Τι είναι η ζωγραφική για εσάς; μια μορφή προσωπικής έκφρασης; ανάγκη για δημιουργία; επικοινωνία; ή κάτι άλλο;
Η ζωγραφική, οι εικαστικές τέχνες γενικότερα είναι ένας κώδικας επικοινωνίας, μια γλώσσα που ξεπερνάει το χώρο και το χρόνο. Πανανθρώπινη και διαχρονική, γι’ αυτό και τόσο δυνατή. Η ερώτηση θέτει τρεις έννοιες αλληλένδετες. Η ανάγκη έκφρασης οδηγεί στη δημιουργία κι αυτή με τη σειρά της στην επικοινωνία. Το βέβαιο είναι ότι σε καθεμιά από τις τρεις αυτές διαδικασίες η ομορφιά μας κατακλύζει. Η εικόνα που σχηματίζεται στο μυαλό του καλλιτέχνη παίρνει σάρκα και οστά στο εικαστικό αποτέλεσμα του έργου του και αποκωδικοποιείται με τις αισθήσεις και το νου του δέκτη που το παρατηρεί στη συνέχεια. Δημιουργείται έτσι μια στενή σχέση και μάλιστα, τις περισσότερες φορές, ερήμην του ίδιου του δημιουργού. Κι έχει μια τέτοια ακατανίκητη δύναμη η εικόνα, που μπορεί να χτυπάει κατευθείαν το συναίσθημα του δέκτη, πολλές φορές χωρίς να περνάει μέσα από τη διανοητική του επεξεργασία.
Πώς θα χαρακτηρίζατε τον εαυτό σας ως εικαστικό;
Τα τελευταία χρόνια σπουδάζω Χαρακτική στη Σχολή Καλών Τεχνών με δάσκαλο τον Γιάννη Γουρζή. Είμαι πολύ τυχερός γιατί πρόκειται τόσο για σπάνιο καλλιτέχνη όσο και για εξαιρετικό δάσκαλο. Μέσα στο Α΄ Εργαστήριο Χαρακτικής ζυμώνεται η εικαστική μου συνείδηση. Αγαπώ πολύ τη χαρακτική τέχνη, όχι μόνο για τις ανεξάντλητες εκφραστικές δυνατότητές της αλλά και για τον κοινωνικό της χαρακτήρα. Η χάραξη του έργου από τον καλλιτέχνη ακολουθείται από πολλαπλά τυπώματα, δίνοντας έτσι την ευκαιρία σε περισσότερους να αποκτήσουν ένα εικαστικό έργο. Αυτό που με συνεπαίρνει είναι ο αέναος πειραματισμός, τόσο σε επίπεδο τεχνικής όσο και σε εννοιολογικό και κατά συνέπεια επικοινωνιακό επίπεδο. Πάντα όμως κάτω από όλα αυτά, όπως ο δάσκαλός μου μας διδάσκει, βρίσκεται το γερό σχέδιο, οι αρμοί της σύνθεσης, η στιβαρότητα της τεχνικής που απελευθερώνει μετά την ομορφιά της τέχνης.
Ποιες είναι οι πηγές έμπνευσής σας ως εικαστικού;
Θα χαρακτήριζα το έργο μου ως ανθρωποκεντρικό. Με συγκινεί η ανθρώπινη φιγούρα, η αρχετυπική της αποτύπωση σε ένα εικαστικό έργο, το πώς η ανθρώπινη παρουσία κάνει αισθητή την ύπαρξή της στο χώρο και στο χρόνο. Οι προηγούμενες φιλολογικές μου σπουδές με οπλίζουν με εμπειρία σχετικά με την εξέλιξη της ανθρώπινης φιγούρας στην διαχρονικότητα της τέχνης, από τα κυκλαδικά ειδώλια ως τις μορφές του Πικάσο και του Μπέικον. Με ενδιαφέρει να μελετώ την ανθρώπινη φυσιογνωμία, την αποτύπωση των γεγονότων και της ιστορίας πάνω της, την τραγικότητα της φθαρτότητάς της. Έχω την πεποίθηση πως μελετώντας τη στάση και την έκφραση των ανθρώπων μελετάμε την βαθύτερη συνείδησή τους αλλά και τις ανεξάντλητες δυνάμεις τους.
Με ποια προσωπικότητα της Τέχνης θα θέλατε να έρθετε σε διάλογο και με αφορμή ποιο θέμα;
Θα επιθυμούσα να συνομιλήσω με τον εικαστικό καλλιτέχνη του μέλλοντος. Είναι η αναζήτηση του άγνωστου που με συναρπάζει και μου προσφέρει άνοιγμα κυριολεκτικό και μεταφορικό προς το μέλλον. Άλλωστε η επικοινωνία του καλλιτέχνη ήταν ανέκαθεν δύσκολη με τους ανθρώπους της εποχής του. Η ίδια του η φύση τον οδηγεί στη διερεύνηση και την ανακάλυψη του μέλλοντος. Του μέλλοντος όλων μας.
Θα μπορούσατε να ασχοληθείτε με κάποια άλλη μορφή τέχνης εκτός της ζωγραφικής;
Εδώ και πολλά ήδη χρόνια ασχολούμαι με την ποίηση. Έχω ήδη εκδώσει 7 ποιητικά βιβλία (το πιο πρόσφατο η ποιητική σύνθεση “Πατρείδα” από τις εκδόσεις ΙΚΑΡΟΣ). Η ποίηση, ως η κατεξοχήν δημιουργία, εμπεριέχει νομίζω όλες τις άλλες τέχνες. Ειδικότερα μιλώντας για τις εικαστικές τέχνες, η εικόνα αποτελεί θεμελιώδες στοιχείο του ποιητικού λόγου. Συχνά, όταν γράφω ποίηση, έχω ανάγκη τις εικόνες για να μιλήσω με τη δύναμη άλλοτε της ποιητικής καθαρότητας κι άλλοτε της αλληγορίας. Άλλωστε αιώνες τώρα η ποίηση έχει χαρακτηριστεί ως ομιλούσα ζωγραφική και η ζωγραφική ως σιωπηλή ποίηση.
