύμα αυτοθυσίας”.

Νομίζω ότι ένας έμπειρος παιδαγωγός μπορεί να βοηθήσει προς την κατεύθυνση αυτή όχι μόνο εξελίσσοντας την τεχνική του μαθητή αλλά παράλληλα αναπτύσσοντας την προσωπικότητά του, δείχνοντάς του τον δρόμο της διαρκούς αναζήτησης και εμφυσώντας την αγάπη για τον άνθρωπο γιατί η μουσική είναι πέρα και πάνω απ’ όλα πράξη βαθύτατης αγάπης και προσφοράς.


Ως Διευθυντής του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης με τον μεγάλο δεξιοτέχνη πιανίστα Bernard Ringeissen και τον κορυφαίο κλαρινετίστα Richard Vieille – Θερινή Μουσική Ακαδημία Κ.Ω.Θ. – Αύγουστος 2009

Διδάσκεται σήμερα η Μουσική παράδοση μέσα από την εκπαίδευση;

Θα έλεγα τελείως επιφανειακά. Στα περισσότερα σχολεία, η ώρα του μαθήματος της μουσικής παραμένει ώρα χαλάρωσης, μία μορφή ιδιότυπου διαλείμματος. Η δε διδασκαλία της λόγιας ελληνικής μουσικής είναι παντελώς ανύπαρκτη. Μεγάλοι Έλληνες συνθέτες όπως ο Μανώλης Καλομοίρης, ο Νίκος Σκαλκώτας, ο Θεόδωρος Αντωνίου αλλά και σπουδαίοι Θεσσαλονικείς όπως ο Αιμίλιος Ριάδης ή ο Λώρης Μαργαρίτης είναι μη αναγνωρίσιμοι στο ευρύ κοινό.

Ρεσιτάλ στην Αίθουσα Τελετών Α.Π.Θ. – Μάιος 2009

Υπάρχουν Έλληνες αξιόλογοι μουσικοί με μουσική κατάρτιση και γνώσεις;

Πάντα η Ελλάδα αν και μικρή χώρα είχε να επιδείξει σπουδαίους καλλιτέχνες, οι περισσότεροι εκ των οποίων, επιτρέψτε μου να πω, εξαναγκάστηκαν να φύγουν από την χώρα για να αναδείξουν το μεγαλείο της τέχνης τους και να αναγνωριστούν.

Αναφέρθηκα προηγουμένως σε συνθέτες αλλά υπάρχουν και σπουδαίοι ερμηνευτές. Ακόμα θυμάμαι όταν συζητούσαμε πριν από τρία περίπου χρόνια με την σπουδαία πιανίστα και παιδαγωγό Eliso Virsaladze στο πλαίσιο του κορυφαίου Διεθνούς Διαγωνισμού Πιάνου “Γιώργος Θυμής” που διοργανώνουμε εδώ στη Θεσσαλονίκη, πόσο περήφανα ένιωσα όταν μου κατέθεσε την άποψή της ότι η προσφορά της Ελλάδας στην κλασική μουσική είναι τεράστια γιατί από εδώ ξεκίνησε μία Μαρία Κάλας. Και η λίστα παραμένει αναρίθμητη.

Ο μαέστρος Δημήτρης Μητρόπουλος, ο βαρύτονος Κώστας Πασχάλης, ο βιολονίστας Λεωνίδας Καβάκος, ο Κύπριος πιανίστας Κυπριανός Κατσαρής και τόσοι άλλοι έχουν αφήσει το αποτύπωμά τους στην παγκόσμια καλλιτεχνική δημιουργία.

Σήμερα οι νέες γενεές καλλιτεχνών γαλουχούνται σε καλύτερες συνθήκες θα μπορούσα να πω, καθώς υπάρχουν σαφώς πιο έμπειροι παιδαγωγοί στην Ελλάδα, η πρόσβαση σε σπουδές στο εξωτερικό είναι ευκολότερη, μέσω του διαδικτύου έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθούν τις καλλιτεχνικές εξελίξεις παγκοσμίως και το επίπεδο των μουσικών σχημάτων της χώρας (Κρατικές Ορχήστρες, Εθνική Λυρική Σκηνή) έχει ανέβει.

Νομίζω ότι έχουμε το δικαίωμα παρά την παρατεταμένη οικονομική κρίση των τελευταίων ετών, να είμαστε αισιόδοξοι.

Συναυλία με την Ορχήστρα Εγχόρδων “Ελληνική Καμεράτα” – Νοέμβριος 2018

Ποια είναι τα μελλοντικά μουσικά σας σχέδια;

Όπως κάθε χρόνο, με τον Σύνδεσμο Αποφοίτων Ωδείων Θεσσαλονίκης του οποίου έχω την τιμή να είμαι πρόεδρος, διατηρούμε τον κύκλο συναυλιών μας στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, ένας θεσμός που έχει ξεκινήσει από το 2006, έχει πλέον καταξιωθεί στη συνείδηση των Θεσσαλονικέων και φιλοξενεί κάθε χρόνο σπουδαίους καλλιτέχνες από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Προετοιμάζουμε επίσης τον 10ο Διεθνή Διαγωνισμό Πιάνου “Γιώργος Θυμής”, ένας θεσμός που συμπληρώνει 20 χρόνια, αποτελεί τον σπουδαιότερο διαγωνισμό πιάνου στη χώρα και έναν από τους κορυφαίους παγκοσμίως καθώς ανήκει στη World Federation of International Piano Competitions (WFIMC) και στο παγκοσμίου κύρους Alink-Argerich Foundation. Φυσικά προσελκύει υψηλού επιπέδου υποψηφίους απ’ όλο τον κόσμο. Το πρόγραμμα επίσης περιλαμβάνει συναυλίες και masterclasses και διαλέξεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Συναυλία με την Ορχήστρα “Pro Musica” – Μάιος 2017