Αν επιλέγατε μια διαφορετική εποχή για να ζήσετε και να δημιουργήσετε ποια θα ήταν αυτή και με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι θα εκφραζόσασταν καλλιτεχνικά;
Είναι σοφό για έναν καλλιτέχνη να μελετά και να αφομοιώνει το παρελθόν, τους καλλιτέχνες και τα κινήματα της τέχνης που προηγήθηκαν. Είναι χρέος του όμως να προμηνύει το μέλλον με το έργο, με τη σκέψη, με το λόγο του. Όλες οι μορφές τέχνης οδεύουν ολοένα και περισσότερο προς την αφαίρεση, ώσπου να φτάσουμε και πάλι, θα τολμήσω να προβλέψω, στις αρχετυπικές καλλιτεχνικές μορφές ενός άκρατου πρωτογονισμού, με την έννοια του απόλυτα καθαρού συναισθήματος και μιας άδολης και δίχως καμιά προσδοκία ή υστεροβουλία δημιουργικότητας. Ο καλλιτέχνης πατάει στο παρελθόν αλλά ανήκει στο μέλλον. Ή καλύτερα στην αχρονία.
Ποια είναι η σχέση του δημιουργού με το έργο του;
Είναι ιερή η στιγμή της δημιουργίας. Ο καλλιτέχνης βρίσκεται αντιμέτωπος με την αλήθεια του και τολμά να αναμετρηθεί με την ίδια την ομορφιά. Από τη στιγμή που το έργο ολοκληρωθεί παύει να του ανήκει και περνά στο κοινό του, στο όποιο κοινό, μικρό ή μεγαλύτερο δεν έχει σημασία, στους σύγχρονους και στους μεταγενέστερούς του. Το καλλιτεχνικό έργο είναι ένα μήνυμα κλεισμένο σε ένα μπουκάλι στο πέλαγος. Ταξιδεύει αέναα και κανείς δεν μπορεί να το αγγίξει, ενώ όλοι μπορούν να το χαρούν… Το έργο αποτυπώνει το βαθύτερο είναι του καλλιτέχνη, τολμώ να πω είναι ο καλλιτέχνης. Αλλά την ίδια στιγμή αυτονομείται και διαγράφει τη δική του πορεία. Διεκδικεί τον δικό του χώρο στο σύμπαν και στη συνείδησή μας.
Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;
Τον τελευταίο καιρό ετοιμάζω την πτυχιακή μου εργασία. Πρόκειται για μια σπουδή στην ανθρώπινη φιγούρα με τη μέθοδο της λιθογραφίας, που δίνει το “ζωγραφικότερο” αποτέλεσμα από τις μεθόδους της χαρακτικής. Πρόθεσή μου είναι να εκθέσω τα έργα που θα προκύψουν στην κρίση των δασκάλων μου στη Σχολή Καλών Τεχνών τον Ιούνιο του 2020. Φλερτάρω όμως και με την ακουαρέλα. Αγαπώ αυτό το ζωγραφικό μέσο για τη διαύγεια και την αμεσότητά του. Περιμένω με μεγάλη χαρά τη συμμετοχή μου στην ομαδική έκθεση υδατογραφίας που διοργανώνει το ελληνικό τμήμα της IWS σε επιμέλεια του Πάρη Καπράλου στο πλαίσιο της Art Thessaloniki τον προσεχή Νοέμβριο.
Βιογραφικό. Ο Γιάννης Ευθυμιάδης γεννήθηκε το 1969 στον Πειραιά. Σπούδασε κλασική φιλολογία και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο αρχαίο ελληνικό δράμα. Έχει εκδώσει έξι ποιητικές συλλογές (Στίγμα, ιδιωτική έκδοση 2004, Καινός διαιρέτης, Νεφέλη 2007, Γράμματα στον Πρίγκιπα, Μικρή Άρκτος 2010, 27 ή ο άνθρωπος που πέφτει, Μικρή Άρκτος 2012, Πάνω στο σώμα σου, Μικρή Άρκτος 2014, Πατρείδα, Ίκαρος 2018) και ένα λογοτεχνικό δοκίμιο (12 κείμενα συνομιλίας με Το Μονόγραμμα του Οδυσσέα Ελύτη, Καλλιγράφος 2014). Έχει μεταφράσει άγγλους και αμερικανούς ποιητές. Ποιήματά του έχουν συμπεριληφθεί σε ελληνικές και ξένες ανθολογίες και έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γαλλικά και γερμανικά, ενώ έχει μελοποιηθεί και δισκογραφηθεί ο κύκλος ποιημάτων Το κρύσταλλο του κόσμου (Μετρονόμος 2016). Εργάζεται ως εκπαιδευτικός, έχει εκδώσει φιλολογικά βιβλία για τη Μέση Εκπαίδευση και είναι συνεργάτης σε λογοτεχνικά, έντυπα και ηλεκτρονικά, περιοδικά.Από το 2005 φοιτά στο Α΄ Εργαστήριο Χαρακτικής της Α.Σ.Κ.Τ. με καθηγητή τον Γιάννη Γουρζή. Η εικαστική του ενασχόληση επικεντρώνεται στη λιθογραφία και την υδατογραφία.