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ – ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Αποφοίτησε από το Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης (τάξη Γ. Θυμή) και πήρε το δίπλωμα του με βαθμό «Άριστα παμψηφεί και διάκριση Α’ Βραβείου». Συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι με τους Bernard Ringeissen και Jacques Rouvier, αποσπώντας το δίπλωμα του “Excellence” με “Premier Prix” και το δίπλωμα του “Perfectionement” με “Premier Prix de Virtuosite”.

Έχει κερδίσει διακρίσεις όπως Α’ Βραβείο στον 3° Διαγωνισμό Μουσικής Δωματίου της HELEXPO το 1993 και Βραβείο στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Πιάνου το 1998.

Εμφανίσθηκε ως σολίστ αλλά και με σύνολα μουσικής δωματίου στις Η.Π.Α., Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία, Κύπρο, Βουλγαρία, Ρουμανία, Συρία και Αίγυπτο με ορχήστρες όπως η Philharmonia of Greensboro Orchestra, η West Chester University Orchestra, η Philharmonic Orchestra of Bacau, η Philharmonic Orchestra of Ploiesti, η Sinfonia Bucharest Orchestra, η Orchestra of Pazargic, καθώς επίσης και η National Orchestra of Moldavia με την οποία συνέπραξε στο Διεθνές Φεστιβάλ της Κατάνια στην Ιταλία.

Στην Θεσσαλονίκη έχει επανειλημμένα εμφανιστεί στο Μέγαρο Μουσικής, με την Κρατική και την Δημοτική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης, καθώς και στο φεστιβάλ των Δημητρίων, συμπράττοντας με καλλιτέχνες όπως οι Cyprien Katsaris, το International Wind Quartet και το Enesco Quartet.

Έχει ηχογραφήσει επανειλημμένως για την Κρατική Τηλεόραση, καθώς και ένα διπλό CD αφιερωμένο στη ρομαντική μουσική (Schubert, Schumann, Chopin, Rachmaninoff και Liszt), το κοντσέρτο σε φα του Gershwin με την Philharmonic Orchestra of Bacau και ένα CD με έργα Mουσικής Δωματίου για όμποε και πιάνο (Bach, Schumann, Pixis).

Είναι ο μοναδικός Έλληνας πιανίστας που έχει ασχοληθεί επισταμένως με το ρεπερτόριο για το αριστερό χέρι προσφέροντας πολλές πρώτες πανελλήνιες εκτελέσεις.

Είναι μέλος της Επιτροπής πολλών διεθνών διαγωνισμών και διδάσκει Master Classes στο Πανεπιστήμιο της Κατάνια στην Ιταλία.

Είναι πρόεδρος του Συνδέσμου Αποφοίτων Ωδείων Θεσσαλονίκης και Αντιπρόεδρος του Συλλόγου Φίλων της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης. Διετέλεσε Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρίας για τον Χορό και τις Παραστατικές Τέχνες, υπεύθυνος μουσικών δραστηριοτήτων του Βαφοπούλειου Πνευματικού Κέντρου, μέλος της Επιτροπής Πολιτισμού και Διαπολιτισμικών σχέσεων του Δήμου Θεσσαλονίκης και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Κέντρου Μουσικής και Χορού του Δήμου Θεσσαλονίκης.

Τον Απρίλιο του 2006, 2008 και 2010 οργάνωσε σε συνεργασία με το Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και το Ινστιτούτο της Φυσιολογίας της Μουσικής και Ιατρικής των Μουσικών του Αννόβερο, το Α’, Β΄ και Γ′ Διεθνές Συνέδριο για την Ιατρική των Μουσικών στην Ελλάδα.

Από τον Ιούνιο του 2008 ανήκει στο προσωπικό της παγκοσμίου φήμης «Academia Internazionale del Pianoforte» που εδρεύει στο Κόμο της Ιταλίας. Διετέλεσε καλλιτεχνικός διευθυντής στο Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης.

Είναι καθηγητής πιάνου στο Μουσικό Κολέγιο και στο Νέο Ωδείο Θεσσαλονίκης.

Το 2017 ίδρυσε την Ορχήστρα Εγχόρδων “Ελληνική Καμεράτα” προκειμένου να καλύψει ένα κενό που υπήρχε στο χώρο της μουσικής δωματίου και να δραστηριοποιηθεί στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Η ορχήστρα αποτελείται από νέους ταλαντούχους μουσικούς, τελειόφοιτους και απόφοιτους ωδείων και πανεπιστημιακών σχολών της Ελλάδας και του εξωτερικού, που τους ενώνει το πάθος για την μουσική δωματίου και την ορχηστρική πράξη.

Παράλληλα με τις καλλιτεχνικές του δραστηριότητες, είναι πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Α.Π.Θ. και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου στον τομέα του Εμπορικού Δικαίου.